Заман қалай аунаса да замананың соқпағы зар илейтіні хақ. Айтылған ащы ақиқат пен бүкпесіз шындық ғана адам баласын тура жолмен жетелейді. Елімізге құт боп енді деген жылқы жылы тіршілікті бусандырғанымен, ҚАЗАҚФИЛЬМ босанған бала жаға ұстатты. Наурыз айында Баян Есентаева бас продюсерлік етіп, халыққа жаңа көркем туындысын «Абайлаңыз, Сиыр»( Осторожно корова) деген атпен ұсынған еді. Бірақ батпандай бағымыздың басына қара бұлт үйірілетінін кім біліпті?
Жаңа қазақ киносының алғашқы бөлігінің кадрлары қылаң ете бастаған тұста сценарийдің қалай өрбитінін білгендей болдым. Қалада білім қуып жүрген қара көз ұл-қыздарымыз таласып шайтанның зәрін ішіп, кейіннен көк түтінді будақтата бастады. Бірін-бірі көздерімен атып, ұятты қадам жасауға сыңай танытты...
Арада 20 жылды өткізе сап, басты рөлдегі семіз қыз қыпша белді ханшаға айналып шыға келді. Жүрегі кең, ақжарқын жан иесі – ібілістің есегіне артылған тәкапарлық пен менсінбеушілік деген қасиетті бойына сіңіріп үлгеріпті. Сәті түскен сұхбаттың бірінде бикешсымағымыз бұрыңғы достарымен қайта кездеседі. Алғашында бәрі де сиырдың қалай аққуға айналғанына таңданыспен қарайды...
Иә, өткенді еске түсіріп, қызыл буға шомылған нарларымыз бен қызғалдақтарымыз арсыл-гүрсіл күле бастайды. Бұл әдет тәрбиесіздік пен имансыздықтың белгісі. Ал ондай тексіздік қазақтың қанында болмауы тиіс.
Сонымен, Айгүл өзін депутаттыққа ұсыну үшін көмекшісімен бірге ауылға қарай бет алады. Тілі шүлдірлеген, қазақ тіліне шорқақ қыз жарытып басшы бола қаймас. Осы тұста тағы келеңсіз оқиғаның орын алатыны етенеден белгілі еді. Өйткені, атасындай адамды құлаққаппен алдап, өзі арбаға мініп алады. Жылқыны жетектеген ақсақалдың кеудесінде төсбелгілер төгіліп тұрғанын байқадық. Демек ардагерлерді ардақтағанымыз осы болғаны ма?! Ендеше, ессіздерің жетіскен екен!
Әкім мырза болашақ депутатты ауылдың тыныс-тіршілігімен таныстыру мақсатында білімнің қара шаңырағы мектепке апарады. Бейтаныс адамның қаладан келгенін білген бір оқушы «Бізге сыйлық әкелдіңіз бе?» дейді. Ал, кейіпкеріміз қалтасынан 500 теңге шығарып береді. Сол сәтте жапа тармағай бәріде «Маған беріңізші» деп оқтай атылады. Көңіл күйді құм қылған кадр күллі қазақты тәрбиесіз ретінде танытты. Қайнаған тірлікке ұласқан ауылдағы қазақ баласының қонақтан қол жайып, қайыр тілеуі миға кіріп-шықпайтын дүние. Мұндайды қайдан көрдіңіздер?
Әр ұлтты әлемге танытатын өнері мен ұлттық құндылығы ғана. Бұл екеуінсіз бүтін ел боп етек жаюың екіталай. Фильм барысында ауыл әкімі іш киімнің сыртынан шапан киіп жүреді. Осы кадрды көрген Жириновский секілді жебірлер саусағын шошайтып, күлер еді. Әттең, өзімізді-өзіміз әжуа қып жүргенімізді білмейміз ғой!
Депутат ханымның ауыл әйелдерінің басын қосып, еркектермен дәрежеміз тең болсын деп үгіт жариялайтыны бар. Бұл айтылған ұсынысқа ақжаулықты аналарымыз бірден келіседі. Осымен ғана шектелмей Құдай қосқан қосақтарына есе жібермеу үшін қарсы тәсілдерді үйрене бастайды.
Қазақтың әйелдері басынбаған,
Берекесін үйінің қашырмаған.
Жарымен жаға жыртып, тістелеспей,
Мерейін күйеуінен асырмаған!
Түйін: 2 сағатқа жуық уақыт бойы жалғасқан «Абайлыңыз, сиыр» абыройды қос елі түсіргені бар. Соңында алар ой мен берер мағынасы жоқ сапасыз кинолардың қатарынан орын алатыны сөзсіз. Ал оның шалалығын ескеретін болсақ далаға төгілген қарапайым қоқыстан ешқандай айырмашылығы жоқ. Қазақ менталитетіне өте жат фильм! Бір мәрте көргеннен соң қайтадан көру аса ешкімді қызықтыра қоймайды.
Қортынды: XXI ғасырдың ең озық деген қазақ фильмдері XX ғасырдың сәтсіз түсірілген қайбір көркем туындысының тырнағына да татымайды. Әрбір режиссер мына бір қағиданы өмірлік ұстанымы етіп алулары қажет. Фильм – ұлттың айнасы! Әлемге қазақ халқын таныту үшін сапалы да мәнді көркем фильмдер түсіргендері дұрыс.
Бірер ой: Барлығына талдау жасалып қортынды айтылды." "Абайлаңыз, сиыр" "Керемет!", "Өте тамаша!", "Теңдесі жоқ үздік фильм!" деп айтатындар, санасы тар адамдар!!!
