Дулат Исабековтің "Сүйекші" драмасы - қазақ әдебиетіндегі ерекше орын алатын шығарма. Ол тарихи оқиғаларды психологиялық тереңдікпен бейнелеп, адам болмысының күрделі қырларын ашады.
Міне, шығармаға жасалған талдау:
Тақырыбы: Шығарманың басты тақырыбы - адамның өмір мен өлім алдындағы таңдауы, жауапкершілік пен ар-ұждан мәселесі. Кенесары ханның сүйегін іздеуші Сүйекшінің бейнесі арқылы автор тарихи сана, ұлттық құндылықтар, адамгершілік ұғымдарын қозғайды.
Идеясы: Шығарманың негізгі идеясы - өткенді ұмытпау, тарихқа деген құрмет, ұлттық рухты сақтау. Сүйекшінің өз мақсатына жету жолындағы қиындықтар, кездесетін адамдар, олардың көзқарастары арқылы автор оқырманды ойландырады.
Жанрлық ерекшелігі: "Сүйекші" - психологиялық драма. Шығармада кейіпкерлердің ішкі жан дүниесі, ой-толғаныстары басты назарда болады. Диалогтар арқылы кейіпкерлердің мінез-құлқы, көзқарастары ашылады.
Композициясы: Шығарма бірнеше көріністен тұрады. Әр көрініс уақыт пен кеңістік бойынша ауысып отырады. Бұл динамикалық құрылым шығарманың шиеленісті дамытып, оқырманның қызығушылығын арттырады.
Кейіпкерлер жүйесі:
Сүйекші: Басты кейіпкер. Өз мақсатына берік, табанды, ізденімпаз жан.
Қажы: Діндар, дәстүрді берік ұстанатын адам. Сүйекшінің ісіне күмәнмен қарайды.
Зерттеуші: Ғалым, тарихшы. Сүйекшінің әрекетін түсінуге тырысады.
Шекарашы: Қазіргі заман өкілі. Өткен тарихқа немқұрайлы қарайды.
Тілі: Шығарма тілі көркем, бейнелі. Автор ауызекі сөйлеу тілін, диалектілерді шебер қолданады.
Қорытынды: "Сүйекші" - көп қырлы, терең мағыналы шығарма. Ол тарихи сана, ұлттық болмыс, адамгершілік мәселелерін көтереді. Автор өткенге көз жүгіртіп, қазіргі заманға баға береді, болашаққа үмітпен қарайды.
