ШЕРКЕШ ДЕРБІС АТА (ҚАРАКЕМПІР)
ҚАУЫМДАСТЫҒЫ
Қысқаша Қаракемпір руы туралы
Атам қазақтың руың кім дегені - сенің әлемге әйгілі үлгі болған ең Ұлы атаңның аты кім дегені. Жауап - Шеркеш, яғни біздің рудың аты "ШЕРКЕШ" ру бөлімдерден құралады. Бөлім бір атадан таралған ұрпақтардың бірлесіп өмір сүруінен пайда болады. Бөлімге кіретіндер бір-біріне қан жағынан туыс адамдар. Негізі бізді Шеркештің Қойыс бөліміне жатқызады, бірақ басынан Шеркеш - Қойыс демей, Шеркеш - Қаракемпір деп кеткен. Неге бұлай деген сұрақ туындайды. Жауабын Дербістің Қойысқа кім болғанынан табуға болады. Дербіс батырдың әкесі Жайық ерте өмірден өтіп Дербіс әкесінің інісі Қойыстың қамқорлығында болған. Қойыс заманында белгілі батыр, қолбасшы болған адам. Қойыс пен Дербіс серт еткен,
Серт еткен жауын мерт еткен.
Шеркештен батыр көп шықты,
Ол заманда ерте өткен.
Қойыстың соңына ерген інісі Дербісте сондай дәрежеге көтерілген және ұрпағы көбейіп, өсіп бір бөлек ауыл болған. Бұл жерде Дербіс және оның балалары шыққан от басын Қойысты ескермей өздерін Дербіс деп атамаған. Сондықтан Зылиха анамызға халық қойған атпен өздерін Қаракемпір ауылымыз деп атап кеткен. Зылиха анамыз бүкіл Дербіс әулеттеріне ұйтқы болып, жөн үйреткен, жол көрсеткен адам екен. Халық ауызында қалған Қаракемпір Зылиханың жақсылықтары туралы айтылатын қария сөз көп. Мысалы Әлімнің алты жақсысына (кей деректерде ауылды аман алып қалу мақсатында қалмақ батырларына деп жазылады) Дербіс батырдың жауға шабатын тұлпарларының бірін сойып беруі. Нақты айтқанда Қойыс ата ауылынан бөлініп шыққанда өздерін дереу Дербіс бөлімі деп бөлмей халық қойған жалпы атпен Қаракемпір деп атап кетсе керек. Бұл жерде Дербіс атамыз өзіне қамқор болған ағасын сыйлап өз ауылына тікелей өз атын немесе әкесі Жайықтың атын бермеген. Бұл дала тәрбиесі, үлкенге деген құрмет, оған деген ізеттілік. Аяғын бөлек салып, сол кезде басқа атпен бөлініп кетсе, онда ол шыққан жерін, ұшқан ұясын, тәрбиелеген ағасын ұмытқан адам болар еді. Дербіс Ата ұрпақтарының бойына туа біткен қасиет, ол бауырмалдық. Бұл жерде Дербіс балалары жалпы халық қойған атпен Қойыс ата ұрпақтарынан бір аталыққа шығып, өздерінің ағайын арасында бір бөлек аталық қауым екенін Қаракемпір деген атпен келер ұрпаққа тарих өзі кіргізген.