+1 дауыс
45.7k көрілді

Асқар Сүлейменов повесінің Бесатар аталу себебі?

"Бесатар" повесінің атауының мәні өте терең және көп қырлы. Негізгі себептерін былайша түсіндіруге болады:

Тікелей мағынасы: Повесте басты кейіпкер Иноземцев бес адамды қатар тұрғызып, бір оқпен атады. "Бесатар" сөзі осы оқиғаны тікелей бейнелейді, яғни бес адамды бір атқан оқ.

Символикалық мағынасы: "Бесатар" тек қана қару емес, сонымен бірге отаршылдықтың, зорлық-зомбылықтың және қанқұйлылықтың символына айналады. Ол қазақ халқының басына түскен ауыртпалықты, патшалық Ресейдің озбырлығын көрсетеді.

Көркемдік мағынасы: "Бесатар" атауы шығармаға ерекше әсерлілік береді. Қысқа әрі нұсқа сөз оқырманның есінде тез сақталып қалады және повестің негізгі идеясын ашады.

Сонымен қатар, "Бесатар" атауы арқылы Асқар Сүлейменов мынадай мәселелерді көтереді:

Тарихқа көзқарас: Автор 1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс оқиғаларын қайта қарастырып, отаршылдықтың ащы шындығын көрсетеді.

Адамгершілік: Повесте зорлық-зомбылықтың адамгершілікке жат екендігі айқын көрінеді. Иноземцевтің іс-әрекеті арқылы автор адамның адамға жасайтын қиянатының шегі жоқ екенін ескертеді.

Ұлттық сана: "Бесатар" қазақ халқының ұлттық санасын оятуға бағытталған шығарма. Автор өз халқының тарихын білудің, өткенді еске алудың маңыздылығын айтады.

Қорыта келгенде, "Бесатар" повесінің атауы көп мағыналы және шығарманың идеялық-көркемдік ерекшеліктерін ашуға қызмет етеді.

3 жауап

+1 дауыс
 
Жақсы жауап
АВТОР ОСЫ ШЫҒАРМА АРҚЫЛЫ БАЙЫРҒЫ САҒЫСТЫ ,АЗАТТЫҚТЫ БЕЙНЕЛЕГЕН ШЫҒАРМАНЫ БЕСАТАР ДЕП АТАУ АРҚЫЛЫ ОҚЫРМАНҒА СОЛ КЕЗДЕГІ СОҒЫСТЫ СУРЕТТЕГЕН ОҚЫРМАНҒА ЕРЕКШЕ ӘСЕР АЛАРЛЫҚТАЙ ЕТІП АЛЛЕГОРИЯЛЫҚ СТИЛЬДЕ ЖАЗҒАН БАСҚА ШЫҒАРМАДАН ЕРЕКШЕЛІГІДЕ ОСЫ
–1 дауыс

Көркем шығарманың жазылуы бар да, оның рухани айналымға түсуі, сол деңгейде қоғамдық ойға әсері бар. Бұл ретте, әрине, көркем сынның атқаратын міндеті үлкен. Көркем сыны әлсіз әдебиет мың жерден мықты болсын мейлі, тереңін толық аша алмайды, небір интерпретацияларға бастай алмайды. Айтар ойы терең шығарманы айтар ойы терең сын талдаса – оқырман құныға оқиды, көкірегіне әлдебір сәуле түсіреді. Осы бір үлкен міндетті жазушы Жүсіпбек Қорғасбектің «Кітапхана» жобасы атқарды. «Білім және Мәдениет» арнасында өткен сын-сұхбаттардың үздіктері жеке жинақ болып та жарық көргені қуаныш. Ал, олардың арасынан да бөле-жара бір туындыны атасам, ол -

«ШЫҒАРМА АТЫ –«БЕСАТАР», АВТОРЫ – АСҚАР СҮЛЕЙМЕНОВ» атты сұхбат.

Біріншіден, осылайша толымды блиц-талдауға көрнекті жазушы-драматург, ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Сүлейменовтің «Бесатар» повесінің өзі өте жақсы негіз бола алады. Және де Ғабең, көрнекті суреткер Ғабит Мүсіреповтің ақжол мақаласынан бастап бірталай сыншылар, әдебиеттанушы, философ ғалымдар талдаған шығарма.

Бұл сын-сұхбатта «Бесатар» әр қырынан қарастырылады, Көрнекті тарихшы М.Қойгелдиев пен белгілі әдебиеттанушы Ұ.Еркінбай әрқайсысы повесті өз тарапынан жоғары кәсіби түрде талдап, шығарманың жаңалығы, ерекшелігі неде? – деген сауалдар төңірегінде ой қозғайды.

«Асқар Сүлейменов 1917 жылғы революциялық төңкерісті, соның қарсаңындағы, сонан кейінгі өзгерістерді басынан кешірген Жүсіпбек Айтмауытов, Мағжан Жұмабаев сияқты тұлғалы жазушылардың жалғасы» дейді М.Қойгелдиев.

«Бесатар» –бір авторлық стратегияны нақты практика жүзінде көрсеткен шығарма. Тікелей генетикалық ерекшелігімізді сақтай отырып, осылай да жазуға болатынын нақты көрсеткен. Ерекшелігі бес қолдың саласындай анық байқалады. Ішкі мәтін энергетикасы көзге ұрып тұр» дейді Ұ.Еркінбай.

Толығырақ:  https://adebiportal.kz/kz/news/view/3081

+1 дауыс
Менің түсінуім бойынша Асқар Сүлейменов өз кезеңіндегі соғысты азаттыққа деген күресті бейнелегісі келген. Әрі неге Бесатар яғни автор Бесатар деген өзіндік шығармасына атау  бере отырып бізді бірден соғысқа дайындайды яғни шығарма соғыс жайында екенін. Ал Бесатар бұл соғыстағы мылтықтың бір түрі. Және Шығармада Бес саусақтай оқиғалар әртүрлі болып келеді.      (Қосымша өз пікірім:Интернеттегіні бұл сұрақ қойған балаларда оқиды!!! Алайда олар ештеңе түсінбегесін әрі ол ұзақ болғасын ешкімнің оқығысы келмейді әрі қысқа ғана мазмұнын бізден сұрайды сондықтан интернеттегіні көшіріп балл алу үшін қоя салмаңыздаршы!!! Рахмет! Тек өз пікірім)))
...