Дұрыс тамақтану — адам денсаулығы мен еңбек ету қабілетіне әсер ететін бірден-бір фактор. Дұрыс, толыққанды тамақтанбау адамның өсуі мен дамуын тежейді, еңбек ету қабілетін төмендетеді, ақыл-ойын әлсіретеді. Дұрыс тамақтанбау салдарынан семіздік, қант диабеті, жүрек аурулары пайда болатыны көпшілікке белгілі. Адам ағзасының қызметін қалыпта ұстап отыру үшін күнделікті рационға түрлі жаңғақтарды енгізіп отырған жөн, себебі жаңғақтар — ми, жүйке жасушалары мен сүйектердің қызметі үшін қажетті бағалы қорек. Тал жаңғағының құрамында А, С, РР, В тобының дәрумендері, барлық қажетті амин қышқылдары, фосфор, калий, темір, магний, мырыш сияқты минералды элементтер бар. Жаңғақтар клетчаткаларға бай және асқазанның перистальтикасына әсер етеді. Оларды бауыр ауруларында, атеросклерозда және кейбір жүрек-қан-тамыр ауруларында қолданған дұрыс. Бұдан басқа, гастритте қышқылды қалпына келтіреді. Пістелердің (фисташки) емдік қасиеті ежелден танымал болған. Оның құрамында ақуыздар, көмірсутектер, майлар, сонымен қатар минералды заттар өте көп. Пісте жаңғақтар асқазан шаншуларын басады, жөтелді жібітеді, жүрек жұмысын жақсартады. Құрамында майлар мен ақуыздар көп болғандықтан ота жасалған әлсіз науқастарға немесе ауыр жұқпалы аурулармен ауырғандарға жеуді ұсынады. Кешью басқа да көптеген жаңғақтар сияқты құрамы ақуыздарға, А және В тобының дәрумендеріне, темірге, кальцийге, мырышқа бай. Кешьюдің антибактериялық және сергітетін қасиеттері бар. Миндаль майларға, ақуыздарға, көмір-сутектерге бай, Е дәрумені, В тобының дәрумендері, сондай-ақ мырыш, мыс, темір, марганец бар. Миндальды қаназдықта, жөтелде пайдалануға болады. Миндаль майын косметологияда қолданады. Фундук өзінің емдік қасиетімен белгілі. Құрамындағы В, С, Е тобының дәрумендері, кальций, калий, фосфор сияқты минералды заттар — иммундық жүйесі әлсіреген адамдар үшін таптырмайтын ем. Фундук қанда холестериннің көтерілуіне жол бермейді, демек қан тамыры ауруларында пайдалы. Жер жаңғағының құрамы көптеген пайдалы майларға, дәрумендерге және микроэлементтерге бай. Жер жаңғағы жүрек-қан тамыры ауруларына шалдығу қаупін төмендетеді, жүйке жүйесін тыныштандырады. Бал қарағай жаңғағы адам тіндеріндегі ақуыздарға жақын ерекше ақуыздарға бай және адам ағзасына сіңімді. Құрамында барлық аминқышқылдары және көптеген А, Е, С, Р, В тобының дәрумендері және калий, фосфор, кальций, йод, магний және мырыш сияқты минералды заттар бар. Олардың антиоксиданттық қасиеті бар, ішек-қарын жолдары ауруларында, иммунжетіспеушілігінде, атеросклерозда қолданады. Сонымен қатар, бал қарағай жаңғағы майының керемет емдік қасиеттері бар. Қазан айының соңына қарай пісіп-жетіле бастайтын жемістің бірі – грек жаңғағы. Тұқымы Грекиядан әкелінгендіктен осылай аталып кеткен жаңғақтың денсаулыққа пайдасы мол екенін білесіз бе? Мысалы, кептіріліп, ұнтақталған жаңғақ дәнінің бір қасығын жарты литр суға салып, 1-2 минут қайнатып, бір тәулік тұндырып, күніне 30 грамнан үш рет үзіліссіз 2-3 ай ішіп жүрген адам қант диабетінен айығатын көрінеді. Жаңғақ бүйректі қуаттандырып, өкпені тазалап, ішекті дымқылдандырады және дене әлсіздігіне, бел сыздап ауырғанда, бас айналып, құлақ шыңылдағанда да пайдалы. Ол үшін жаңғақ дәнінен 600 грамм, қара бұршақтан 300 грамм талқандап, балға араластырып, күніне 2 реттен ішеді. Қазіргідей күн суыта бастаған кезде балалардың тамағы жыбырлап, жөтелетіні бар. Осындайда жаңғақтан «дәрі» жасап жіберсеңіз жақсы. 500 грамм ұнтақталған грек жаңғағының дәні мен 300 грамм бал, 100 грамм алоэ және 4 лимонның шырынын сығу керек. Осыларды жақсылап араластырып, күніне үш рет тамақтан жарты сағат бұрын балаға шай қасықпен беріп тұрсаңыз жөтелді қуады, бронхиттің бетін қайтарады. Сонымен қоса ағзаны «жаулаған» суықтан да арылады. Негізі жаңғақ дәнінің құрамында 55-77% май, 18-21% белок, 5-6% көмірсутегі, В1 витамині мен А провитамині бар. Одан бөлек 1500-1200 микрограмм С витамині болады. Жаңғақтың суықтаудан болатын кеселдерді келмеске қуатыны осы витаминдерінің арқасында. Жаңғақ ми қызметін күшейтетін қасиетке ие. Күнде таңертең ашқарынға 1-2 дана жаңғақ жеп жүрген адам алғыр, зейінді болады деседі. Грек жаңғағының майын қабынуға қарсы, атеросклероз бен жүректің ишемиялық ауруларына, тіпті қатерлі ісікке қарсы қолдануға болады. Ағзаны қалпына келтіруден алдына «жан» салмайтын бұл майды көптеген операциялар мен дерттерден кейін қолданса, тіпті керемет. Терідегі алуан түрлі жара, күйік, тартылып, қабықтанбай жүрген үлкен жаралар мен терінің жарылуы кезінде де жаңғақты езіп, майын жағуға болады. Ал ұнтақталған дәнін балмен теңдей мөлшерде араластырып, күніне 3-4 рет, 25-30 грамнан жеп жүрсе балалардың иммунитетін көтеріп, күш-қуат береді. Ол жүкті әйелдерге, қаны аз адамдарға да өте пайдалы. Бұл қоспаны гипертония, анемия, атеросклероз, бауыр, бүйрек, асқазан, жүрек-қан тамырлары ауруларына, сондай-ақ еңбек пен ақыл-ой қабілетін арттыруға да қолдануға болады.