+3 дауыс
2.6k көрілді
Қара жорға қазақтың биі емес дейді сол шын ба, қимылдары қазақтарға жат деп айтып жатыр

15 жауап

+7 дауыс
Мен өз ойымды айта кетейін. Шынымен де қара  жорға биі қазақтардықі емес, түріктердікі секілді. Менің олай деп отқаным  себебім түріктердің бидегі іс-қимылы, біздің қазақтың қара жорға биіне келетін секілді. Нақтысын білмеймін, артық айтсам кешіріңіздер! бұл тек менің өз ойым ғана)
Меніңде ойымша солай бірақ мен түріктердікі емес моңғолдадікі деп ойлаймын
мүмкін солай да шығар(nod)
Бұл би монғолдікі сияқты өткені осы биді ең алғаш рет монғолиядан келген оралман биледі.
Әйтеуір қазақтың биі емес екені анық!
+7 дауыс
Қазір осы жерде бір ұлттық биден айрылып қалайын деп тұрған секілдіміз
+6 дауыс
Озген1н би1 деп жатыр екен, ендеше Ауел бастан б1зд1ки болмаган нарседен калай айырыламыз? Мен де ол бид1 б1зд1к1 деп санамаймын. Егер кателеспесем. Осыдан 6,7жыл бурын гана корд1м бул бид1, теледидардан. Манголиядан келген б1р улкендеу к1с1 коймай билед1 барлык жиын тойларда. Басында буын би1 деп айтылып журген сиякты ед1, берт1нгеле кара жорга атанды. (бул мен1н жеке п1к1р1м)
Қара жорғаны қазақтың биі деп айтады ғой деймін, мен қазақтардың көбісі солай ойлайды деп ойлағанмын сөйтсем, барлықтарың қазақтыкі емес дейсіңдер
6-7 жыл бұрын бір әншінің клипінен көрдім бір лкендей кісі қолын былғандатып буын билеп жатқандығы содааан кейін 1-күн ішінде Қазақ биіне айналып шыға келді түсінбей қалдыққой ШОК!!!
+4 дауыс
Әрине қазақтың биі емес, қазаққа мүлдем жат, қазақтардың биі деген ешқандай мәлімет жоқ
+1 дауыс
қазақ елі түрек елдің таралған. сіздер айтып  журген қазіргі туркия емес.  түрік олар біздің ата бабымыз қара жорға сондықтан біздікіде болу мумкін.
+2 дауыс
Менің ойымша Қара Жорға қазақтың биі деп бүкіл ел айтып отырса да, Қара Жорға деген би қытайлардікі секілді менің ойымша. Қателесуімде мүмкін. Бірақ былайша қарағанда Қара Жорға түріктердің биімен тура бірдей. Негізі бізде Түрік елінен тарағанбыз ғой.
+2 дауыс
Қара жорға қазақтыт биі емес Монғолияның биі. Соны оралмандар әкеліп жүргені ғой!!!!!!!!!!!
+3 дауыс
Әр халықтың өзіне ғана тән биі болады. Қазақ та биге кенде емес. Солардың ішіндегі ең шоқтығы биігі – «Қаражорға». Қытайдағы қандастарымыз көздің қарашығындай сақтап елге жеткізген төл өнерді төсінен итеріп, біздікі емес, моңғолдыкі, қытайдыкі деушілер де аз емсе. Соған қарамастан «Қаражорға» қазір ел ішіне кең тарап, әр тойдың көркіне айналып үлгерді. Дегенмен, өзіміздегі асылды менсінбей өзгелер иемденіп кетіп жатқанын талай айтып та, жазып та жүр. Бір ғана қымызды немістердің патенттеп алуы ұлттығымызға үлкен сын болмап па еді.

