Семiздік немесе артық салмақтық деп ағзада майдың жиналуынан, шектен тыс салмақтың артуын айтады. Май ағзадағы май деполарында жиналады, солардың ішінде тері асты май клетчаткаларында және ішкі мүшелердің айналасына жиналады.
Семіздіктің жоғарғы және төменгі түрлері болып бөлінеді. Жоғары түрі ер адамдарға тән, олар да көбіне іштері және одан жоғары аймақтардың семіздігі болады. Семіздіктің төменгі түріне жамбас және балтырдың семіздігін айтады және бұл түрі әйел адамдарда болады.
Семiздіктің жалпы денсаулыққа деген кері әсері өте көп. Оған қоса, артық салмағы бар адамдар қоғамдастары арасында дискриминацияға ұшырап, ауыр психикалық қазаға ұшырап, қиындықтарға душар болады. Өйткенi қазіргі қоғам сымбаттылық пен арықтықты бағалайды. Бұл жағдай әсiресе әйелдер мен жасөспiрiмдерге қатысты және бірінші орында осылар қоғамда қиыншылықтарға кезігеді.
Семiрудiң себеп салдарына тұқым қуалаушылық, эндокринды аурулар, аз қимылдау және тамақ құрамындағы майдың шамадан тыс көп болуы, мидың нақты бөлшегінiң жарақаттануы, кейбiр психикалық ауытқулар жатады.
Семiрудiң бірінші кезеңі дене салмағы үнемі өсіп тұратын үдемелі, және екіншісі артық салмақ болса да, ары қарай үлкеймейтін тұрақты кезең. Ал дәрежесіне қарай I дәрежелі семіздік, дененiң нақты салмағы идеал массадан 29%-ға дейін асады. II дәрежелі семіздікте дененің нақты салмағы идеал массадан 30-40%-ға дейін асады. III дәрежелі семіздікте дененің салмағы идел массадан 50-99% пайызға дейін асады. IV дәрежелі семіздікте айырмашылық 100%-дан жоғары. Семіздік әрқашан ағзаның жұмысын тежейді. Солардың ішінде жүрек жұмысы ауырлайды, қан айналымы бұзылады, демікпе пайда болып, адам тез шаршайды, инфекциялардан қорғанысы әлсірейді.
Артық салмақты өз бетіңізбен толық емдей алмайсыз, алдын ала дәрігермен кеңескен дұрыс. Егер семіздік басқа бір аурудың салдары болатын болса мұндай жағдайда сол себепші ауруды бірінші емдеу керек. Семіздікті дәрі-дәрмексіз емдеу үшін калориясы төмен азыққа негізделген тағаммен тамақтанып, жүйелі дене жаттығуларын күнделікті орындау.
Барлық диеталар келесі талаптарға сай болу қажет: калорияның айқын тапшылығын қалыптастыра отырып, денсаулыққа зиянын тигізбеу үшін тиімді және үйлестірілген тағам пайдалану. Бірде-бір дәрігер өте аз уақыт ішінде салмақ тастауға көмектесетін диетаны құптамайды. Семіздіктен біртіндеп арылу қажет.
Семіздіктен арылудың дәрі-дәрмекті тәсілдеріне дәрігер тәбет қашыратын және құнарлы заттардың сіңірілуін азайтатын немесе гормоналды жағдайыңызды қалыпқа келтіретін препараттарды жазып беруі мүмкін.
Ал хирургиялық тәсілдердің қатарына липосакция, яғни тері астынан артық майды алу, асқазан көлемін кішірейту үшін кигізілетін арнайы сақиналарды асқазанға орнату операциясы және абдоминопластика – салбырап қалған немесе тым үлкен қарынды жоятын ота.
ЕСІҢІЗДЕ БОЛСЫН!
Дәрігерлер аяғы ауыр әйелдер мен кішкентай балаларға арықтауға рұқсат бермейді. Әдетте балалар дене қимылының аздығынан семіреді. Дұрысы, томпақ балақайдың бойы салмағын «қуып жеткенше» бір қалыпта ұстауға тырысу керек. Семіздік – медициналық мәселе. Сондықтан, толық адамды оның дене бітімі үшін кемсітуге болмайды.
Семіздікті болдырмау үшін салауатты өмір салтын ұстану, күнделікті спортпен шұғылдану, көкөніс пен жемістерді көбірек жеу, артық салмақ қосқаныңызды байқаған сәттен бастап, спорт және қауіпсіз диетаның көмегімен арықтауға тырысу керек. Егер әсері болмай, артық салмақ шектен тыс асып баратын болса міндетті түрде ерте сәттен дәрігерге қаралуыңыз қажет.
