Бізге ұнаған бір шумақ...

+9 дауыс
6.3k қаралым

Өлең десе, өлермен болмайтын жұрт жоқтың қасы. Әңгіме әлгі "халау-лилауда" емес, әрине. Кәдімгі қара өлең туралы. Айтайым дегенім... өздеріңізге ұнаған мөп-мөлдір бір шумақты осы жерге жазып қалдыра аласыздар ма? Ең-ең дегендерін. Авторын да ұмытпасаңыздар екен.

• Санаты: Кітап, Әдебиет

27 жауап

0 дауыс
Мәңгүрттенбеу марсельезасы
Өлеңді жазған: Мұхтар Шаханов

Қазақ ұлты мың сүрініп, мың жығылып, мың тұрған,
 Даңқыңды ешкім бүркей алмас ізгілікке ұмтылған.
 Жомарттығың сорға айналып, туып өскен жеріңде,
 Ана тілің шетте қалды, орын жетпей төріңде.

 Өз тілінде сөйлей алмай қазақтың тең жарымы,
 Амалсыздан басқа ананы «өз анам» деп таныды.
 Талай басшы жүргеннен соң ұлтсыздыққа қорған боп,
 Қазақ тілі әлі күнге тәуелсіздік алған жоқ.

 Мәңгүрттенген құлдық сезім неге қолдау табады,
 Мұны бізге кешіре ме келер ұрпақ саналы?
 Өз анасын сүйе алмаудың қасіреті болады
 Тілің кетсе, ұлтың өліп, қарның ғана қалады.

 Тарихың тұр санаңа өткел тастап
 Өз тіліңде ойлау, сөйлеу тоқталған сәттен бастап,
 Бүкіл баба рухымен
 Ұлттық, гендік-ақпараттық байланысың кесілер.
 Тағдырыңнан ата-мұра шамын солай өшірер...
 Өз тіліңді жерсінбеудің,
 Өз анаңды менсінбеудің
 Арсыздығы қай дәуірде болып еді тапқырлық?
 Ол – рухи мүгедектік әрі ұлттық сатқындық!
 Аз қайғы ма, талабыңды түсінігің алдаса?..
 Мейлі он тіл, тіпті жүз тіл меңгергенің далбаса
 Өз ұлтыңның тілі мен рухы
 Ой санаңа іргетас боп қалмаса!
 («Тамырсыздану қаупінің тұжырымдамасынан»)
0 дауыс
Жағымпаздық – бұл заманда басты өнер,
Шындық оған бола алмай жүр тас кемер.
Қазiргi бақ қайсар рухты ердi емес,
Арын сатқан жағымпазды ескерер.
Дәуiрдiң де даңқы солар төс керер,
Оны ойласаң, жанарыңа жас келер.
 
Кеудесiнде жалғандықтың мұзы бар,
Қажет кезде мұз үстiнде қызынар,
Басшы алдында жас келiндей сызылар,
Кiлең “туфли жалағыштар” – ТЖ-лар.
Оларды ертең адалдықтың тұзы ұрар.
ТЖ-ларға егер бөгет қоймасақ,
Ұлтымыздың ауа райы бұзылар.
Мұхтар аға Шаханов
0 дауыс
Ата-анаға көз қуаныш -  
Алдына алған еркесі.
Көкірегіне көп жұбаныш,
Гүлденіп ой өлкесі.
Еркелік кетті,
Ер жетті,
Не бітті?
Оқытарсың молдаға оны,
Үйретерсің әр нені.
Медеу етіп ойы соны,
Жаны тыныштық көрмеді.
Жасында күтті,
Дәме етті,
Босқа өтті.
Ата көңіл жанбаса бір,
Артық өнер шықпаса.
0 дауыс
Көтермей жүгін мазақтың,
Көнбей ісіне азаптың;
Тағдырдың сыйын көрді артық
Татқанша дәмін азаптың.

Қызғалдақ-ғұмыр қиылды,

Қаһарман қызы қазақтың.

Арын таптатпай өтті ару,

Қыршын жасында аз-ақ күн.

Енді туды ғой ел болып,

Аңсап өткен ол азат күн.

Ұмытпас атын ұрпақтар

Жарқ еткен жұлдыз Ләззаттың.

