Градиент (лат. gradientis — адымдаушы) — қандай да бір кеңістік сипаттамасы шамасының ұзындық бірлігінде өзгеруінің көрсеткіші.
Вирусологияда градиент деп ерітіндінің концентрациясы мен иондық күшінің өзгеруін айтады.
концентрация бұл заттың күйі, яғни сұйық, қатты, не газ күйде болу.