0 дауыс
14.1k көрілді
Қалың елім, қазағым, қайран жұртым,

Ұстарасыз аузыңа түсті мұртың.

Жақсы менен жаманды айырмадың,

Бірі қан, бірі май боп енді екі ұртың.

Бет бергенде шырайың сондай жақсы,

Қайдан ғана бұзылды сартша сыртың?

Ұқпайсың өз сөзіңнен басқа сөзді,

Аузымен орақ орған өңкей қыртың.

Өзімдікі дей алмай өз малыңды,

Күндіз күлкің бұзылды, түнде – ұйқың.

Көрсеқызар келеді байлауы жоқ,

Бір күн тыртың етеді, бір күн – бұртың.

Бас-басына би болған өңкей қиқым,

Мінеки бұзған жоқ па елдің сиқын?

Өздеріңді түзелер дей алмаймын,

Өз қолыңнан кеткен соң енді өз ырқың.

Ағайын жоқ нәрседен етер бұртың,

Оның да алған жоқ па құдай құлқын?

Бірлік жоқ, береке жоқ, шын пейіл жоқ,

Сапырылды байлығың, баққан жылқың.

Баста ми, қолда малға талас қылған,

Күш сынасқан күндестік бұзды-ау шырқын.

Оңалмай бойда жүрсе осы қыртың,

Әр жерде-ақ жазылмай ма, жаным, тырқың?

Қай жеріңнен көңілге қуат қылдық,

Қыр артылмас болған соң, мінсе қырқың?

Тиянақсыз, байлаусыз байғұс қылпың,

Не түсер құр күлкіден жыртың-жыртың.

Ұғындырар кісіге кез келгенде,

Пыш-пыш демей қала ма ол да астыртын?

3 жауап

0 дауыс
Метафора - қалың елім, аузымен орақ орған осындай сөздер болады.
0 дауыс
Метафора- қылығы елім,аузымен орақ орған
0 дауыс

Абайдың «Қалың елім, қазағым, қайран жұртым» деген өлеңінде теңеу де, эпитет те кездеседі. Міне, кейбір мысалдар:

Метафоралар:

«Қазақтарым! Кедей халқым» – қазақ халқының мүшкіл халін көрсететін метафора.

«Сен күзгі ормандайсың, жансыз, жалаңашсың» - қазақ халқын жапырағы мен гүлін жоғалтқан күзгі орманға теңейтін метафора.

«Айдалада жалғыз қыдырғандайсың» деген теңеу қазақ халқын айдалада адасып кеткен жалғыз саяхатшымен салыстырады.

«Бөтен елге ұшқан қарлығаштайсың» – қазақ халқын жат елде қалған қарлығашпен салыстыру.

Эпитеттер:

«Қазағым! Кедей халқым» – қазақ халқының мүшкіл халін көрсететін эпитет.

«Күзгі орман, жансыз және жалаңаш» - қазақ халқының ауыр халін көрсететін эпитет.

«Айдалада жалғызбасты» – қазақ халқының жалғыздығын, қорғансыздығын көрсететін эпитет.

«Жат елге ұшқан қарлығаш» – қазақ халқының адасып, жалғыздығын айшықтайтын эпитет.

Бұл көркемдік құралдарды қолдану авторға қиын-қыстау кезеңдерді бастан өткеріп жатқан қазақ халқының жарқын да эмоционалды бейнесін жасауға көмектеседі.

Осы өлеңдегі метафораның тағы бір мысалы:

«Тілің – бұлақ суындай, таза, мөлдір» – қазақ тілін таза да мөлдір бұлақ суымен салыстыру.
Бұл метафора қазақ тілінің көркемдігі мен байлығын, сонымен қатар оның қазақ халқы үшін маңыздылығын көрсетеді.

...