Қазір қансорғыштар туралы кітаптар, кино және мультипликациялық фильмдер теледидар мен басылымдардың бетін жаулап алған. Бір қызығы, одан оқып не көріп жүргендеріміздің көпшілігі шындыққа жанаспайды. Дегенмен, нақты түсінікке бағынатын тұстары да жоқ емес. Адамдардың қанын ішетін ерекше жаратылыс иелері туралы аңыздардың пайда болуына да осы жайлар түрткі болғанына дау жоқ.
Теледидар арқылы санамызда қалыптасқан «вампирлерге» тән белгі-сипаттарды қарастырып көрейікші. Олар – өткір тіс, айнадан сұлбасының көрінбеуі, күн көзі мен сарымсақтан қорқуы, қанқұмарлық. Шындығына келгенде, бұл белгілердің бәрі қазір өте сирек кездесетін «порфирия» ауруына ғана тән.
Бұл – 200 мың адамның біреуі ғана шалдығатын аса қатерлі ауру. Көбіне тұқым қуалау арқылы берілетін бұл сырқат қанның бұзылуынан пайда болады. Ол әсіресе, орта ғасырларда өз отбасы мүшелерімен некеге жиі тұратын батыс ақсүйектерінің арасында кездесіп отырған. Ол кезде билеуші топ өз иелігін өзгемен бөліспеу үшін және ақсүйектік мәртебесін сақтап қалу үшін қалыңдықты айналасындағы туыстарының арасынан іздеуге мәжбүр болған. Зәулім тас қамалдарда елесі кезіп жүретін граф Дракула жайлы аңыздың пайда болған кезі де осы тұс.
Сонымен «порфирия» ауруының белгілері мен оған шалдығудың салдарына тоқталып өтейік. Жалпы, олар айнадан неге қашады? Әдетте қансорғыштар барлық кітаптар мен кинофильмдерде үлкен әрі өткір тістерімен бейнеленеді. Осы тістерін ол құрбанының терісіне қадап, қанын сорады-мыс...
Шын мәнінде, «порфирияға» шалдыққан науқастың иттісі ұзарып, басқа тістері де өткірлене түседі екен. Бұдан бөлек, осы сырқаттың салдарынан ерін айналасындағы тері мен тіс өңезі құрғап, қатайып кетеді де, ерін астынан тістері ыржиып көрініп тұрады. Сонымен бірге терінің түсі ағарып, науқастың тістері мен көздеріне «порфирия» қалдықтары жабысып, қызғылт рең береді. Бұл өте қорқынышты көрініс екені түсінікті.
Тағы бір аңыз бойынша, вампирлер айнадан көрінбейді-міс. Ал шындығында, «порфирияға» шалдыққан адамдар өзінің тым жиіркенішті түрін айнадан көргісі келмеген. Орта ғасырларда айна дегеніңіз өте қат дүние болғандықтан, ол тек бекзадалар мен ақсүйек отбасылардың үйінен ғана табылатын. Дәл осындай «ұлы мәртебелілерді» айналшықтайтын сырқатқа төтеп бере алмаған үй иелері бар айнаны матамен бүркеп жауып тастайтын немесе айна атаулыдан алшақ жүретін.
Жоғарыда айтқанымыздай, «порфириямен» ауырған адамның терісі құрғап, шытынап, сыртқы қорғаныс қабаты зақымданады екен. Сондықтан, тіпті сәулесі әлсіз күннің көзі де оларға жау. Оның үстіне мұндай науқастың көз жанары да әлсіз болатындықтан, жарықтан қашқақтап, көлеңкелі жерлерді паналайды.
Порфириктердің қас жауларының бірі – сарымсақ. Оның құрамындағы антисептикалық заттар ауруды қоздырып, «қансорғышты» ұзақ азапқа салады.
Аталған науқастардың порфирия дертінің салдарынан терісі шытынап, арасынан қан ағып тұратындықтан, қан құрамындағы гемоглобин мөлшері өте төмен болады.
Орта ғасырдағы дәрігерлер жоғалған қанның орнын бір-екі шыны жаңа сойылған малдың қанын ішу арқылы толтырудан басқа амал таппаған сияқты.
Міне, «қансорғыш» вампирлер туралы аңыздың түп-төркіні осындай.
Ақпарат көзі. http://www.zamana.kz/component/content/article/1-latest-news/3848-kansorgish.html
