Ораза кестесі 2016 жыл. Ораза айы қай айға келіп тұр? [жабық]

Question

Алматы қаласы үшін ораза кестесін қайдан аламыз? Астана қаласы үшін Ораза кестесі болса бөліссеңіздер. Ораза кестесі 2016 жыл. Ораза айы қай айға келіп тұр?

Оразаның уақыты

Ораза уақыты – екінші шапақтан басталып, күннің батуына дейінгі уақыт. Кейбір фақиһтер бойынша, сақтық үшін алғашқы шапақта ішіп-жеуді тоқтатқан жақсы. Кімде-кім шапақ жайында күмәнданса, сәресіні тоқтатқан абзал. Бірақ кімде-кім тоқтатпай ішіп-жеп, кейіннен уақыты шығып кеткенін білсе, оразасын қаза етуі керек. Рамазан айы – ашық аспанда жаңа туған айды көрумен немесе бұлтты күнде Шағбан айын отыз күнге толтыру арқылы білінеді. Құранда Аллаһ: «Кімде-кім ораза айында болса, ораза ұстасын» [3]. Пайғамбарымыз (с.а.у.): «Жаңа туған айды көрген кезде ораза ұстаңдар, екінші жаңа туған айды көрген кезде оразаларыңды тоқтатыңдар. Егер аспан бұлтты болса, Шағбан айын отызға толықтырыңдар», – деген[4]. Басқа бір хадисінде«Ай жиырма тоғыз күн. Жаңа туған айды көрмейінше, ораза ұстамаңдар. Егер аспан бұлтты болса, Шағбан айын отызға толықтырыңдар», – дейді.

Аузы берік кісі күннің батып-батпағаны жайлы күмәнданса, аузын ашпағаны дұрыс. Ораза ұстаған адам анық уақытты білмесе, шамалаумен сәреге тұрып, шамалаумен ауыз аша алады. Шапақтың атқанын біле алмаған адам ерте бастан қам жасап, аузын ертерек бекітіп, ал күннің батқанын біле алмаған кезде, кештеу ашқан абзал. Бұл – сақтық үшін жасалған шара. Бірақ қазіргі таңда арнайы жасалған күнтізбелер бар.

Оразаның парыз болу шарттары

1.Мұсылман болу: Ораза мұсылмандарға парыз. Сондықтан жаңа мұсылман болған жандарға өткен жылдардағы ораза секілді ғибадаттарына қаза керек емес. Олардың бейне бір жаңа туған сәбидей барлық күнәсі кешіріледі: Құранда Аллаһ Тағала: (Мұхаммед) «Күпірлік еткендерге егер олар жамандықтан тыйылса, өткен күнәлары кешіріледі. Ал егер олар қайталаса, сонда өткендегілердің де үкімі орындалады» де»[5].

2.Балиғат жасында болуы және ақыл-есі түзу болу: Бала мен ақыл-есі ауысқан, талған адамға немесе мас адамға ораза ұстау парыз емес. Бұлардың санасы толық болмағандықтан, мұндай әмір оларға жүктелмейді. Пайғамбарымыз (с.а.у.) былай дейді: «Үш адамға қалам жазылмайды: Балиғат жасына жетпейінше балаға, ақыл-есі түзу болғанга дейін ақылы кеміске, оянғанға дейін ұйқыда жатқан адамға[6]. Яғни, сана аса маңызды. Аллаһтың әмірі саналы жандарға келген. Жеті жасқа кірген кезден оразаға күші жететін қыз бала мен ер балаға ата-анасы ораза ұстатып үйрету керек. Мақсат – балаларды оразаға баулу. Ақыл-есі кемтар не есінен танып қалған адамдарға уақытша болса да ораза парыз емес. Ақылға орнына келсе, қазасы өтелмейді.

3.Ораза ұстауға күші жету және тұрғын болу: Науқас немесе жолаушыларға ораза парыз емес. Бірақ ораза ұстаса, оразасы дұрыс. Ал ораза ұстамаса, басқа күндері оразасын қаза етеді. Құранда олар жөнінде былай дейді: «Ораза санаулы күндерде. Кімде-кім науқастанса яки жолаушы болса, басқа күндері өтесін»[7]. Кәрілік жасқа келіп, ораза ұстауға шамалары келмеген жандарға ораза парыз емес. Сонымен қатар хайыз, нифас кезіндегі әйелдер және өзі немесе баласына зиян тиуі ықтимал екі қабат әйелдер мен бала емізген әйелдерге де парыз емес. Кәрі адамдар ораза орнына пидия береді. Олар оразаның қазасын да өтемейді. Жолаушыға келсек, ол 90 шақырымнан астам жерге жолаушылап шықса, жолаушы саналып, ораза ұстамауына рұқсат. Бірақ кейін ұстамаған күндерінің қазасын өтейді.

Оразаның дұрыс орындалу шарттары

1.Хайыз бен нифастан таза болу: Хайыз бен нифас жағдайындағы әйелдер уақыты өткеннен кейін оразаның қазасын өтейді. Бірақ бір адамның түнде немесе күндіз жүніп күйінде болуы, ораза ұстауына кедергі емес. Бірақ мүмкіндігіне қарай, ауыз бекітпес бұрын, ғұсыл алу – абзал.

2.Ниет: Барлық оразаға жүрекпен ниет ету – жеткілікті. Бір адам түн жарымында ертеңгі күннің ораза екенін біліп, бұл айда ораза ұстайтынын жүректен өткізсе немесе сәреге тұрса, бұл ісі ораза ұстауға ниет саналады. Бірақ тілмен айту мәндүп. Барлық оразаға түнде немесе таң уақыты кірмей тұрып ниет ету – абзал. Рамазан оразасына ниет етерде әрбір күніне жеке-жеке ниет ету шарт. Себебі, әрқайсысы өз алдына жеке ғибадат. Бұл – фақиһтердің басым көпшілігінің пікірі.

Ораза ұстағандар үшін мұстахап (ұнамды) нәрселер

Ораза ұстағандарға мына нәрселерді жасау – мұстахап, яғни ұнамды, сауапты. Бірақ міндет емес.

1.Бір жұтым су да болса сәресіде тұрып, ішіп-жеу. Пайғамбарымыз (с.а.у.) бұл тұрғыда: «Сәресіге тұрыңдар. Өйткені, сәренің тамағында берекет бар»[8]. Басқа бір хадисінде: «Сәресі тамағы берекет. Бір жұтым су да болса, оны тастамаңдар. Өйткені, Аллаһ сәресіде тамақтанғандарға рақымдылық етіп, періштелері де олар үшін кешірім тілейді»,[9] – дейді. Екінші шапақ атқанға дейін сәресіні кешіктіру де – мұстахап. Пайғамбарымыз (с.а.у.) «Үмбетім ауыз ашарда асығып, сәресіні кешіктірген уақытта әрқашан жақсылықта»,[10] – деген.

