0 дауыс
6.0k көрілді
Адебиеттен Жумалык деген не?

1 жауап

0 дауыс
 
Жақсы жауап

Өлген адамды жер қойнына тапсырып, мүлік сүресін оқиды. Кейбір діни кітаптарда Алла тағаланың әмірімен денеден шығып кеткен жан Алланың дәргәйіне барып тұрады екен. Жан:

– Артымда қалған ел-жұрт рухыма құран бағыштап, мені еске алса екен. Жақсылықтарым туралы айтса екен. Құдайдан мен үшін рахым тілесе екен, – деп үміттенеді деседі.

Жерге қойылғаннан кейін жан екінші күні тіршілікте серігі болған балшық тәнге келіп онымен қоштасады. Сол кезде тәндегі сасық иіс жарты құлаш биіктікке көтеріледі. Жан тәнге жақындай алмай жарты құлаш қашықтықта тұрып қоштасады. Үшінші күні келгенде тәндегі сасық иіс бір құлашқа дейін көтеріледі. Жан онымен бір құлаш қашықтықта тұрып қоштасады. Сол кезде марқұмның ел-жұрты оның қабір басына барып құран бағыштап, елге үш күндік кәдесін береді.

Осылай жан жеті күні бойына келіп тәнімен қоштасады. Мұны жанның тәнмен қоштасуы кезеңі деп атайды екен. Жетінші күні дегенде тәндегі сасық иіс бес құлаш жерге дейін шығып тұрады деп айтылады. Жан тәнмен жеті құлаш жерде тұрып қоштасады. Бұл кезде де туған-туыстары ел-жұртты жинап, ас береді, құран бағыштайды. Мұны жетісін беру деп атаған.

Содан кейін, жан әр бейсенбі-жұма күндері қабірінің басына барып тұрады екен. Бұл кездері марқұмның бейсенбілігі беріліп, құран бағышталады. Мұны бейсенбілік деп атапты. Кей жерлерде жұмалық деп аталады.

Марқұмға қырық күн толғанда, жан Алланың рұқсатымен қабірінің басына келіп, тәнімен қоштасады. Ел-жұрты бұл мезгілде де әруақты еске алып, құран бағыштайды. Мұны қырқын беру деп атаған.

Жылы толғанда тән марқұммен соңғы рет қоштасады екен. Қабірінің басына он күн бұрын келіп қонақтайды. Туыстары бұл кезде еске алып, құран оқиды. Құран марқұмға дарысын, сауабы әруақты еске алған, құран бағыштаған ел-жұртына тиеді.

Бұдан бөлек ораза, құрбан айт күндері ата-бабаларына құран оқып, қабір басына барса сауабы мол деп сенгендіктен, қазақтар әліге дейін аталмыш күндері марқұм болған туыстарына арнап, құран оқытып, дұға жолдап отырады.

...