Ол 3 түрлі шарадан тұрады: 1. Теріні тазалау; 2. Теріні нәрлендіру; 3. Теріні қорғау. Теріні майлануына қа-рай: бірқалыпты тері, құрғақ тері, майлы тері деп бөледі. Бірқалыпты тері құрғақ немесе майлы теріге қарағанда кү-тімді көп қажет етпейді. Таңертең бет жуу терімен қатар бүкіл ағзаны сергітеді, ширатады, еңбекке қабілеттілікті күшейтеді. Мұндайда ыс-тық судың пайдасы мол. Өйткені ыстық су теріні жақсы тазалайды, майын арылтады, алайда ұдайы ыстық сумен жуғанда терінің қан тамырлары кеңейіп кетеді де тері босап, болбырап қалады. Сол себепті бетті бөлме температурасы жылылығындай сумен жуған жақсы. Немесе, ыстық, суық сумен алма кезек жуып тұрыңыз.
Майлы теріге оның май бездерінің аса көп май түзуі тән. Май артық түзілсе, май бездері тармақтарының жолын бітейді, содан бет терісінде камедондар деп аталатын қара дақтар пайда бола бастайды. Оны болдырмау үшін тері са- ңылауларының (көздері-нің) кеңеюіне көңіл бө-лу қажет. Майлы тері қалыңдау және қатқылдау. Майлы теріні күнде жылы сумен, иіс сабынмен жуады. Бет терісі аса майлы болса, оны күніне 2 рет жуған дұрыс.
Құрғақ тері – жұқа, тегіс, нәзік. Оған күн көзі, жел, аяз, су, сабын тез әсер етеді. Жас кезінде құрғақ теріні тазартып, оған сұйық крем жағады. 25 жасқа дейін бет терісіне нәр беретін майлы кремдерді жақпайды. Егерде теріге сабын әсер етіп, ол тырысса, қызар-са, түлесе, сабынды пайдаланбайды. Бет терісіне су да қоздырғыш әсер етсе, суды былайша жұм-сартады: 1 литр суға ½ стақан сүт немесе бір шымшым ас содасын араластырады. Бет терісін күн көзінен қорғау үшін басқа етегі жалпақ қалпақ киеді, ашық түсті жұқа орамал тартады, қара көзіл-дірік тағады, күн көзінен қорғайтын кремді де бет-ке жағып алуға болады.
Шаң-тозаңда жұмыс істегенде де бетке одан қорғайтын кремді жағатынын есіңде сақта. Қат-ты аяз күндері далаға ұзақ қыдыруға, жол жүруге шыққанда бетке қаз-дың тұздалмаған майын жағып алатын да ха-лықтық тәсіл бар.
Бет терісін тазалау Әйелдердің бет терісін тазалаудың тәсілдері көп. Ол үшін мынандай тұнбалар мен қоспаларды пайдаланады:
• 3 ас қасық ұсақ ту-ралған жас қиярдың үс-тіне 1 стақан қайнаған суды ыстықтай құйып, 2-3 сағатқа қояды. Сосын тұнбаны сүзіп, қиярдың қалдығын сығып алады. Үстіне 1 шай қасық бал қосып, ерігенше әбден араластырады. Бұл қос- памен мақтанын шылап,
таза жуылған бетті сүртеді. Қоспа теріні безеуден арылтады.
• Майлы теріні бал (1 шай қасық) мен қырмы-зыгүлдің (календула, 1 ас қасық) қоспасымен тазаласа болады. Ол үшін бал мен қырмызыгүлді бір стақан қайнаған жылы суға салып, араластырады.
• Таза жуылып, аршылған шикі картопты үккіштен өткізіп, 100 гр-ына 1 шай қасық бал қосыңыз. Араластырыңыз. Қоспаны марля орамалға 1 см қалыңдықпен жағып, асқын-ған безеулі бетке жапсырып байлап тастаңыз. 2 сағаттай ұстаңыз. Қабын-ған безеу оған жазылмаса, емді қайталаңыз.
• Алоэның жапырақтарын қайнаған суға жуып, кептіріп және 10 күн бойы қараңғы салқын жерде сақ- тайсыз. Содан соң ұсақтап турап, сөлін аласыз. Осы сөлмен теріні күніне 2-3 рет сүртуге болады. Бұл әдіс теріні қабынудан, безеулі жарадан, тітіркенуден болған қабыр-шақ, қызарған дақтардан тазалайды. Майлы бетке қоспаны, ал құрғақ тері үшін алоэ сөлін сумен ара-ластырған жөн.
Бетті жуудың да, құр-ғатудың да өз тәртібі бар. Косметологтар бетті былай жуып, құрғатуды ұсынады:
Бетті жуу
Суға сабын езіп жуу. Бұл – бет терісін тазалаудың ең қарапайым тәсілі. Алайда оны көп адам дұрыс жасамайды. Жалпы, су сабынсыз-ақ терінің майын жуып, кетіре алады. Ал енді оған сабын қосса, терінің майсыздануы екі есеге дейін арта түседі.
Бетті сабынмен жуған соң оның терісі 5 сағат көлемінде ғана өзінің қалыпты жағдайына келеді. Содан кейін ғана бет терісі өзін микробтардан қорғайтын табиғи ылға-лына ие болады. Бетті, денені ешқашанда кір сабынмен жумайды. Рас, кір сабын жақсы тазартады. Өкінішке орай ол бет терісінің, дененің табиғилық қасиеттерін кемітеді, теріні тез қартайтады.
Майлы беттің өзін сабынмен күніне бір-ақ рет – кешкісін, ұйқыға жатардан бір, бір жарым сағат бұрын жуады. Сабынды жиі қолдану құрғақ және қалыпты теріге зиянды.