2.Ауызды ақшам намазынан бұрын ашу. Намазда адамның көңілі ауыз ашуға ауып тұратындықтан, ауыз ашуға асығу – мұстахап. Бұған жоғарыда айтылған хадис куә. Сонымен қатар, ауызды құрма немесе сумен ашу – сүннет. Пайғамбарымыз (с.а.у.) осылай ашқан.

3.Ауыз ашарда мына дұғаны оқу – сүннет:

{أللهُمَّ لَكَ صُمْتُ وَبِكَ آمَنْتُ وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ وَعلى رِزْقِكَ اَفْطَرْتُ وَصَوْمَ الْغَدِ مِنْ ِرَمَضانَ نَوَيْتُ فاغْفِرْلِي ماقَدَّمْتُ وَمااَخَّرْتُ}

Оқылуы: «Аллаһуммә ләкә сумту уә бикә әәмәнту уә 'аләйкә тәуәккәлту уә 'ала ризқикә әфтарту уә саумәл-ғади мин шәһри Рамадана нәуәйту, фәғфирлии мәә қаддамту уә мәә аххарту». «Аллаһым! Сенің ризалығың үшін ораза ұстадым. Сенің берген ризығыңмен аузымды аштым. Саған иман етіп, саған тәуекел жасадым. Рамазан айының ертеңгі күніне де ауыз бекітуге ниет еттім. Сен менің өткен және келешек күнәларымды кешір».

4.Аузы берік жандармен бірге ауыз ашу және жоқ-жітіктер мен кедейлерге қол ұшын беру – мұстахап. Пайғамбарымыз (с.а.у.) былай дейді: «Аузы берік жанды ауызашарға шақырып тамақ берген – ораза ұстаған адамның алатынындай сауап алады. Аузы берік адамның сауабынан да еш нәрсе кемімейді[11]

5.Таң уақыты кірмей жүніптіктен тазалану. Хайызы немесе нифасы тоқтаған әйел де сәресінің алдында жуыны, тазалануы: Мұндағы мақсат – оразаны таза бастау. Бірақ аузы берік тұрып, жуынуға да болатынын ескерте кетейік. Мұндай кезде судың тамаққа кетіп қалмауын қатты қадағалау керек. Әйелдің хайыз яки нифас мерзімі түнде аяқталып, оразаға ниет етсе, және де жүніп кісі жуынбай ораза ұстаса, оразасы жарамды.

6. Аузы берік адамның жақсы сөздер сөйлеуі, бос сөз бен орынсыз іс-қимылдардан бойын аулақ ұстап байсалдылық танытуы – мұстахап. Пайғамбарымыз (с.а.у.) былай дейді: «Жалған сөйлеу мен жалған сөздермен әрекет етуді қоймаған адамның ішіп-жеуді ғана доғаруы Аллаһқа қажет емес[12]. Басқа бір хадисінде: «Небір ораза ұстағандар бар. Олардың оразасында шөлдеу мен аштықтан басқа ешқандай пайдасы болмайды. Небір түнде тұрып, нәпіл ғибадат еткендер бар. Бірақ бұл әрекетінен ұйқысыздықтан басқа ешқандай пайда таппайды»[13]. Сонымен қатар, Рамазанда «Мен оразамын» деу – сүннет. Пайғамбарымыз (с.а.у.) былай дейді: «Кімде-кім аузы берік болса, жаман сөз сөйлемесін. Дауыс көтеріп, айқай шығармасын. Біреу оған тіл тигізсе немесе онымен керіскісі келсе оған: «Мен оразамын» десін[14].

7. Аузы берік адам бос уақыттарын нәпіл ғибадаттармен, ғылыммен, Құран оқумен, зікір, салауат айтумен өткізу керек. Пайғамбарымыз (с.а.у.) Рамазанда Жебірейіл екеуі бір-біріне кезекпе-кезек Құран оқып, тыңдасатын»[15].

8. Жалпы Рамазан айының ең соңғы он күнінде иғтиқафқа кіру – сүннет. Пайғамбарымыз (с.а.у.) Рамазанның ең соңғы он күнінде көп ғидабат жасайтын[16].

Аузы берік кісіге мәкруһ және мәкруһ емес нәрселер

1.Себепсіз бір нәрсенің дәмін тату немесе шайнау – мәкрүһ. Бұл оразаның бұзылуына себеп болуы мүмкін. Бірақ көп кісіге пісірілген тамақтың дәмін қадағалау үшін, тамақтың дәмін көріп, түкіріп тастауға болады. Дәмін татқан уақытта тамаққа кетпеуі шарт.

2.Аузы берік кісіге сулы мисуакты қолдану – мәкрүһ.

3.Дәрет алған кезде аузына, мұрнына суды көп пайдалану – мәкрүһ.

4.Бал немесе май секілді сатып алатын нәрселердің қандай екенін білу үшін дәмін татып көру – мәкрүһ.

5.Шайналып тәттісі кеткен ақ сағызды шайнау – мәкрүһ. Ал, жаңасын шайнауға мүлдем болмайды.

6.Аузы берік адам әлсіреп өзін сақтай алмайтындай болса, қан алдыруы – мәкрүһ. Егер көтере алса, мәкрүһ емес. Ең жақсысы, күн батқан соң қан алдыру.

7.Рамазанда қатты ыстықтап салқындау үшін ауыз бен мұрынды сулау және суық сумен жуыну – Әбу Юсуп бойынша, мәкрүһ емес. Өйткені, мұндай уақытта адамға жеңілдік туады. Фәтуа осы үкімге берілген.

8.Өзіне сене алмаған аузы берік жанның әйелін сүюі – мәкрүһ. Өзіне сенсе, мәкрүһ емес. Хадисте Пайғамбарымыздың (с.а.у.) зайыбын сүйгені және әзілдегені жайлы айтылады[17].

9.Аузы берік адамның жүніп күйінде таң атыруы немесе күндіз ихтилам болуы оразаға зияны жоқ.

10.Аузы берік жанның гүл не әтір секілділерді иіскеуі, сүрме жағуы, мұртын майлауы – мәкрүһ емес.

Оразаны бұзбайтын жағдайлар

1.Ұмытып ішіп-жеу немесе білмей жыныстық қатынаста болу. Пайғамбарымыз (с.а.у.) былай дейді: «Аузы берік адам ұмытып ішіп-жесе, оразасын бұзбай толықтырсын. Өйткені, оған жегізген де, ішкізгенде – Аллаһ».[18] Басқа бір хадисте: «Рамазанда ұмытып оразасын бұзған адамға қаза да, кәффарат та керек емес»[19] – делінген. Ұмытқан адам есіне түскен кезде дереу тоқтатуы керек.

