Әрбір экономикалық категория экономикалық қатынастардың түрлері, нысандары мен әдістеріне сәйкес өзінше ерекшеленеді. Осындай- қатынастардың түрі, нысандары және әдістері түсінігі- экономикалық өмірде сәйкес үрдістерді басқару құралы ретінде жүзеге асырылады. «Механизм» түсінігі экономикалық түсінікте белгілі бір қызметке өзгеріс әкелетіндей әрекет пен құрал мағынасын береді. Осыған сәйкес бұл түсінік қаржы саясатының міндеттерін атқарушы құрал ретінде қалыптасады. Қаржы механизмі толығымен шаруашылық механизмі ретінде жүзеге асырылады. Қаржы механизмі жүйелілік талдау, блок, элемент тәрізді буындардан тұрады. Қаржы механизмінің ішкі жүйесі дегеніміз қаржы механизмінің – қаржылық жоспарлау, қаржылық тетіктер мен күштер, қаржы механизмінің ұйымдық құрылымы мен құқықтық режимі, басқаруды ұйымдастыру сияқты ішкі күштерін құрайды..Каржы механизмi аркылы шаруашылык жургiзудн турлi денгейлерiнде және кызмет сфераларындагы когамдык онiмнiн, материалдык емес игiлктердiн, кызметтер корсету мен кундылыктардын толып жаткан барлык элементтер курамына кiретiн каржы ресурстарынын удайы ондiрiлуiне айналдырып, iске асырады. Удайы ондiрiстн эр алуандылыгы оз кезегiнде каржы механизмi курамды жэне ажырагысыз болып табылатын экономиялык (шаруашылык) механизмнiн нысандары мен эдiстернiн тиiстi эр алуандыгын тудырады.
Каржы механизмi - эканомикалык жэне элеуметтiк даму ушiн колайлы жагдайлар жасау максатында когам колданатын каржы катынастарын уйымдастыру нысандарынын, каржы ресурстарын калыптастырып, пайдалану эдiстернiн жиынтыгы. Ол каржы катынастарын уйымдастырудын турлерiн, нысандарын жэне эдiстерiн,
Оларды сан жагынан аныктаудын амалдарын кiрiктредi .
Когамдык шаруашылыктын жеке болiмдернiн ерекшелiктерне карай ж-е каржы катынастарнын сфералары мен буындары болiнунiн негiзiнде каржы механизмi шаруашылык жургiзушi субьектiлернiн каржымеханизмi ,сондай ак мемлекет каржынын механизмi болып табылады.
Аумактык болiнiске сэйкес республиканын,билiктiн жергiлiктi органдарынын каржы механизiмi деп болуге болады.
Қаржы механизмінің құрылымы қоғамдық шаруашылықтың жеке бөлімдерінің ерекшеліктеріне қарай және қаржы қатынастарының сфералары мен буындары бөлінуінің негізінде қаржы механизмішаруашылық жүргізуші субъектілердіц қаржы механизмі, сондай-ақ мемлекет қаржысының механизмі болып бөлінеді. Мемлекет қаржысының механизмі бюджеттік механизм мен бюджеттен тысресурстар механизмі болып бөлінеді. Аумақтық бөлініске сәйкес республиканың, биліктің жергілікті органдарының қаржы механизмі деп бөлуге болады
Қаржы механизмініңқосалқы жүйесі (бөлігі)оның неғұрлым маңызды қорғаушы күші болып табылады, олар: қаржылық жоспарлау, қаржы тұтқалары мен ынталандырмалары, ұйымдық құрылым және қаржы жүйесінің құқықтық режімі, қаржыны ұйымдастыру