 

Он алты жасында от болып,

Жарқырап жанған шоқ болып.

Жаналғыш солдат зорлады,

Жауыздар кілең топ болып.

Жауқазын-көңіл жаншылды,

Жаманатты бастан өткеріп.

Жанына салған жарадан

Жауына жаман кектеніп;

«Қорлыққа мұндай көнгенше,

Кетейін, - деді, - жоқ болып».

Кешегі қанды күндерде

Атылды жауға оқ болып.

Арманы оның ақталды

Басына елдің бақ қонып.

 

Өзегі – толы өрт болған,

Жүрегі – шерлі дерт болған.

«Елімді азат етем», - деп,

Ерлерге лайық серт болған.

Бойына рухы бабаның

Қасиет болып кеп қонған.

Халқының көріп қайғысын,

Көкірегіне кек толған.

«Жалтақ боп қалған еліме

Жастар болады, - деп, - қорған».

Ақжазықтан ұшқан аққу ең,

Алматыға келіп, мерт болған.

 

Арналып оған алтын-жыр,

Аңыз қып атын халқым жүр.

Ерлігін Ләззат қызының

Ел болып бүгін айтып жүр.

Алтынай сынды анасы

Азабын әлі тартып жүр.

Жиырма бес жыл бойы жоқтаумен

Үкіметке үміт артып жүр.

Алайда, кейбір керауыз

Таратты сыбыс салқын бір:

«Алаңда болған жоқ ол», - деп,

Аузына келгенді тантып жүр.

 

Азаттықтың аппақ таңы үшін,

Ұлтының ұлан-бағы үшін

Опат болды ғой оғыландар,

Бас бақпай шыбын жаны үшін.

Соларды қорлап біреулер,

Сандырақтайды наны үшін.

Саясат үшін сандалап,

Тауық боп терген тарысын.

Ерлердің ісін ермек қып,

Еселеп жүр ғой табысын.

Жазасын алсын жендеттер,

Төгілген нақақ қан үшін.

Аузына келгенді айтпасын,

Арудың таптап намысын.

Шаханов ақын шамданды

Қаһармандардың халі үшін.

Ақ-қараны берді айырып,

Ақиқатты елім танысын!

Арашалайық, ағайын,

Жігерін қайрат жанысын.

Ұрпақтардың бойына

Ұлттық рух дарысын.

Күресейік, халайық,

Шындықтың шырқау әні үшін.

Тіл менен дінім, діл үшін –

Бағалы бізге бәрі үшін.

Асанова Ләззаттың

Ақ періштедей ары үшін.

Ешкім де мазақ қылмасын

Елімнің асыл арысын.

 

Көзінен жасы бұршақтап,

Көңілінен қайғы моншақтап;

Қаншама ұлан қаза боп,

Қара жамылды ел сол шақта-ақ.

Желтоқсан – менің жеңісім,

Туымды берік тұр сақтап.

Қара күйе жақса оған әлдекім,

Халқымыз кімге мұң шақпақ?!

Қайрат пен Ләззат бастаған

Қаһарман жастар жыр саптап;

Шетінен шейіт ерлерді

Жүректерінде жүр сақтап.

Бұлқынып бұла рухым,

Іздейді жаңа, тың соқпақ.

Шыдамның шынжыры үзілер

Тиісе берсе тіл шақпақ.

Жанартау-жүрек жарылар

Мың күнде емес, бір сәтте-ақ!

 

Желтоқсан – менің жалыным,

Жел болып соққан сарыным.

Алысамын деп алаңда,

Жығылған жастың жанымын.

Төбемнен ұрып шоқпарлар,

Төгілген мұзға қанымын.

Алқымға келіп тіреліп,

Айтылмай қалған әнімін.

Зая боп еткен еңбегім,

Қайратым менен қарымым.

Желге ұшқан асау алымым,

Жер құшқан асыл дарыным.

«Қазақстаным менің!» деп,

Қар құшқан қайран тәнімін.

Жанарынан ұлттың жас болып,

Топыраққа түскен дәнімін.

Қайраттың қайсар жырымын,

Ләззаттың әппақ арымын.

Кебінге ораған ерімді

Кебенек ішінен таныдым.

Желтоқсанда ащы аяз боп,

Жендеттің бетін қарыдым.