2.Бір адам таңертең жүніп болып тұрса және кешке дейін де осылай жүніп күйінде жүрсе, оразасы бұзылмайды. Бірақ, әлбетте, намаз оқу үшін ғұсыл алу парыз. Аллаһ Құранда: «Егер жүніп болсаңдар, толық тазаланыңдар»[20], – дейді.

3.Қан алдыру немесе сүлік салдыру оразаны бұзбайды. Пайғамбарымыз (с.а.у.) қажылықта аузы берік кезінде қан алдырған[21].

4.Құлаққа су кіру, бұлық ағу оразаны бұзбайды.

5.Көзге, құлаққа дәрі тамызу немесе көзге сүрме жағу оразаны бұзбайды.

6.Мисуак оразаны бұзбайды. Өйткені, мисуак қолдану – сүннет. Тіпті тіс пастасын қолдану да оразаны бұзбайды. Бірақ ішке кетіп қалса бұзылады. Ең абзалы таң намазы кірмей тұрып жуу.

7.Тіс жұлдыру оразаға кедергі жасамайды. Бірақ жұлдырған уақытта ауыздағы қанды яки дәріні жұтпау шарт.

8.Ауыз бен мұрынға су алып шайқау оразаны бұзбайды. Бірақ тамаққа кетпеуін қадағалау қажет.

9.Тамаққа түтін немесе топырақ, шаң, ұнның тозаңы, қардың ұшқыны, жауынның тамшылары еріксіз кірсе, оразаға зиян бермейді. Бірақ бұларды әдейі ішіне тартса, ораза бұзылады.

10.Түкірік немесе мұрынды тарту арқылы бір нәрсе тамаққа кетсе, ораза бұзылмайды.

11.Тістердің арасында қалған тамақ қалдықтары ноқаттан кішкене болса, оны жұту оразаны бұзбайды. Гүл, әтір секілді жақсы иістерді иіскеу оразаға зиян бермейді.

12.Еріксіз құсу (ауыз толы құсық болса да) оразаға кедергі жасамайды. Және оның еріксіз ішке қайта кетуі де.

13.Салқындау үшін жуыну, жүзу немесе ылғалды бір көйлек кию оразаны бұзбайды. Бірақ су жұтпастан суға батып жүзу қиын болғандықтан түспеу абзал.

Ораза бұзылғанда қазасы ғана өтелетін жағдайлар

1.Емдік мақсатта дәрі ішсе, ораза бұзылады. Қазасын өтеу керек.

2.Қателесіп, бір нәрсе ішіп-жеу оразаны бұзады. Яғни бір адам ораза екенін біле тұрып, қателесіп бір нәрсе ішіп-жесе, оразасы бұзылады. Мысалы, дәрет алып жатқан кезде байқаусызда тамағына су кетіп қалса, қарды аузына салып, ол да тамағынан өтсе, оразасы бұзылады. Қазасы өтеледі. Егер де ораза екенін ұмытып істесе, ораза бұзылмайды.

3.Тістерінің арасынан шыққан қан түкірікпен бірдей немесе одан көп болып тамақтан өтсе ораза бұзылады. Аз болса, бұзылмайды. Өйткені, көлемі аз қаннан сақтану қиын.

4.Ауыз толы құсық қақырық болса, Әбу Ханифа мен Имам Мұхаммед бойынша, оразаға ешқандай зиян тигізбейді. Жоғарыдағы мәселеге мына хадис дәлел: «Аузы берік адам құсқысы келіп, өзіне ие бола алмаса, оған қазасын өтеу міндетті емес. Өз қалауымен құсатын болса, оразасын қаза етсін»[22].

Әрі қаза, әрі кәффарат қажет еттірген жағдайлар

Бұлар екіге бөлінеді:

1.Ешқандай себепсіз азық немесе азықтың ерекшелігі бар барлық заттарды әдейі біліп жеу. Мысалы: әдейі жеу, ішу, темекі шегу. Бұлардың барлығы ішке кеткен кезде әрі қаза, әрі кәффарат керек. Бірақ азықтар ауызда езіліп, жұтылмайтын болса, дәмі де тамақтан өтпесе, ораза бұзылмайды. Сонымен қатар, біреуді ғайбаттағаны үшін қан алдырғаннан кейін немесе сүйіскеннен кейін ораза бұзылды деп ойлап, әдейі жеу де кәффаратты қажет қылады. Сол секілді аузындағы жаңбыр тамшыларын әдейі жұту кәффаратты қажет еттіреді. Тұз жеу де осындай. Бұл жайлы Хазіреті Әлидің риуаят еткен мына хадисі дәлел: «Ораза кіргеннен ғана бұзылады, шыққаннан емес».

3.Аузы берік жанның зайыбымен жақындасуы. Мұның дәлелі Рамазанның күндізінде әйелімен жақындасқан бір адам Пайғамбарымызға (с.а.у.) білдіреді. Пайғамбарымыз оған кәффарат үшін бір құл азат ету, оған шамасы жетпесе, екі ай қатарынан үзбей ораза ұстау керектігін яки оған да күші жетпесе алпыс жоқ-жітікті тойдыру қажеттілігін айтады[23]. Екі ай ораза ұстауға шамасы жеткен адам жоқ-жітіктерді тойдыру мүмкіндігін кәффарат жолына пайдалана алмайды.

Ораза кәффараты

Кімде-кім Рамазанда әдейі ешқандай себепсіз оразасын бұзса, оған кәффарат ретінде бір құлды немесе күңді азат етуі, егер оған шамасы жетпесе, екі ай қатарынан ораза ұстауы, егер бұған да күші жетпесе, алпыс жоқ-жітікті тамақтандыруы тиіс. Құранда бұл жайлы былай делінеді: «Бастаған ізгі істеріңді бұзбаңдар»[24]. Пайғамбарымыз былай дейді: «Кімде-кім Рамазанда оразасын бұзса, оған зиһар жасаған адамға тиісті (кәффарат) жүктеледі». Бірақ Рамазан оразасынан тыс оразаларға тек қана қаза керек.

Ораза ұстай алмайтындардың жағдайы.

