Сөйлемдер құрылысына қарай жай сөйлем және құрмалас сөйлем болып екi үлкен топқа бөлiнедi.
Жай сөйлем бастауыш пен баяндауыштан (кейде тек баяндауыштың өзiнен) құралып, бiр ғана ойды бiлдiрсе, кейде күрделi ойды бiлдiредi. Мысалы: Қоңырау соғылды. Айтылған сөйлемде қоңыраудың соғылуы туралы бiр ғана ой айтылған (қоңырау - бастауыш, соғылды-баяндауыш)
Екi немесе бiрнеше жай сөйлемнен құралып, күрделi ойды бiлдiретiн сөйлемдi құрмалас сөйлемдеймiз. Мысалы: Машина жүргiзушi жiгiт ұйым басшысының тапсырумен бес бума кiтап алып шыққан екен, қойшылар оларды қуана-қуана сатып алды. Мұнда бiрiншi жай сөйлемен кейiн дауыс ырғағы бәсендемей, көтерiңкi айтылады да, соңынан басқа бiр сөйлем келуiн тiлейдi.
Жай сөйлем бастауыш пен баяндауыштан (кейде тек баяндауыштың өзiнен) құралып, бiр ғана ойды бiлдiрсе, кейде күрделi ойды бiлдiредi. Мысалы: Қоңырау соғылды. Айтылған сөйлемде қоңыраудың соғылуы туралы бiр ғана ой айтылған (қоңырау - бастауыш, соғылды-баяндауыш)
Екi немесе бiрнеше жай сөйлемнен құралып, күрделi ойды бiлдiретiн сөйлемдi құрмалас сөйлемдеймiз. Мысалы: Машина жүргiзушi жiгiт ұйым басшысының тапсырумен бес бума кiтап алып шыққан екен, қойшылар оларды қуана-қуана сатып алды. Мұнда бiрiншi жай сөйлемен кейiн дауыс ырғағы бәсендемей, көтерiңкi айтылады да, соңынан басқа бiр сөйлем келуiн тiлейдi.