Ассаламу алайкум сұрақ және жауап сайтының қолданушылары. Қазақ интернетін дамытуда өзіндік үлесін қосып жүрген, танымал, қолданушылары басқа сайттардан ана ғұрлым көп сұрақ және жауап сайтына алғаш рет өз қолтаңбамды қалдырып, жазба жазып отырмын. Осы сайтта Ұлыстың ұлы күніне орай аспазшылардың байқауы болып жатқаның анау шығыс өңірде жатып құлағымыз шалып, арнайы ат басын бұрып келіп отырған жайым бар. Орталарыңызға жылы қабылдап, құшақтарыңызды кере аша отырыңыздар. Сіздерге құр қол келмей өзімнің аспаздық өнерімді ала келдім. Қабыл алыңыздар.
Нан – ең қасиетті дәм. Кішкентай кезімізден ең алғаш аузымызға алатын тағам нан екеніне белгілі. Нан ауыз тиіңі деп есіктен кірген қонағымызды да нан мен сыйлап жатамыз. Ата бабамыздан бері келе жатқан ұлттық тағамдардың төресі де нан өнімдері. Осы нан өнімдердің бірі үлкен бауырсақ (шығыста осылай атайды) Үлкен бауырсақты (бұдан былай бауырсақ) пысыру үшін ұн, су, ашытқы (қамыр ашыытқысы) тұз, май керек. Ұнды ыдысқа салып ашытқыны жылы суға езіп, ұнға құяды. Тұз езілген сумен қамырды илейміз. Иленген қамырды жылы орап, үш төрт сағатқа жауып қоямыз, қамыр ашу үшін. Қамыр ашыған соң мынандай етіп кесіп:
Орамал үстіне тізіп, көтерілуін күтеміз.
Көтерілген бауырсақтарды қазанға салып пысырамыз.
VIDEO
Дайын болған бауырсақтар
Сүт төрт түлік малдың аттарына қарай бие сүті, түйе сүті, қой – ешкі сүті, сиыр сүті делінеді. Күнделікті қолданысымызда қолданылатын сиыр сүті. Үйде ешқандай мал ұстамайтындықтан, сүтті көршіден сатып аламыз. Сатып алған сүтті сүзіп пысырып, суытамыз қаймағын алып.
Қаймағы алынған сүттің біраз бөлігіне аздаған айран қосып жылы жерге бір сағатқа орап қоямыз.
Ұйытылған айран.
Пісірілген сүттің қалған бөлігіне ұйыған айранның бір кесесін құйып сүтті отқа қойып қайнатамыз.
Шамалы қайнаған соң сары су болініп ақ ірімшікке айналады
Отты баяу етіп қойып, қант салып қайнатамыз ірімшік қызарғанша.
Дайын болған ірімшік.
Айранның біраз бөлігін алып дорбаға сары суынан айыру үшін сүзіп қоямыз.
Сүзілген айраннан қатық дайын болады.
Қатықты бір күнге бастырып қойып, сығылған құрт жасауға болады
Ет дегенде бет бар ма деп қазақ атамыз бекер айтпаған ғой, соғым етінің қалғанын қазанға жуып салып,
екі сағатқа қайнатамыз.
Қайнап пысқан етті сүзіп алып, тураймыз
Етіміз қайнап дайын болып қалғанда, жұмыртқа қосып қамыр етіп илейміз
Тынған қамырды жайып, (қамырды жеңгеме жайдыпдым, өзім жая алмаймын)
екіге бөлеміз, бір бөлігін жіңішке етіп, екінші бөлігін жуан етііп кеспе кесеміз
Бірінші кеспені жеке еттің сорпасына пысырып, сүзіп аламыз. Екінші жуан етіп кесілген кеспені пысырып алып, туралған еттің астына салып, дастарханға қоямыз.
Енді осы дайындаған өнімдерімізден «Наурыз көже» әзірлейміз. Алдымен бидайды жуып, қыбығын ұшырып алып, келіге түйеміз.
Келіге түйілген бидайды суық суға жуып алып,
Су қуйып қайнатамыз, жұмсарғанша. Пысқан бидайды суытып, үстіне айран құямыз.
Оның үстіне туралған етпен жіңішке етіп пісірілген кеспені саламыз.
Қатықты еттің сорпасына езіп құямыз.
Көжеміздің дәміне қарай тұз салып. Салқын жерге суытып, қонақтарға ұсынамыз.
Ұлыс оң болсын,
Ақ мол болсын.
Қайда барса жол болсын!
Ұлыс бақты болсын,
Төрт түлік ақты болсын!
Ұлыс береке берсін,
Бәлі-жала жерге енсін!