Несіпбек Айтұлының "Бәйтерек" поэмасына композициялық талдау
Экспозиция:
Поэманың басталуында автор өзінің туған жеріне, атамекеніне деген сүйіспеншілігін білдіреді.
Ол өз халқының ерлікке толы тарихын, батыр бабаларының ерлік істерін мақтан тұтады.
Ақын өзінің өмірлік мақсатын айқындайды: халқына қызмет ету, оның мұң-мұқтажын жырлау.
Түйін:
Ақынның өз халқының тарихын тереңірек зерттеуге деген ұмтылысы бейнеленеді.
Ол ұлттық сананың оянуы мен өзін-өзі танудың маңыздылығын айтады.
Қазақ халқының басынан өткерген қиындықтар мен жеңістері туралы толғанады.
Даму:
Поэмада қазақ халқының ұлт-азаттық күресінің әр түрлі кезеңдері суреттеледі.
Кенесары ханның ерлік жорығы, 1916 жылғы көтеріліс, ашаршылық жылдарындағы қиындықтар, Ұлы Отан соғысы кезіндегі ерліктері баяндалады.
Қазақ халқының бірлігі мен ынтымағының арқасында жеткен жетістіктері айтылады.
Шиеленіс:
Кеңес одағы кезіндегі қазақ халқының басынан кешкен қиындықтары, ұлттық құндылықтардың жоғалу қаупі туралы автордың толғанысы.
Тәуелсіздікке қол жеткізу жолындағы күрестер мен қиындықтар.
Шарықтау шегі:
Қазақстанның тәуелсіздік алуы, жаңа дәуірдің басталуы.
Елбасының бейнесі сомдалады, оның еліміздің дамуына қосқан үлесі айтылады.
Шешім:
Ақын Қазақстанның жарқын болашағына сенім білдіреді.
Ол жас ұрпақты елін, жерін сүюге, ұлттық құндылықтарды сақтауға шақырады.
Қорытынды:
"Бәйтерек" поэмасы - қазақ халқының тарихи жолын, ұлттық сананың оянуын, тәуелсіздікке қол жеткізу жолындағы күрестерді бейнелейтін патриоттық шығарма. Поэмада қазақ халқының ерлік рухы, бірлігі мен ынтымағы дәріптеледі. Автор жас ұрпақты елін, жерін сүюге, оның болашағы үшін аянбай еңбек етуге шақырады.