Ал мына төмендегі суретті Интернет желісінен тауып алдық. Еврейдің тұрысы«Қаражорға» биінің шеберлерінің қимыл-қозғалысына қатты ұқсайды екен. Ертең евекеңдер «Қаражорға» біздікі деп жатса таң қалмайтын шығармыз.
![description][1]


  [1]:
Қай сайттан көшіріп алдың мына мәліметті?
http://www.masa.kz/article/view/id/2485
+2 дауыс
Қара жорға дегенді тек осы соңғы жылдары естіп жүрміз ғой. Осы уақытқа дейін қазақтыкі болмаған нәрсе, қалайша бір күнде қазақтыкі болып шыға келді?! "Қазақтың биі " дейтіндей би жоқ қазақтарда. Қара жорға біздікі емес, қай елдікі болса да, біздікі емес екені анық. Қай қазақтың солай билегенін көрдіңіз?
+6 дауыс
"Қаражорға" биі "қазақтың биі емес" - деген дұрыс емес пікір. Бұл өте ескі, ежелден көнетүркі заманынан келе жатқан би екенін талай жазды ғой. Бертінде  би аты мүмкін өзгерген болар, негізі шамандық-бақсылық биге келеді. Қазақ жеріне ислам діні келе бастаған соң, ұмытылып кеткен, Қытай қазақтары сақтап, осы күнге жеткізіп отыр, сөзі де бергіректе пайда болған.  Бұл биді Қазақстанға ең алғаш әкелген Алманиялық (Германия) қазағы еді, басында "Буын биі" деп те жүрді. Қытай қазақтарында кең танымал би, әрі бұл биге ешкім таласып жатқан жоқ қой, қазақтың биі болып қалады. Бұл биді көпшілік білмеуі - Совет заманында "қазақта би болмаған, биді біз үйретіп жатырмыз" деген шовинистік пікірлер болған. Сол кездерде қазақтың би тарихын, өнерін ұмыттыруға тырысқан, насихаттамаған. Енді сол би келе бастаған 2000-жылдардан бері уахаббистік көзқарастағы бірнеше адам: "бұл би исламға жат, ширк болады билеу" деген пікірлермен шу шығарған. Негізінен "Қазақтың биі емес" деп шығарып жүргендер де солар.
Көп жылдар бұрын, көптеген ұлттық құндылықтарымыздан айрылып қалдық қой, енді сол айрылған құндылықтарымыз қайта келе берсін деп тілейік.
Тамаша жауап!!! 10 балл беру керек!!!
+4 дауыс
Бұл бидің қазақтыкі емес екендігінің бірнеше дәлелі бар.
1) Бұл би еліміздің ешбір аймағында, с.і. қазақтың қаймағы бұзылмаған Қызылордада, Ақтауда, Шымкентте, Торғайда сақталмаған, яғни болмаған. Шыңжанның не Мұңғылдың қазағы Қызылорданың қазағынан автохтонды болуы мүмкін емес.
2) Сонымен қатар, бұндай би қазақтарға ең жақын туыс ұлттарда (ноғай, қарақалпақ, өзбектерде) жоқ. Би біздікі болса, қазақ ұмытса да, туыс ұлттардың біреуінде қалуы керек еді. Жалпы, түркі халықтарында ұқсас би не оғыздар, не қыпшақтар, не қарлұқтарда жоқ, тек тегі мұңғыл, тілі түркі алтай-хакас-қырғыздарда бар.
3) "Бұл биді кеңес өкіметі ұлттық сана-сезімімізді өшіру үшін ұмыттырған" деген тезис негізсіз. Ұлттық сана-сезімді өлтіру дәстүрлі мәдениетті өшіру арқылы емес, ондай биді өлсе де билемейтін көсемдерді құрту арқылы жүзеге асырылады. Керісінше, отарлаушы отарланған халықты дәстүрлі мәдениет шеңберінен шығармай, ортағасырлық тағы ретінде көрсетуге тырысады. Америкадағы үндістер, Ресейдегі Сібір халықтары әлі күнге дейін "Қаражорғаларын" билеп жүр. Бізде болса, біз де билер едік. Яғни, бізде "Қаражорға" жоқ. Орыстар өшірген болса, неге "Қамажай", "Маусымжан", "Киіз басуды" өшірмеді?
4) Бұл би туралы еш бір жазба немесе ауыз әдебиетінде дерек жоқ, "Пәленшенің тойында Түгеншелер билеген" дегендей.
5) Бұл би биленіп жүрген өлең сөзі жағынан түпнұсқалық емес, жаңадан жазылған сөздер. ""Қара жорға" болмаса, тойдың көркі кірмейді", яғни контексттің өзінде "Қара жорға" жануар емес, би ретінде аталады. Салыстырсақ, "Қамажай" мен "Маусымжанның" тексттері түпнұсқалық.
6) Бұл бидің ырғағы қазақтың дәстүрлі аспаптарының, бірінші кезекте домбыраның сарынына сай емес. Ондай ырғақты асатаяқ, даңғыра, шаңқобыз сияқты бақсылық аспаптармен тартуға болады, бірақ осының негізінде "Қаражорғаны" ұлттық би деу бақсылардың ішетін есірткі сусындарын ұлттық ас дегенмен тең.
7) Бұл би қозғалыстары, әні бойынша шаманисттік би. Қазақ хандығы құрылған кезде даламызда ислам өркениеті орнап қойған, ал шариғат бойынша, билеу жағымды іс емес. Яғни, қазақ биі десек, хандығымыз құрылған сәттен санау керекпіз. Ар жағындағы жахил бабаларымыздың ондай биі болған шығар, бірақ ондай би жахилият кезінде әркімде, тіпті орыстарда да болған. Неліктен ол би біздікі болуы тиіс?