Ораза ұстауға шамасы келмеген жандарға фидия беру – уәжіп. Бұлар ауруларының айығуы үміт етілмеген жандар мен ораза ұстауға шамасы жетпеген қарт кісілер. Олар оразаның орнына әрбір күні үшін бір кедейді тамақтандырады. Фидияны ақшалай беруге де болады. Бір кедейді отыз күн  таңда және кешке тамақтандыру немесе алпыс кедейді бір күн таңертең яки кешке тамақтандыру жеткілікті. Құранда Аллаһ Тағала «Ораза ұстауға шамасы келмейтіндер бір жарлының тамағын төлесін»,[25] – дейді. Ибн Аббас бұл аят жайлы былай дейді: «Аят – кәрі адамдар үшін түскен. Оразаны өтеу – парыз». Дегенмен, кейбір қариялар жоқ-жітікті тамақтандыруға шамасы келмесе, Аллаһтан кешірім тілейді. «Аллаһ адамға көтере алмайтын жүкті бермейді»[26].

Сол секілді жазылмайтын науқасқа да фидияның уәжіп болғаны жайлы Ислам фақиһтері арасында ауызбірлік бар. Мұндай адамға ораза ұстау парыз емес[27]. Оған мына аят дәлел: «Аллаһ сендерге дінде қиыншылық жасаған емес»[28].

«ИСЛАМ ҒЫЛЫМХАЛЫ» 
М.Исаұлы, Қ.Жолдыбайұлы.

Answer 1

Осы жолы ораза айы 6 маусым келіп тұр!

Биыл, яғни 2016 жылы мұсылмандық ай күнтізбесі бойынша Қасиетті Рамазан айы 29 күн.

1. Шілденің 01-нен 02-не қараған түн Ләйләтул-Қадр, яғни қасиеттi Қадiр түнi.

2. Сәресi iшу таң намазының кіруіне 10 минут қалғанда тоқтатылады.

3. Ауызды ақшам намазының уақыты болысымен құрмамен немесе сумен және т.б. жеміспен де ашуға болады.      

4. Тарауих намазы Құптан намазынан кейiн оқылады, ал Үтiр-Уәжiп намазы ең соңынан жамағатпен оқылады.

 5. Пiтiр-садақаны рамазан айының басынан айт намазына дейiн беруге болады. Еліміз бойынша әр адамға 200 теңге.

6. 05 - шілде (сейсенбі) күнi Ораза айт мейрамы басталады.

7. Оразаға ниет: Алла тағала үшін мүбарак рамазан айының оразасын ұстауға таңнан күн батқанға дейін ниет еттім.

8.  Ауызашар дұғасы: «Жаратқан Ием Сен үшін ораза ұстадым, Саған иман келтірдім, Саған тәуекел еттім, Сен берген ризық  несібеңмен ауыз аштым. Иә, кешірімді Алла! менің алдыңғы және соңғы күнә-кемшіліктерімді кешіре гөр!»

Тамақтан соң айтылатын тамаша тілек. «Уа, Алла! Бізге тамақ берген, сусын берген кісіні Сен де тамақ беріп, сусындандыр әрі оған құт-береке бер!»

Сәресіде айтылатын дұға:

نَوَيْتُ أنْ أصُومَ صَوْمَ شَهْرُ رَمَضَانَ مِنَ الْفَجْرِ إِلَى الْمَغْرِبِ خَالِصًا لِلَّهِ تَعَالَى

Оқылуы: «Нәуәйту ән асумә саумә шәһри Рамаданә минәл фәжри иләл мағриби халисан лилләһи таъалә».

Мағынасы: «Таңертеннен кешке дейін Аллаһтың ризалығы үшін Рамазан айының оразасын ұстауға ниет еттім».

Ауыз ашарда оқылатын дұға:

اللَّهُمَّ لَكَ صُمْتُ وَ بِكَ آمَنْتُ وَ عَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ وَ على رِزْقِكَ اَفْطَرْتُ وَ صَوْمَ الْغَدِ مِنْ شَهْرِرَمَضانَ نَوَيْتُ فاغْفِرْ لِي ما قَدَّمْتُ وَ ما اَخَّرْتُ

Оқылуы:«Аллаһуммә ләкә сумту уә бикә әәмәнту уә ‘аләйкә тәуәккәлту уә ‘ала ризқикә әфтарту уә саумәлғади мин шәһри Рамадана нәуәйту, фәғфирлии мәә қаддамту уә мәә аххарту».

Мағынасы: «Аллаһым! Сенің ризалығың үшін ораза ұстадым. Сенің берген ризығыңмен аузымды аштым. Саған иман етіп, саған тәуекел жасадым. Рамазан айының ертеңгі күніне де ауыз бекітуге ниет еттім. Сен менің өткен және келешек күнәларымды кешір».

Тұтпақ болған оразаңыз қабыл болғай! Алла тағала ниетіңізге қарай сауаптан жазсын! Әмин!

Comments

EsSelemunaleykum biyilgi 2016 jilgi Ramazan orazasi mausim ayinin 6si bastaladi ins.
Allah niyetterinizdi kabil etsin.

Gul 15.05.2016 пікір

---

Ассалаумағалейкүм уа рахматуллахи уа баракатух! Бұл кесте муфтияттікімен сәйкес емес қой...

Ухти 22.05.2016 пікір

---

Кешириниздер ауыз ашканнан кеин еримен жакындасуга бола ма деген суракты окыдым,бирак тусинбедим. халал еттим дегени руксат етиледи,болады деген соз бе?

Меруерт 2.06.2016 пікір

---

Assalaumagaleikum. Kewirinizder turkistan kalasinin oraza kestesn jbere alaszdarma nemese kaidan alsa boladi

Sher 6.06.2016 пікір

Answer 2

Сұрақ: 2016 жылы Ораза қашан басталады?

Азан сайты: Алла қаласа, осы жылы 6 шілдеге келіп тұр.

Сұрақ: Алматы қаласы мен Қазақстанның өзге де аймақтырының Ораза кестесін қай жерден жүктеп алуға болады?

Азан сайты: «Ораза кестесін» біздің сайтымыздан жүктей аласыз. Ол үшін «кестені жүктеу» деген сілтемеге басып, өзіңізге қажет қаланы таңдайсыз.

Сұрақ: Бұрын ораза ұстамағанмын. Оразаны қалай дұрыс ұстауға болады? Не нәрсеге рұқсат, не нәрсеге рұқсат жоқ?

Азан сайты: Сізге Бас муфти Ержан қажы Малғажыұлының "Мүбәрәк Рамазан" атты кітабі мен "Рамазан айының артықшылығы" тақырыптағы мақаланы оқуды ұсынамыз.

Сұрақ: Намаз оқымайтын болсам да ораза ұстай берсем бола ма?

Азан сайты: Әрине, болады. Ораза Исламның бес парызының бірі. Алла қаласа, сіздің оразаңызды қабыл етеді.