Ашылмаған соң ақиқат,

Арызымды айтып, налыдым.

Қара жерге көмілді-ау

Талай да тарлан алыбым.

Қан менен терге шомылған

Қазақтың асқақ жанымын!

«Халқым» деп соғар жүрегім,

Сөнгенше соңғы жарығым!..
0 дауыс
Тастанды жүрек
*Жаныма жалаусың көктеммен кей күзде,
Үзіп ап жемісін сезімнің жеймізбе?
Махаббат жалғандық, тек ғана сонда біз,
Достыққа шынайы сенеміз деймізбе?
Жабырқау жанымның жазбастан бір емін,
Кеттің-ау алыстап, ауырад жүрегім.
Аңсаған арманым болмайды-ау сірә да,
Сен мені тастадың, сен мені тастадың білемін.
Әнімді төгейін өзіңе лағылдан,
Құсымды ұшырдым сірә мен бағымнан.
Қалауың орналды қайтейін қалқам-ау,
Мен сені іздемейм, сенде іздеп сабылман.
Түнекке малытып кеттіңбе аспанды,
Қаламайм өзгені, қаламайм басқанды.
Амалсыз тағдырға көнемін тек әттең,
Аталды жүрегім бүгінде тастанды.*

*Ақтөре Бектұрсын*

[Нәзира Бердалы — "Қар боп ұшып келемін.."][1]
[Талгат САТЫБАЛДЫ][2]


  [1]: http://music.nur.kz/kk/501964-nazira-berdali-kar-bop-yship-kelemin-%28n-berdali%29
  [2]: http://ultramusic.biz/vocal-search/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%82_%D0%A1%D0%90%D0%A2%D0%AB%D0%91%D0%90%D0%9B%D0%94%D0%AB_song01.html
0 дауыс
Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасы,
Қиыннан қиыстырар ер данасы.
Тілге жеңіл, жүрекке жылы тиіп,
Теп-тегіс жұмыр келсін айналасы.
Белгісіз
0 дауыс
Шыда, шыда
      Шыда, шыда
Шыдай түс, шыда тағы
Шыдамдыны мына өмір ұнатады
Үміттің Кұлан иек қула таңы,
Әйтеуір бір атады, бір атады...
Өкінбе, өкпелеме, бүгініңе,
Өмір, өмір!
Болмайды түңілуге,
Мәңгі сені жазбаған сүрінуге,
Қайта тұрып, қақың бар жүгіруге
Түсінемін жаныңның ауырғанын,
Шыдадың ғой, шыдай түс, дамылдағын.
Иогтардың тәсілін қабылдағын,
Басқасына бас ұрып, табынбағын.
Шыда, шыда!
Шыдай түс, тағы шыда!
Тау құлатқан тасқынның ағысына,
Кір жуытпай, кіршіксіз намысыңа,
Қарысуға болады, алысуға...
Белгісіз
0 дауыс
Мағжан Бекенұлы Жұмабаев

Пайғамбар (үзінді)

Күншығыстан таң келеді – мен келем,

Көк күңіренеді: мен де көктей күңіренем.

Жердің жүзін қараңғылық қаптаған,

Жер жүзіне нұр беремін, Күн берем!

Қап-қара түн. Қайғылы ауыр жер жыры!

Қап-қара түн. Күңіренеді түн ұлы.

Күншығыста ақ алтын бір сызық бар:

Мен келемін, мен – пайғамбар, Күн ұлы.
Белгісіз
0 дауыс
«Қара жорға»
Әні - халықтыкі
Өлеңін жазған: М.Тұрдақын, С.Қалиев

- «Қара жорға» болмаса,
Бидің сәні келе ме?
Бүрмелі көйлек кимесе,
Қыздың сәні келе ме?
Қозсын барлық делебе,
Қан тарасын денеге.
Қара жорға болмаса,
Тойдың сәні келе ме?

«Қара жорға» - «Сал күрең»
Тарихын біл алдымен.
Бабалардан жалғасқан,
Тағылымы бар білем.
Жорғалаған күй майда,
Бұған жетер би қайда?
Ойнаңыздар жамағат,
Билеңіздер мұндайда.

Биле, биле жігіттер,
Жанып тұрған үміттер.
Шыққанынша тоқтама,
Маңдайыңнан тұнық тер.
Биле қыздар бұралып,
Сауық-сайран құралық.
Сұлулардың көркіне,
Тамсанып біз тұралық.