Қазақ халқы үндіеуропа, түркі, моңғол, тіпті араб тайпаларынан жиналған құрамды ұлт. Соның ішінде кейбір моңғол текті рулар бар, көбісі әлі әрі қазақ, әрі моңғолдардың ішінде бар, көбісі әлі Мұңғыл елінде тұрып жатыр, қайсылары екені бәрімізге мәлім. "Қара жорға" биі сол Алтай, Саянды мекендейтін қазақ пен моңғолдың арасындағы өтпелі тайпалардың биі. Ондай биді тегінде мұңғылдан басқа да қан бар бүкіл қазақтың биі деуге болмайды. Бұл "Шыңғысхан қазақ болған" деген операдан. Жеке менің руым мұңғыл емес, түркі текті, мұңғылдың бұл жынойнағын билемеген, мен де билемеймін, ұрпақтарым да билемейді.
[Мына жерде][1] би туралы жақсы жазылған, осы биді зерттеп жүрген адамның бірінің сөздері бар.
 Би қазақтікі емес деген нақты тұжырым жоқ, бұлай кесіп айтуға болмайды. Бұл биді монғолия қазақтары білмейді, бұл би қытай қазақтарында сақталған, қытайдікі дейтін хансулардың өзінде бұған ұқсас би жоқ. Бұл бидің ұмытылғаны сол - "Қамажай" сияқты жаппай қазақ билемеген, бір өңірдің биі болып қалғандықтан. Керек болса, біздің батыс өңірінде оңтүстік тартатын қазақтың "Көкпарын" білмейді, ешкім әлі күнге дейін "Көкпар" тартпайды. Сонда, осы "Көкпарымыз" да қазақтікі емес пе?!
Бәйгені көр­діңіз бе? Жорғаның жүрісін көрдің бе? Міне, осының бәрі қимыл-қоз­ғалыс. Аттың желісі, жәй жүрісі, сыл­быр жүрісі, шабыс жүрісі осы­ның бәрі би емес пе? Би. Қазақтың күйін тыңдап көріңіз, қандай әуен иірімдері, ырғақтар жатыр. Қол өне­рі, ағаш үйдің өзі, ою, кілем тоқу, өрмек тоқу, ши орау, осының бәрі қимыл, осының бәрін ойлап, му­зы­касын тауып, күйін тауып сәй­кестірсең, би болып шығады, – деп қазақ биінің өмірдің өзінен алын­ған.
Кезінде Жағда Бабалық деген кісі тапқан ежелгі домбыраның тасқа ойылған суретіндегі қоршап билеп тұрғандар "Қара жорға" секілді ежелгі би бейнеленген.  Және бұл биге ұқсас би ноғай, қалмақ, алтай халқында бар, жоқ деп кесіп айтуға болмайды. Бұл би - бақсылықтың және шаманизмнің құпия (магиялық) қозғалыстарының көрінісі. Қазір бұл биді әркімдер әртүрлі билеп жүр. Меніңше, бір жүйеге түсіріп өңдеу қажеттігі туындайды.
 Шындығында, қазақ би өнерінің түп-тамыры сонау ғасырлар қой­науын­да жатыр. Бірақ, бұл қазақ хал­қында биден қалған мұра өте аз.


