0 дауыс
2.6k көрілді
Жануарлардың табиғаттағы өзара байланыс түрлері және және олардың анықтамасы?

1 жауап

0 дауыс

Табиғатта жануарлардың өзара әрекеттесуінің көптеген түрлері бар, оларды екі негізгі топқа бөлуге болады: оң және теріс.

Позитивті өзара әрекеттестік - бұл екі жаққа да пайда әкелетін әрекет. Оларға мыналар жатады:

Мутуализм - екі серіктес бір-бірінен пайда көретін өзара әрекеттесу түрі. Мысалы, құмырсқалар мен тли. Құмырсқалар тлилерді жыртқыштардан қорғайды, ал тли құмырсқалар жейтін тәтті шырынды бөледі.

Комменсализм - бір серіктес пайда алатын, ал екіншісі зиян да, пайда да алмайтын өзара әрекеттестік түрі. Мысалы, ағаштарда өсетін климаттық өсімдіктер. Өсімдіктер күн сәулесі мен ылғалға қол жеткізеді, бірақ бұл ағаштарға зиян тигізбейді.

Прото-кооперация - бұл екі серіктес пайда алатын өзара әрекеттесу түрі, бірақ бұл өзара әрекеттесу талап етілмейді. Мысалы, клоун балықтары мен актиниялар. Сайқымазақ балықтар анемондарды жыртқыштардан қорғайды, ал анемондар сайқымазақ балықтарға баспана береді.

Теріс әрекеттестік деп бір немесе екі жаққа зиян келтіретін өзара әрекеттесулерді айтады. Оларға мыналар жатады:

Бәсеке – екі серіктес бір ресурс үшін бәсекелесетін өзара әрекеттесу түрі. Мысалы, жыртқыштар арасындағы олжа үшін бәсеке.

Жыртқыштық - бір серіктес (жыртқыш) екінші серіктесті (жемісті) өлтіріп, жейтін өзара әрекеттесу түрі. Мысалы, қасқырлар мен қояндар.

Паразитизм - бір серіктес (паразит) екінші серіктестің (хосттың) есебінен өмір сүріп, оған зиян келтіретін өзара әрекеттесу түрі. Мысалы, кенелер мен иттер.

Офисизм - бір серіктес (раколог) басқа серіктестің (иесінің) есебінен оған зиян келтірместен өмір сүретін өзара әрекеттесу түрі. Мысалы, ағаштарда өмір сүретін саңырауқұлақтардың кейбір түрлері.

Жануарлардың табиғаттағы өзара әрекеті күрделі және алуан түрлі құбылыс. Ол популяция санын реттеуде және экожүйелерді қалыптастыруда маңызды рөл атқарады.

...