Фотон – электромагниттік сәуленің кванты. Жарық сәулесінің энергиясының шығарылып, сонымен қатар кеңестікте таралуы және заттармен әсерлесуі фотондар бөлшегі арқылы сипатталады.
Фотон энергиясы Е=ҺV
Фотон импульсы P=mc=ҺV/c Векторлық түрде P=k импульс бағыты электромагнит сәулесінің таралу бағытымен сәйкес келеді. K – толқындық сан. Фотонның тыныштық массасы m0=0. Тең болғандықтан , тек қозғалыста өмір сүре алады. Бар болғаны бір бөлшектен тұрады.
Комптон эффектісі – рентген сәулесі шашыраған кезде олардың толқын ұзындығының өзгеруі жарықтың корпускалық қасипетінің айқын дәлелі комптон эффектісі болып табылады.
Комптон тәжірибесі суретте көрсетілген. Рентген сәулесі затқа түсіп шашырайды, шашыраған толқындар ұзындығын D спектрометр арқылы анықтайды. Бұл тәжірибеден толқын ұзындығын λ түскен сәулесімен қатар толқын ұзындығы болатын басқа сәуленің бар екені байқалады. Толқын ұзындықтарының айырмасы шашыратқыш затқа ж/е түскен сәуленің толқынының ұзындығына тәуелді болмай, тек шашыраған сәулелердің шашырау боғытына байланысты . Мұндағы м – комптон толқын ұзындығы, шашыраған сәуленің толқын ұзындығы -шашырау бұрышы.
Толығырақ.
