«Ұмытшақтық нақты ауру дегеннен гөрі, көптеген аурулардың симптомы деген дұрыс» дейді «Арнур» неврология, эпилептология және ЭЭГ орталығының бас невролог маманы Оразгүл Арынова. Оның айтуынша, ұмытшақтық әртүрлі жағдайда пайда болады. Мысалы, қан - барлық мүшелердің клеткаларына қоректік заттар мен оттегін жеткізетіні мәлім, ал егер сол қан құрамында бірдеңе жетіспесе, мидың жұмысы әлсірейді. Өйткені барлық ағзаның жүйелері миға бағынбақ. Ми соның барлығын реттеп отырады. Оған қоса, егер адамның тамақтану режимі дұрыс болмаса, қан айналымы бұзылса немесе бас миы қандайда бір жарақат алып, бір жері зақымданса, ұмытшақтыққа алып келуі мүмкін. Әлем көрсеткіштері бойынша неврологиямен ауыратын науқастардың есте сақтау қабілеті шамамен 10-15 пайызға төмен болады-мыс.
Және "Шылым шегетін адамның жолдасы ұмытшақтыққа көп шалдығады" осыныда қарап шық.
Адамда есте сақтау қалай жүзеге асады?
Нерв импульстері бір нерв клеткасынан екіншісіне ацетилхолин арқылы беріледі. Жас ұлғая ол зат аз бөліне бастағанымен ол адамның есте сақтауына жеткілікті болады, алайда адамның байқампаздығы (внимание) төмендейді.
Эмоция арқылы берілген ақпараттар ұзақ әрі тез есте сақталады. Адамдар 5/1 есту арқылы, 3/5 көру арқылы, 4/5 біреудің көрсетуі немесе түсіндіруі арқылы жаттайды екенбіз. Сондықтан түсінбеген нәрсені сұраудан ұялмау керек.
Күндізгі сағат 10 мен 12 және кешкі 20:00 сағат аралығында мида оттегі қажеттілігі аз болады. Сондықтан қажетті ақпаратты сол кезде жаттаған дұрыс.
Қажетті ақпаратты жаттау үшін оны қайталай беруден еш пайда жоқ. ОЛ ақпаратта керек кезде есіне түсіруге қиын соғады. Қажет болатын ақпаратты жаттау үшін оны белгілі бір уақыт интерванынан кейін қайталап отыру керек. Бұл принцип шет тілін үйретуде кеңінен қолданылып жүр.
Тілдің ұшында тұрған сөзді есіңізге түсіруге ұмтылған сайын ол сөз ары қарай таңдайға жабысып шыпай қояды. Ол сөзді есіңізге түсіре алмаған сайын біз нервничать етеміз. Бұл жағдайда еске түсіру үшін адам ойын басқа жаққа аударып, сол сөзге біртіндеп оралу керек.
Көбінесе біздің немқұрайлығымыздың әсерінен жағымсыз оқиғалар орын алып жатады. Мысалы біреумен әңгімелесіп тұрып тамаққа тұз саламыз да, кейін айналып келіп тұзды тағы да саламыз.
Дүкенгеге барар алдында керек заттардың тізімін жазғанша оны жаттап алуға болады. Ол үшін керек заттарға номирация қою керек, мысалы 1. сүт, 2. қант, 3.шәй…
Нөмірлерді жаттау үшін өміріңіздегі сандарды қолданыңыз. Мысалы 17-сі анамның туылған күні, 16 куәлік алатын жас, 27 жасында мама мені дүниеге әкелді, 75 көкемнің туылған жылы т.с.с.
2009 жылы Германияда колорияны азайтудың есте сақтау қабілетіне тигізетін әсеріне тәжірибие жасалды. Бір топ адамға күнде не жеп жүр соны жеуді ұсынды, бірақ әр порциясынан 30 процент азайтып отырды. Екінші топтағы адамдардың тамағынан ештенені алмады, керісінше 20 пайыз майлы тағамдарды қосты. үшінші топтағы адамдардың порциясында ешқандай өзгеріс еңгізілмеді. 3 айдан кейін қайта есте сақтау қабілетін тексергенде бірінші топтағы адамдардың есте сақтауы 20 пайызға өскен. Ал, қалған екі топтағы адамдарда ешқандай өзгеріс байқалмаған. Ғалымдардың айтуынша колорияны азайту ол инсулиннің аз бөлінуіне әкеледі. Ол мидың есте сақтау қабілетін тітіркендіріп, есте сақтауды жақсартады екен.
Есте сақтау қабілетіміздің төмен не жоғары болуы тек өзіміздің еркімізде. Италяндық ғалымдардың пікірінше жұмыс пен оқу адамды ұмытшақтықтан жақсы сақтайды.