Майлы теріні майынан арылтамын деп сабынмен жуа бермейді. Олай жасаса, майсызданған тері жиі тершеңденеді. Жуыну тәсілі. Бетті сулап, иекке сабын жағады. Сосын мұрынды сабындайды, ешқашанда көзді сабындап жумайды. Осыдан кейін маңдайдың ор-тасын, құлақтың жарға-ғын, жақтарды, мойынды сабындайды. Көбікті бет- те көп ұстамайды. Бетті сабындап болған соң іле суды аямай, оны жуып тастайды. Сабынмен жуын-ғанда басты талап: кірді езген сабынды түгелдей беттен жуып кетіру.
Бетті құрғату
Бетті жуғаннан соң оны жақсылап құрғатқан жөн. Жуылған бетті орамалмен ысқылап сүртпейді. Мүмкіндігінше, бет қалып-ты ауада өздігінен кепкені дұрыс. Немесе, там-шылаған суын сүртпей, тек оны сорғытып алыңыз. Бетті жуып болған соң оны сүртпей тұрып оған нәрлендіретін крем жақ-қан дұрыс. Дымқыл бетке жағылған крем сіңімді. Егерде шикі сумен жуынып, сосын көшеге шыққы-сы келсе, әйелдердің осы ақыл-кеңесті орындағаны жақсы. Ал енді крем жа-ғылған бетті 3-15 минуттан соң жұмсақ орамалмен, немесе арнайы сүрткішпен сүртіп, кремнің қалдығын тазалап тастайды.
Бетті сабынмен жумау-ға да болады. Тек оның орнына мейлі құрғақ, мейлі майлы, кез-келген теріні жылдың барлық маусымында сұйық креммен сүртуге, ашыған сүт әйт-песе өсімдік майымен та-залауға үйретуге болады.
Косметикалық ақауды түзеу
Беттегі кейбір косметикалық ақауды үй жағдай-ында түзетудің тәсілін білу ешкімге де артық емес. Біз енді соған тоқталайық:
Безеу шықса Бидай көлеміндей ұсақ қара ноқат көбіне майлы бетте пайда болады. Бетте қара ноқат аздау болса, бет терісін сутегі тотығымен (перекись водорода), иіс сабынмен немесе ас сірке суымен, лимон шырынымен сүртеді. Кешке бетті тең мөлшер-де араластырылған лимон шырыны және глицерин қоспасымен сүртуге болады. Безеуді емдеу мен бетті қалыпты жағдайда ұстау үшін теріні тазартып, маскалар жасау керек.
Ақ безеу, түсі ақ ноқат секілді немесе одан үлке-нірек безеу адам бетінде жиірек ұшырасады. Оны арнайы косметикалық салондарда ғана тазартады. Ал жасөспірімдердің бе- тінде кездесетін безеу кө-бінесе жыныс мүшелері-нің жетілуі кезінде пайда болады. Оның профилактикалық бағыты – құнарлы тамақ пен құрамында А,В,С дә- румендері бар тамақ ішу. Міндетті түрде ащы, майлы, тәтті және ұннан дай- ындалған, сондай-ақ кон- серві мен қақталған та-ғамдарды шектеген жөн. Суға шомылу, күн мен ауа ваннасы теріге жақсы әсер етеді. Бетті сабындап жуған соң, күніне екі-үш рет төменгі айтылған сұйықпен бетті сүрткен жөн:
– Левомицин спирті;
– Календула тұнбасы (сумен тең мөлшерде араластырады);
– Салицил спирті;
– Мүсәтір спирті (бір шай қасық мүсәтір спиртін бір стақан суға қосады);
– Алоэ шырыны (дәріхана немесе үйдегі).
Терінің қызаруы мен безеу шыққан кезде бетті булауға, массаж бен парафиннен маска жасауға болмайды. Бет терісі қызарса
Қызарған бет терісіне 10 пайызды синтомицинді эмульсия салфеткасын 10-15 минут жабыстырып қояды. Бетте қызыл безеу-дің қаптап кетуі – жағымсыз косметикалық кемшілік болып табылады. Ол негізі- нен – ішімдік пен қорыты-луы қиын тамақ ішуден, үлкен дәретке дұрыс отырмаудан, ішек құрты ауруынан, аналық без қызметі нің бұзылуынан, күн көзінде, суықта, жел өтінде көп жүруден пайда болады. Оны ойдағыдай емдеу үшін ішімдік ішуді, шылым шегуді міндетті түрде тоқта-ту керек. Дәрумені мол тамақ ішіп, диета ұстаған дұрыс. Ыстық тамақты көп ішпей, бетті қыздыратын приборларға, үстел шамына жақын отырмауға тырысу керек.
Сыртқа шығарда теріні қорғайтын крем жағып, опалаған дұрыс. Майлы бетке түймедақ тұнбасы, құрғақ бетке түймедақ пен зығыр дәні тұнбасына қаймақ қосып жаққан өте пайдалы.
Бет құрғамас үшін...
Бет терісінің құрғақ болуына көп жағдайда су құрамындағы тұздың көп болуы мен сабынды көп пайдалану себеп болады. Сондықтан, бетті неғұр-лым кешкі уақытта бөл- ме температурасындағы сумен және сабынсыз жуған дұрыс. Егер бетіңіз қатты құрғап кетсе, аптасына 2-3 рет жұмсартқыш маска жағып тұрыңыз. Мұндай масканы әзірлеу үшін жұ-мыртқа сарысына 1 шай қасық өсімдік майын және бес тамшы лимон шырынын қ
