"Абай жолы" романының 2-тарауы "Қат-Қабат" композициялық талдау
Экспозиция:
Абайдың әкесі Құнанбайдың ауылының көрінісі суреттеледі.
Құнанбайдың беделі мен билігі, оның ауылдағы ықпалы айқын көрсетіледі.
Абайдың анасы Ұлжанның мінезі мен оның Құнанбайға деген көзқарасы ашылады.
Түйін:
Абайдың алғаш рет мектепке баруы, оның білімге деген құштарлығы оянады.
Ол өзінің қоршаған ортасынан өзгеше екенін сезіне бастайды.
Бала Абайдың өмірге, әлемге деген алғашқы көзқарасы қалыптасады.
Даму:
Абайдың мектептегі өмірі, оның ұстазымен және басқа оқушылармен қарым-қатынасы суреттеледі.
Абайдың білімге деген құштарлығы арта түседі, ол кітап оқуға әуестенеді.
Абайдың әкесі Құнанбайдың дәстүрлі көзқарастары мен Абайдың оянып келе жатқан жаңашыл көзқарастары арасындағы қарама-қайшылықтар көріне бастайды.
Шиеленіс:
Абай мен оның әкесі арасындағы қарым-қатынас шиеленісе түседі.
Құнанбай Абайдың оқуын тоқтатып, оны шаруашылыққа араластырғысы келеді.
Абай өзінің таңдауын жасауға мәжбүр болады.
Шарықтау шегі:
Абай әкесінің қарсылығына қарамастан, оқуын жалғастыруға шешім қабылдайды.
Бұл оның өміріндегі маңызды бетбұрыс болады.
Шешім:
Абайдың оқуға деген құштарлығы оның өмірлік мақсатын айқындайды.
Ол өзінің қоршаған ортасынан ерекшеленіп, өз жолын таңдайды.
Бұл тарауда Абайдың болашақ ақын және ойшыл ретінде қалыптасуының негізі қаланған.
Қорытынды:
"Қат-Қабат" тарауында Абайдың балалық шағы мен жасөспірім кезеңі суреттеледі. Бұл тарауда Абайдың білімге деген құштарлығы, оның әкесімен қарым-қатынасы және өзіндік көзқарасының қалыптасуы сияқты маңызды тақырыптар көтеріледі. "Қат-Қабат" тарауы Абайдың кейінгі өміріндегі маңызды оқиғалардың негізін қалап, оның рухани дамуының бастауын көрсетеді.