Сұрақ: Ауыз бекітер алдында не айту қажет?

Азан сайты: Оразаға былай деп ниет ету керек:

«Алланың разылығы үшін Рамазан айының оразасын таңнан кешке дейін ұстауға ниет еттім».

Сұрақ: Ауыз ашар алдында не айту керек?

Азан сайты: Ауыз ашар алдында:

«Захаба ззама-у уәбтәлләтиль-‘урукъ, уа сәбәтәль-әжру инша-Аллаһ»

Мағынасы:

«Шөліміз қанды, сусындадық, Алла қаласа сауап та күтіп тұр» (Әбу Дауд 2357)

«Аллаһумма, ләкә сумту, уә бикә әмәнту, уә ъалййәкә тәуәккәлту, уә ъалә ризқыйкә әфтәрту»

Мағынасы: «Ей Аллаһым, Сен үшін ораза ұттым, Саған иман келтірдім, Саған тәуекел еттім және де Сен нәсіп еткен ризықпен ауызымды аштым»

Сұрақ: Ораза кезінде немен айналысқан жақсы?

Азан сайты: Ораза кезінде көп құлшылық жасап, садақа беру, адамдарға жақсылық жасау, Құран оқумен айналысқан абзал. Егер ораза кезінде демалыс алуға мүмкіндік болса, уақыттың басым бөлігін мешітте Алла Тағалаға құлшылық қылумен өткізген абзал.

Сұрақ: Сәресін міндетті түрде ішу қажет пе? Егер мен сәресіне ұйықтап қалып, күні бойы ешнәрсе ішіп- жемесем, ораза ұстаған болып саналам ба?

Азан сайты: Егер сіз сәресіне ұйықтап қалған болсаңыз оразаңызды жалғастыра аласыз. Ең бастысы, ауыз ашарға дейін ешнәрсе ішіп- жемесеңіз болғаны. Бірақ сәресін жіберіп алудан сақ болыңыз.

Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) Рамазан айында ауыз ашарға асығатын әрі өзгелерге де осыны айтатын. Сонымен қатар, Ол (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) таң алдында сәресі ішуді бұйырған және де сәресі ішуді таң намазы кіргенде тоқтатуды бұйырған.

Алла Елшісі (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) былай деген: «Сәресінде береке бар, сондықтан оны жіберіп алмаңыздар, сендердің әрқайсыларың тым болмаса су ішіңдер. Расында Алла Тағала мен періштелер сәресі ішкен адамды жарылқайды» (Ахмад).

Сұрақ: Ауыз ашуға асығуға бола ма?

Азан сайты: Алланың Елшісі (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) былай деген: «Ауыз ашуға асыққан әрқайсыңда береке болады» (Әл- Бұхари, 1957; Муслим, 1098)

Сұрақ: Ауызды немен ашқан дұрыс?

Азан сайты: Алланың Елшісі (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) былай деген: «Кімде құрма болса сонымен ауыз ашсын, ал кімде жоқ болса, сумен ашсын, расында су- тазартушы». (Ахмад № 15798, Әт- Тирмизи № 695, Әбу Дауд № 2355)

Сұрақ: Таң намазынан соң күн шыққанға дейін ішіп- жеуге бола ма?

Азан сайты: Таң намазынан соң ішіп- жеуге болмайды. Сәресіні, яғни ішіп- жеуді таң намазына 10 минут қалғанда тоқтату қажет.  

«... Және таңнан, қара жіптен ақ жіп (қараңғылықтан сәуле) айрылғанға дейін ішіңдер, жеңдер де сонан соң оразаны кешке дейін толық орындаңдар» (Бақара сүресі, 187 аят)

Сұрақ: Егер ораза кезінде ұмытып бір нәрсе ішіп- жеп қойған болсам оразам бұзыла ма?

Азан сайты: Тамақты я болмас суды байқаусызда ішіп қою - оразаны бұзбайды. Аузыңыздың берік екендігі есіңізге түскен бетте ішіп- жеуді тоқтатыңыз.

Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) мынандай хадисі бар: «Кімде кім ұмытып ішіп я жеп қойса, оразасын жалғастырсын. Расында ол адамға Алла Тағала Өзі ішіп- жегізді». (Әл- Бұхари, 6669)

Сұрақ: Екі күн қатарынан тоқтамай, ауыз ашпастан ораза тұтуға бола ма?

Азан сайты: Жоқ, болмайды.

Әбу Сағид (ол кісіге Алла разы болсын) Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) былай дегенін естіген: «Ауыз ашпастан ораза ұстамаңдар, кімде кім осылай істегісі келсе, таң алдында тамақ жесін». (Бұхари, 1963)  

Сұрақ: Оразаны бірнеше күн ғана ұстаса бола ма? Мысалы, басында үш күн, аяғында үш күн.

Азан сайты: Жоқ, олай ұстауға тиым салынған.

«Рамазан айы сондай бір ай, ол айда адам баласына тура жол және (ақ пен қараны) айыратын дәлел түрінде Құран түсірілді. Сендерден кім Рамазан айында болса, ораза ұстасын» (Бақара сүресі, 185 аят)

Сұрақ: Ораза кезінде мені басқа қалаға іс- сапарға жібереді. Сол кездері оразамды тоқтата тұрсам бола ма?

Азан сайты: Алла Тағала сапардағы адамға оразасын тоқтатуға рұқсат берген. Тіпті ол адам сапарда ешқандай қиындық көрмесе де. Алайда қаза болған оразаңызды өтейсіз. Алла Тағала былай дейді:

«Ал біреу науқас не сапарда болса, басқа күндерде санын толтырсын. Алла Тағала сендерге жеңілдік қалайды, ауырлық қаламайды» (Бақара сүресі, 185 аят)

Сұрақ: Өзге қалаға іс- сапарға кетіп бара жатсам да ораза ұстай берейін бе?

Азан сайты: Ия, ұстай бересіз.

Хамза ибн Амр әл- Әсләми (оларға Алла разы болсын) Алла Елшісінен былай деп сұрайды: «Ей Алланың Елшісі, сапар кезінде ораза тұтұға күшімнің жететінін білемін. Егер ораза ұстар болсам ол күнә болып саналады ма?» Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын): «Бұл Алла Тағаланың берген жеңілдігі, кім қаласа амал етсін, ал егер кімде кім ораза ұстар болса, күнә болып саналмайды». (Муслим, 1891)

Сұрақ: Ораза кезінде сүндетке отырғызуға (той жасауға т.б.) бола ма?

Азан сайты: Ия, ораза уақытында балаңызды сүндетке отырғыза аласыз (той жасай да). Бірақ қонақтарға арналған дастарханды ауыз ашқаннан соң жаюыңыз керек.