Ал жігіттер қыраным,
Алашқа айтар ұраным.
Сендерсіңдер қорғаны,
Мынау байтақ мұраның.
Көк байрағым желбіреп,
Қуантыңдар елді тек.
Шашу шашсын әжелер,
Жүректері елжіреп.

Ғашық жандар тіл қатып,
Жүректерін жырлатып.
Қыз бен жігіт қосылып,
Билеу деген бір бақыт
Биле, биле, сұлуым,
Қандай ғажап күлуің.
Сыртылдасын саусағың,
Былқылдасын буының.
Белгісіз
0 дауыс
Шәкәрім Құдайбердіұлы

Жастық туралы

Гауһардай көзі,  
Бұлбұлдай сөзі,
Жаннан асқан бір пері.
Жүзі бар Айдай,
Мінезі майдай,
Өзгеден артық сол жері,
Дариядай ақыл мол еді,
Жан ғашығым сол еді.
Ұжмақтың хоры,
Іздедім соны,
Тал бойының кірі жоқ,
Бойы бар сымдай,
Белі бар қылдай,  
Мүшесінің міні жоқ,
Қыз осындай болар ма,
Оны сөккен оңар ма!

Жаудырап көзі,
Тамшылап сөзі,
Жібектей шашын тараса,
Қалмайды халің,
Шығады жаның,
Қиғаштай көзбен қараса.  
Бұл дүниеде қыз қызық,
Бозбалада ой бұзық.
Сынаптай толқып,
Түлкідей жортып,
Кетеді көңіл әр жаққа,
Қырандай қағып,
Алмастай ағып,
Мұратын түгел алмаққа.
Ер талабы бос қалмас,
Толқынды көңіл тоқталмас.
Белгісіз
0 дауыс
Бұл жарыққа аяқ басып туған жер,
Кiндiк кесiп, кiрiм сенде жуған жер.
Жастық - алтын, қайтып келмес күнiмде
Ойын ойнап, шыбын-шiркей қуған жер.
Жаратылдым топырағыңнан, сен - түбiм.
Жалғаны жоқ, бәрi сенен жан-тәнiм.
Сенен басқа жерде маған қараңғы,
Жарық болар Шолпан, Айым, сен - Күнiм.
Тәттi суың дәмi аузымнан еш кетпес,
Қалың нуың, қыр, суыңа жер жетпес.
Кең далаңда ойын ойнап қалсамшы,
Жазу болып адамзатқа ер жетпес!..
Балақ түрiп, қозы қуып, жарысып,
Батпағыңда тең құрбымен алысып.
Түнде - ақсүйек, алтыбақан, ал күндiз
Үйретем деп асау тайға жабысып.
"Адам басы - алла добы" деген рас,
Қалай қуса, солай кетпек сорлы бас.
Кiм бiледi, мен де шетке кетермiн,
Туған жерiм,сенi тастап басым жас.
+1 дауыс
Бесік басында
         Ұқсайды бар тыныштық жер бетінде,
Ұйқыдағы сәбидің келбетіне.
Ояту былай тұрсын, рұқсат жоқ
Ұйықтап жатқан ұлымды тербетуге.
Ұйықта, ұлым, ұйықта, бөпем, қасыңдамын,
Керек емес, дүния, асылдарың!
Бақыт, байлық - барлығы менің үшін
Сенің бір кеп мойныма асылғаның.
Аймалайсың жанымды күлкіңменен,
Тамағыңнан айналдым бүлкілдеген.
He дейсің сен бұртиып, айтшы, сәулем,
Қытықтаған жүректі бір тілменен?
...Қандай ғана анадан туады адам,
Сәбилердің ұйқысын куалаған?!
О, тыныштық! Тыныштық қандай рақат!
Қандай рақат сәбилер жыламаған!
Ұқсайды бар тыныштық жер бетінде,
Ұйқыдағы сәбидің келбетіне.
Кім болсаң ол бол, мейлің, рұқсат жоқ,
Ұйықтап жатқан ұлымды тербетуге!
Белгісіз

Ұқсас сұрақтар

127,776 сұрақ
322,351 жауап
153,150 пікір
72,812 қолданушы