Шәкәрім Құдайбердіұлының "Жалғыз" поэмасындағы кейіпкерлер жүйесі негізгі үш кейіпкерден тұрады: Ақан сері, Ғалия және Нұрила. Олардың әрқайсысын тура және жанама мінездемелер арқылы былайша сипаттауға болады:
Ақан сері:
Тура мінездеме: Ақын, сері, өнерпаз, сезімтал жан. Өлең жолдарында оның сырт келбеті, киім киісі тура сипатталады.
Жанама мінездеме: Ғалияны сүйеді, бірақ оған қосыла алмайды. Махаббаты жолындағы кедергілерге мойымайды, күреседі. Өмірден түңілген сәттерінде де өнерден күш алады. Бұл оның қайсар, махаббатқа берік, өнерді бағалайтын жан екенін көрсетеді.
Ғалия:
Тура мінездеме: Сұлу, ақылды қыз. Ақан серіні сүйеді.
Жанама мінездеме: Әкесінің сөзіне қарсы шыға алмайды, тағдырға мойынсұнады. Ақанның махаббатын қабылдай алмағаны үшін өкінеді. Бұл оның әлсіз, батылсыз, әкесінің ықпалындағы қыз екенін көрсетеді.
Нұрила:
Тура мінездеме: Байдың қызы, Ақанға көңілі жоқ.
Жанама мінездеме: Ақанды менсінбейді, оған жаман сөздер айтады. Ақанның өлеңдерін түсінбейді. Бұл оның тәкаппар, сезімсіз, рухани дүниесі кедей жан екенін білдіреді.
Жалпы, "Жалғыз" поэмасындағы кейіпкерлер жүйесі арқылы Шәкәрім қазақ қоғамындағы әлеуметтік теңсіздікті, махаббат пен тағдыр тақырыптарын ашады. Ақын адамның ішкі сезімдері мен қоғамдағы орны арасындағы күресті бейнелейді.