Сұрақ: Ораза кезінде спортпен шұғылдануға бола ма?

Азан сайты: Әрине, болады. Дегенмен ораза кезінде ағзамыздың әлсіреп тұратындығын ескеруіңіз қажет. Мүмкіндігінше ораза кезінде үзіліс жасай тұрғаныңыз дұрыс.

Сұрақ: Ораза кезінде түкірік жұтып қойса не болады?

Азан сайты: Түкірікті жұту – оразаны бұзбайды. Алайда түкірікті әдейілеп жинап алып жұтса, ораза бұзылады. 

Сұрақ: Ораза уақытында сағыз шайнасам бола ма?

Азан сайты: Жоқ, болмайды. Себебі сағыздың құрамында қант я болмаса алмастырушы бар. Сондай- ақ аш қарынға сағыз шайнаған кезде асқазан сөлін сорып, гастрит немесе асқазан жарасының асқынуына  апаруы мүмкін. 

Сұрақ: Ораза кезінде крем жағуға бола ма?

Азан сайты: Ия, болады. Бастысы ішке қолданбаса болғаны.

Сұрақ: Ораза кезінде тамаққа жіберіп алмай тіс пастасымен ауыз тазалауға бола ма?

Азан сайты: Тіс пастасын пайдалануға болады. Алайда мәкруһ болып есептеледі. Тіс пастасымен тісті тазалаған кезде оның дәмі толықтай ауыздан кетпейінше түкірікті жұтуға болмайды. Тіс пастасының асқазанға түсуі – оразаны бұзады. Тазалап болған соң ішке су кетіп қалмауын қадағалай отырып, мұқият ауызды шайқау қажет. Тіс пастасының орнына сүннет болып табылатын мисуакты қолданған абзал.

Сұрақ: Соңғы кездері тісім жиі қанап кете береді. Қанаған мезетте аузыма түкірігімді жинап түкіріп тастаймын, кейде ұмытып кетіп жұтып қоямын. Осындай жағдайда оразам бұзыла ма? Бұзылған жағдайда не істеуім қажет?

Азан сайты: Ораза бұзылмайды, бірақ қанды әдейілеп жұтудың қажеті жоқ. Бұл жағдайда сізге өте сақ болу қажет.

Сұрақ: Ораза кезінде күндіз шылым шегуге бола ма?

Азан сайты: Жоқ, рұқсат жоқ. Исламда шылым шегуге мүлде тиым салынған.

Сұрақ: Оразада насыбайға рұқсат беріле ма?

Азан сайты: Жоқ, рұқсат жоқ. Себеі ол есеңгіретуші зат болып табылады.

Сұрақ: Аузым берік кезінде душ, ванна қабылдай аламын ба?

Азан сайты: Болады, алайда қажет жағдайда ғана. Алла Елшісі (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) ораза кезінде ыстығын басу үшін тісін мисуакпен тазалап, басын су құйған. (Ахмад, 15473; Әбу Дәуд, 2365)

Сұрақ: Ораза уақытында аузымды жай ғана шайқасам бола ма?

Азан сайты: Ораза кезінде ауыз қуысы мен мұрынды сумен шайқау – оразаны бұзбайды. Егер сіз суды жұтып қойған болсаңыз, оразаңыз бұзылады. Бірақ сол күнгі оразаның қазасын өтейсіз.

Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) былай деген: «Ораза кезінен тыс уақытта мұрныңды жақсылап шайқа».  (Әт- Тирмизи, 788)

Сұрақ: Ораза уақытында тырнақ алып, шаш кесуге бола ма?

Азан сайты: Тырнақ пен шаш алуға болады. Мұны ғұсылдың алдына жасаған абзал.

Сұрақ: Ораза кезінде күндіз әйеліммен жақындасып қойдым. Енді бір күнім қаза болды. Оны қалай өтесем болады?

Азан сайты: Рамазанда күндізгі уақытта жақындасып қойған ерлі- зайыптылардың оразасы бұзылады. Оны өтеу үшін екі ай толық ораза ұстайды. Ал егер оған шамасы жетпесе 60 міскінді тамақтандырады. (Бұл жайлы Әбу Һурайрадан (оған Алла разы болсын) жеткен хадисте айтылады). (Әл- Бұхари, 6087, 6164. Муслим, 1111)

Егер ұмытып жақындасып қойған болса, ораза бұзылған болып саналмайды. Ораза екендігі еске түскен сәтте тоқтату қажет.

Сұрақ: Ораза кезінде ауыз ашқаннан соң ерлі- зайыптыларға жақындасуға бола ма?

Азан сайты: «Сендерге оразаның кешінде әйелдеріңе жақындасу халал етілді. (Өйткені бір-біріңді қорғауда) олар сендерге киім, сендер де оларға киім іспеттісіңдер». (Бақара сүресі, 187 аят)

Сұрақ: Ораза кезінде әйеліңді (күйеуіңді) құшақтап, сүюге бола ма?

Азан сайты: Айша анамыз (ол кісіге Алла разы болсын) былай деген: «Ораза кезінде Пайғамбар өзінің жарларын құшқтап, сүйетін еді, алайда ол өз- өзін сендердің кез келгендеріңнен мықты ұстайтын». (Әл- Бұхари, 1927)

Сұрақ: Ораза уақытында жүніп болып қалсам оразам бұзылады ма?

Азан сайты: Қалауынан тыс жүніп болып қалған адамның оразасы бұзылмайды. Сізге ғұсыл алу қажет болады.

Сұрақ: Ораза кезінде етеккір келіп қалған жағдайда не істеу керек?

Азан сайты: Ол жағдайда оразаны бұзу қажет. Әбу Саид әл- Худридан (ол кісіге Алла разы болсын) жеткен хадисте былай делінеді: «Етеккір кезінде ораза мен намаз тоқтатылмайды ма?». (Әл- Бұхари, 1951; Муслим, 889)

Етеккір мерзімі аяқталған соң әйел адамдар қаза болған күндерінің қазасын өтейді.

Сұрақ: Ораза кезінде емізулі сәбиі бар аналар не істесе болады?

Азан сайты: Ең дұрыс деген пікірге сүйенер болсақ, аяғыауыр немес емізулі баласы бар әйелдерді ауру деп қарастырады да оларға ораза тұтпауға рұқсат береді. Бірақ ол қаза болған күндердің қазасын өтеуі тиіс. Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) былай дейді: «Алла Тағала оразаны және намаздың жартысын жолаушыға жеңілдетті, әрі Ол аяғы ауыр және емізулі баласы бар әйелдерге оразаны жеңілдетті». (Әт- Тимрмизи, 3/85, ол бұл хадисті хасан хадис деген)

Сұрақ: Егер ораза кезінде әлсіздікті сезінсем оразамды бұза алам ба?

