Қауынның отаны Қауынның ең алғашқы пайда болған мекенін дөп басып айту қиын. Дегенмен,қауынның отаны–Египетдеп тұжырым жасауға бірнеше дәлелдер бар. Есте жоқ ежелгі заманнан бері египеттіктер Ніл өзенінің аңғарларында қауынның алуан түрлі сорттарын өсіріп келген. Қабырғаларға салынған қауын суреттері мұның айқын дәлелі бола алады. Құдайларға құрбандық шалынып жатқан мұндай суреттер көне Египет ғибадатханаларынан, табыттардан табылған және олардан қауын суретін байқау аса қиын емес. Жер бетіндегі барлық мемлекеттер қауындар Египеттен тараған деседі. Арабтар ортағасырларда қауынды Жерге түскен«жұмақтың жемісі»ретінде таныған. Қауын гректер мен римдіктергеде бағзы замандардан бері танымал. Италияндықтардың сүйікті тағамадары болғандығы соншалықты, зиялы қауым өкілдерінің өзі тамақтану мәдениетін естен шығара отырып, қауынды асқан ашқарақтықпен жейтін болған. Тарихшылардың айтуынша, Рим императоры Клавдий Альбин таңғы асқа он қауынды бірден жеген екен. Қауынның құрамы және пайдасы Қауынның құрамында:қант, А, Р, С дәрумендері, аскорбин қышқылдары, темірдің минералды тұздары, калий, натрий және фруктоза, сахароза, глюкоза көміртектері бар. Ол жаздың аптапты ыстық күндері шөлді жақсы басады. Қауынды ыстық немесе салқын тағамдармен араластырып жеу асқазанға өте зиян, сондықтан тамақтан кейін немесе тамақтан соң2-3 сағаттан соң жегеніңіз абзал. Қарбыздың отаны Қарбыздың отаны– Африка, дәлірек айтқанда Оңтүстік Африка болып саналады. Онда бүгінгі күнге дейін бұл өсімдіктің жабайы түрлері ұшырасады. Қарбыздар дәл осы мекеннен әлемнің түкпір-түкпіріне таралған. Ежелгі Египетте де қарбыздар кең танылған, ал Еуропада ХІ ғасырлардан бері белгілі болса, Ресейде XVII ғасырдың ортасында ғана өсіріле бастады. Өсімдіктің Қытайдағы мәртебесі өте жоғары.«Батыс қарбызы»деген атау бергендеріне қарағанда, Қытайлықтар оны еуропалықтардан әкелген. Күні бүгінге дейін қытайлықтар қыркүйек айында«қарбыз мерекесін»жоғары дәрежеде атап өтеді. Қарбыздың құрамы және пайдасы Қарбыздың сөлі мен қызыл еті – несеп және өт айдауда аса пайдалы.Оның етінде фруктоза, азотты заттар, жасұнық, темірдің минералды тұздары, В1, В2, С және РР дәрумендері, каротин бар. Қарбызды буынның ұстамалы және қабыну ауруларын, жүрек-қан тамырларын емдеуде қолданады. Сонымен қатар, оны үздіксіз пайдалансаңыз, гастрит ауыруын да емдепшығуға болады. Пісіп-толған қарбыздың құрамында 2,5-12% қант, ал дәнінде 25-30% май болады. Қауын мен қарбыз– өте жақсы тағам және дертке дауа болар дәрі. Олар геморой, бүйрек, бауыр, асқазан-ішек жолдары ауруларына, әсіресе тас немесе құм жиналып қалған жағдайда ем бола алады. Ұмытпаңыз, бұл жемістерді шамадан тыс жеу –денсаулығыңыз үшін өте қауіпті. Қауын мен қарбызды қалай таңдау керек? Бұл жерде бірнеше қулыққа толы іс-әрекетке баруға тура келеді.Піскен қарбыздыңбүйірінде сарғыш дақтар болатынын біле жүріңіз. Жетілген қарбыздың қабығы да жалтырап тұрады және сыртынан саусақпен немесе алақанмен ұрып көргенде, қатаң дыбыс емес, таза әрі анық дыбыс шығуы керек. Жақсы қауынның сабағы қалың болады. Ал қауынның піскендігін білу үшін сабағына қарама-қарсы беттегі қыртысын басып көру керек, шала қауынның сол тұстағы қабығы– қатты, ал піскен қауынның қабығы – басқан кезде аздап басылып, жұмсақ екендігі байқалып тұрады. Ең ұтымды тәсіл– сатушыдан тілік кесіп көрсетуін талап ету болмақ.