  [1]: http://www.zhasalash.kz/irgak/1135.html
+2 дауыс
Қаражорға - қазақтың биі емес! Ол қытайдан келген би. Ол жайлы тарихымызда, өнерімізде мәліметтер келтірілмеген. Теледидарда, радиода, тойларда "Қаражорғаны" қазақтың ұлттық биі деп сайраңдап жүр. Мүлде олай емес!
Қара жорға еш талассыз қазақтын биі бірақ қазір олай айта алмаймыз себебі: қытайдағы Қажымұрат Шешенқұлұлы бұл биді қазақ керек етпеген соң кытайдың биі етіп шыгарды да алды. сол Бір кезде Қытайдағы 13мың адам билеген қаражорғаны ұйымдасытрғанда қазіргі біз той сайын шырқап салар ән мәтінінде жазған сол Қажымұрат, осындай қалың қазақтын басын қосып Генстың рекордтар кітабіна кірді де қаражорғаны халықаралық дәрежеде Қытайдың биі ретінде патенттеп алды. Енді оны қазақтікі деп ауыл арасында ғана айта аламыз. ал енді оны қазақтікі деп айтатын себебіміз:
1. қай қытайдың қара жорға билеп жүргенін көрдің, ал қытайдан келген қазақтардың еңбектеген баладан еңкейген қарияға дейіні  билеп береді, мұның бір дәлелі қытайдан келген қазақтардың тойына барсаң болды анық көз жеткізесің.
2. бұл бидің монғұлдардың биі еместігі анық, иә монғұлдарда да осындай би бар бірақ көптеген элементтері сәйкес келмейді.
3. бұл қазақтың қара домбырасына салсаңыз болды өзі-ақ ойнап кете береді бұл біздің салкүрең деген күйіміздің сәл ғана ауытқыған көшірмесі.
4. бұл би қазақтікі емес болса неге сол келіп жатқан аз ғана қытай қазағы арқыл бүкіл қазақстанға әйгілі болады. шет елдікі десе жастар бейім тұрады дейміз ғой ал бұл биді билейтін қазір жастар емес ел болып блиеп жатқан жоқ па

 Енді қазақстанда бұл би неге бұрыннан бері қалыптаып биленбеген десеңіз
 кеңестік үкімет ешқашан ұлттық өнерді дамытуға мүмкіндік бермеді. домбыра қалай аман қалды десеңіз ол аспап еді сындырып кетсе қайтадан жөндей алатын ал биді билеуге тиым салғанда оыны ешкім көрмеген соң ұмыт болып қала берді.
қазір Қытай бұл ӨЗДЕРІНІҢ ҰЛТТЫҚ БИІН мыс. бүкіл мектептерде таңғы жаттығу ретінде қолданатын болған. енді амал жоқ қытайдың биі дейміз де билеп жүре береміз ...............
Белгісіз
+1 дауыс
осы  сұраққа меніңде басым қатып жүр еді. Кейбіреуі қазақтын биі емес десе, енді біреулер  "қазақтыңкі болмаса неге біз бұл биді қазақтың биі деп журміз" дейтіндер де бар.
0 дауыс
Қара жорға биі жайлы көптеген пікірлер, алып-қашпа әңгімелер, дау-дамайлар  болып жатыр.  Бірақ біздің қазақтың тойдағы ұлттық биіне айналды қазір. Сіз айтқан қимылдарға келсек егер қытайдың соғыс өнерін дұрыстап қарасаңыз осы қара жорғаның қимылдарын байқайсыз. Демек, қара жорғаның астарында саясатта болуы мүмкін.
0 дауыс
қазақтың биі емес деушілердің қатарында едім. қазақ халқының ұлттық биі - қара жорға деген тоқтамға келдім))оны насихаттай білулерің керек.
...