Азан сайты: Егер біраз күннің ішінде оразаны жалғастыру ауыр болып жатса, ол күндері оразаны тоқтата тұруға болады. Кейде ораза ұстаушыға қауіп төнер болса, оразаны ашуға міндетті болып қалады (мысалы, дәрігердің айтуымен). Алла Тағала былай дейді: «Ол сендерге дінде қиындық қылған емес» (Бақара сүресі, 78 аят)

Әлсіздікті сезініп, оразасын ашқан адам денсаулығы жақсарған соң қаза болған күндерін өтеуі қажет.

Сұрақ: Әлсіз адамдар (аурушаң) не істесе болады?

Азан сайты: Кімде кімнің ораза ұстауға мүлде шамасы келмейтін болса (яғни, бірде болмаса бірде ұстайтын жағдайы мүлде жоқ, мысалы қарт я болмаса аурушаң жан) ол адамға ораза ұстау міндетті емес, алайда ол әр күні бір міскінді тамақтандырып отыруы қажет. Абдуллаһ ибн Аббас (ол кісіге Алла разы болсын) Алла Тағаланың мынандай сөзін оқыған: «... Және сондай ораза күш келетіндер, (кәрі не аурулар) бір міскіннің тамағын төлесін» (Бақара сүресі, 184 аят)

Сұрақ: Ораза кезінде жүрегім айнып, құсып қойдым. Оразам бұзылды ма?

Азан сайты: «Кім еркінен тыс құсып қойған болса, оразасының орнын толтырмайды. Ал кімде кім әдейілеп құсқан болса, сол күннің қазасын өтейді» (Ахмад, 10085; Әбу Дәуд , 2370; Әт- Тирмизи, 720; Ибн Маджа, 1676)

Сұрақ: Ораза айтты қалай қарсы алған дрыс?
Азан сайты: Ораза айт кезінде мерекелік дастархан жасап, туыстар мен достарыңызды қонақ қылуға болады. Ал өздеріңіз туыстарыңызды зиярат етіп қайтыңыздар. Ең бастысы, мереке екені сезілсе болғаны.

Сұрақ: Оразадан соң ұсталатын нәпіл ораза туралы естідім. Ол қандай ораза және де оны қалай ұстау керек?
Азан сайты: Рамазан айынан соң Шәууәл айында 6 күн ұсталатын ораза сүннет болып табылады. Ауызды үзіліс жасай отырып бекітсе болады, яғни басында 2 күн, ортасында 2 күн, соңында 2 күн. Бұл кезде де әдеттегі ораза секілді таңнан кешке дейін ішіп- жеуден, жыныстық қарым- қатынастан және де оразаны бұзатын өзгед де нәрселерден тиыласыз. Бұл оразаны «Ораза айт» мейрамынан соң бастауға болады.

Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) былай деген: «Кімде кім Рамазан айында ораза тұтып, артынан Шәууәл айында алты күн ораза ұстар болса, бір жыл ораза тұтқан болады» (Муслим)

www.azan.kz

Comments

Ораза уакыты 6 маусымнан 4 шилдеге дейн бе?Алде Ораза айтка лейн устау керек па?

Альбина 30.05.2016 пікір

Answer 3

Намаз оқымаған адамның ораза ұстауына бола ма?

Ораза – жеке-дара құлшылық. Намаз оқымаған адам да ұстай алады. Ораза – Ұлы Жаратқанға жақындаудың бір түрі. Мұны болмайды деп тыю дұрыс емес. Намаз оқымайтын кісі ораза арқылы дінге бір табан жақындап, келер жылдары намазға жығылуы әбден мүмкін. Ораза ұстаған кісіге «Оразаң қабыл болсын!» деп демеу беріп, мұсылманшылыққа даналықпен шақыру – саналы әрбір мұсылманның міндеті.

Ұйықтап қалып, сәресіні өткізіп алған кісілер не істейді?

Сәресі ішу – парыз емес. Ұйықтап яки басқа себептермен сәресіні өткізіп алғандар ештеңе ішіп-жеместен ораза ұстауын ары қарай жалғастыра береді. Бірақ, сәресіні жіберіп алмауға тырысқан жөн. Хадисте: «Сәресі ішіңіздер, себебі, сәресіде берекет бар. Бір жұтым су ішсеңдер де сәресіні тастамаңдар. Себебі, сәресіге тұрғандарға Аллаһ Тағала рақым етіп, періштелер кешіріп тілейді»,- делінген. Сәресі мезгілі – дұға-тілектер қабыл болатын ең берекетті уақыт. Сәресі ішу адамға күш береді, күндізгі жұмыстарын тыңғылықты атқаруға, ғибадаттарын кемшіліксіз орындауға көмектеседі. Бұған қоса, сәресіге тұрған кісі сүннет сауабын алады. Себебі, сәресі жеу – пайғамбарымыздың сүннеті. Сәресіге тұрған кісі артынша сәре уақыты шықпай тұрып «Тәһәжжуд» намазын оқып, Раббысына мінәжат етсе нұр үстіне нұр.

Ұмытып ішіп-жеп қойғандардың оразасы бұзыла ма?

Егер аңдаусызда ұмытып ішіп-жеп қойса, онда ораза бұзылмайды. Бірақ, ораза ұстап жүргендері есіне түскен сәттен бастап ішіп-жеуді дереу тоқтатып, ауыздарын шайып, оразаларын ары қарай жалғастырады. Пайғамбарымыз хадисінде: «Кімде-кім ұмытып ішіп-жеп қойса, оразасын қайта жалғастырсын. Өйткені, оған Аллаһ Тағаланың өзі ішкізіп-жегізген»,-дейді.

Ораза екендігі есіне түскенде, дереу астан тыйылу керектігін біле тұра «болды, бұзылды» деп тамақ жеуін жалғастырған адам күнәһар болады. Ал, ондайда дереу асты доғару керектігін білмей ішіп-жеп кеш батырған адам ораза айы біткеннен кейін сол күннің қазасын өтейді.

Рамазан айының басында үш күн, ортасында үш күн, аяғында үш күн ауыз бекіту дұрыс па?

Ораза айын ауру яки жолаушылық себептерден тыс бұлай бөле-жарып ұстауға болмайды. «Бақара» сүресінің 185-аятында: «Кімде-кім ораза айына жетсе, оны толықтай ұстасын» делінген.

Қадір түнін таң атқанша ұйықтамай өткізу шарт па?

Қадір түні – Рамазан айындағы ең қасиетті мүбәрак түн. Бұл түні жасалған ғибадат 83 жылдық сауапқа бара-бар. Сондықтан бұл түнді нәпіл намаз, Құран оқып, зікір айтып, салиқалы істер жасап, ғибратты әңгімелер мен уағыздар тыңдап өткізген абзал.
Қадір түнін таң атқанша көз ілмей өткізу шарт емес. Әркім өз жағдайы мен ыңғайына қарай өткізеді. Түні бойы дастарқан жайып үйде күту де, мешітте өткізу де шарт емес.

Ауыз бекіткенде тіс пастасын қолдануға бола ма?

Тісті мүмкіндігінше сәресі уақыты шықпай тұрып жуып алған абзал. Ал, ол мүмкін болмаған жағдайда тамаққа кетпейтіндей етіп аса сақтықпен жууға рұқсат етіледі.

Ауыз бекіту дұғасы мен ауыз ашар дұғаларын қазақша айтуға бола ма?

Ұлы жаратушы барлық ұлттардың тілімен қоса іштейгі айтылмаған тілектерін де біледі. Сондықтан ауыз бекіту дұғасы мен ауыз ашар дұғаларын арабша айту шарт емес, әр ұлт өз тілінде айтса да болады.

Ораза кезінде ине салдыруға бола ма?

Ине ектірудің оразаны бұзып-бұзбауына байланысты кейінгі Ханафи ғұламалары арасында екі түрлі үкім бар. Бұл үкімдер Әбу Ханифа және оның шәкірттері: Әбу Юсуф пен Мұхаммедтің денеге кірген пышақ секілді т.б. қатты заттардың қалдырған дене жарақатына дәрі май жағудың оразаны бұзып-бұзбайтындығы төңірегіндегі фәтуларын негізге ала отырып анықталған. Айталық,

А) Әбу Ханифаның «терең жараға жағылған дәрілік майдың оразаны бұзатындығы» жайлы пікірін негізге алған ғалымдар, ине арқылы тамырмен денеге бір нәрсенің тарайтындығын алға тартып, ораза бұзылады деген. Қоректік жағы дау тудырғанмен, қабылданған ондай заттың денені күшейтетіндігі белгілі.
Ендеше, дәрі мейлі ауызбен ішілсе де, инемен қабылданса да, кәффаратты қажет етпейді, бірақ оразаны бұзады және қазасы өтеледі. Дәрі ішкен я болмаса ине ектірген адам не сол күні ораза ұстамауы, не дәрі мен инені сәресі мен ауызашар уақыттарына қалдырғаны жөн.

Ә) Ал Әбу Ханифаның шәкірттері Әбу Юсуф пен Мұхаммедтің «терең жараға жағылған дәрілік май оразаны бұзбайды» деген пікірін негізге алған ғалымдар, ине ектірудің оразаны бұзбайтындығын айтқан. Өйткені, азық табиғи жолмен бармағандықтан, ол қоректің қарынға не миға жетуі аса маңызды емес. Сол себепті, бұндай жағдайда ораза бұзылмайды. 1948 жылы Әзхар университетінің Фәтуа Комиссиясы табиғи ойықтардан денеге өткен нәрсенің оразаны бұзбайтындығы жөнінде фәтуа берген. Өйткені, бұл емдік тәсілінің ауызға дәрі салып жұтуға ұқсамайтындығы анық. Сондай-ақ, демікпе не тыныс жүйелерінде ақауы барлар да ауызға дәрі шашыратса, ол өкпеден өтіп, асқазанға жетпейтіндіктен оразаны бұзбайтындығы алға тартылған. Кейбір аурулардан қорғану мақсатында ине ектіру де оразаны бұзбайды. Өйткені, бұндай жағдайда денеге қорек алу көзделмейді делінуде. Бірақ, қоректену мақсатында денеге қуат беретін арнайы гемоглобин секілді нәрселерді ине арқылы қабылдау оразаны бұзады.

Жоғарыдағы қай пікірді таңдаса да, ұстанса да негізгі жауапкершілік таңдаушыға тән. Негізі, дініміз сырқаттанған немесе ем қабылдап жүрген кісілердің ораза ұстамауына рұқсат еткен. Сондықтан емдікке дәрі ішіп не ине қабылдап жүрген адамның жақсы емделіп, болашақта құлшылықтарын үлкен ықыласпен атқаруы мақсатында Рамазан кезінде ораза ұстамауына болады. Бұл – өздері шешетін мәселе.

Ал, ауырса да көпшілікпен бірге ораза ұстап, Рамазан айының қасиетінен құр қалғысы келмеген кісі екінші топтағы фиқһ ғалымдарының пікіріне сүйеніп, ораза кезінде ине қабылдай беруіне болады.

Comments

Былтыргыоразамнан 5 кун карызбын.осы оразага дейн отеп улгермесем калай отеуге болады?осы оразадан кейн отесем болама?

Енлик 31.05.2016 пікір

---

Салематсызба бугун 10.06 мен устасам кеш калдымба... Алде устай беруге болама

Саманта 10.06.2016 пікір

Answer 4

Оразаны негизи канша жастан бастап тутад?

Answer 5

Салеметсіздер ме! Ауыз ашатын уақытта менде кешкі курс яғни сабақ, не істесе болады, қалай ашамын?

Comments

Сабағыңызға алма я кішкене су алып барыңыз. Ауыз ашарда су ішіп, алма жеп жүрек жалғап аласыз. Сосын үйіңізге келгесін арқайын тамақтанасыз

Берік Бейнеуден 2.06.2016 пікір

Answer 6

Өскемен қаласының кестесінің жібересізбе???

Answer 7

Тек кана ораза кезинде намаз окуга болама?Бурын окып кормеген адам.

Answer 8

Сәлеметсизбе? Актау қаласының кестесін жибересізбе Маңғыстау обл.Рахмет

Answer 9

салеметсиздер ме? Ораза уакытында тырнакта бояудын болуы Оразаны бузбайды ма?

Answer 10

Сəлеметсіздерме.Жүгір деген не түсінбедім.

Answer 11

Түкірікті жұтуға болама

Answer 12

салеметсиз бе ? Шаууал айынды алты кун ораза деген кай ай? кай куннен кай кунге дейн? жане оскемен каласы бойынша ораза кестесин кайдан таба аламын?

Answer 13

Сәлеметсізбе менің сұрайын дегенім ораза 6-сы күні түнде басталса сонда 5-і күні түнде ауыз бекітемізбе 6-сы на қараған түн емеспе осыны түсінбей жатырмын?

Answer 14

атырау  қаласының ораза  кестесі  2016 жжергілікті  уақыт  бойынша

Answer 15

Кешириниздер оразаны кешигип бастауга болама???