Компьютерден қолыңызды босатып, көзіңізге гимнастика жасаңыз.
Статистикаға сүйенсек, жер шарында әрбір үшінші адамның көзі нашар көреді екен. Егер сіздің көз жанарыңызда кінарат болса(алыстан көрмеу немесе қыли көз, астигматизм) және сіз мұндай жағдайға көнгіңіз келмесе, біліп қойыңыз – бәрі сіздің қолыңызда.
Бірақ мынаны ескеріңіз, көзіңіз жәймен, бірте-бірте бұзыла бастағаны сияқты, оның қалыпқа келуі де ақырын жүреді. Біз сіздің көзіңіз- дің қалыпқа келуін хирургиялық, лазерлік немесе коррекциялық жолдармен емес, шынайы жолмен емделуін сөз етіп отырмыз. Көзіңіздің нашарлауына, сіз бір-ақ жыл жұмыс істеген жоқсыз. Көзіңіздің жөнделуіне дәрігер емес, сіз табандылықпен жұмыс істеуіңіз керек. Денсаулық болу үшін еңбек сіңіру керек.
Жаттығулар, көзді күнделікті дағдыландыру да көз ауруларын алдын ала емдеуге, көруді жақсарту үшін маңызды. Көзге дұрыс жаттығуларды жасау үшін, біздің көзіміз қалай орналасқанын есімізге түсіріп көрейік. Компьютер- мен шарасыздан жұмыс істеу кезінде көзіңіздің шаршағанын басу үшін керекті жаттығулар:
- әрбір 1-2 сағат сайын көзді демалдыру: 5-10 минут алысқа қараңыз
- 1-2 минутқа демалдыру үшін көзіңізді жұмыңыз
- көз еттерінің көп бөлігін жұмыс істету үшін, 4-5 жәй жаттығулар жасау керек.
Көз еттеріне, мойыныңызға, арқаңызға, иық жақтарыңызға жаттығулар жасаңыз. Балалар үшін кеңесіміз де осындай, бірақ үзілістерді ұзағырақ әрі жиі жасау керек: 12-14 жас аралығындағы балалар әр 45 минут сайын, ал 15-17 жастағылар - әрбір сағат сайын, үзіліс 15 минуттан кем болмауы тиіс.
Көруді жақсарту үшін кешенді жаттығулар
1. Көзді көкжиектік қалыпта қозғау: оңға – солға.
2. Көз қарашығын жоғары-төмен тік қозғау.
3. Көзді айналдыра қозғау: сағат тілімен және қарсы бағыт бойынша.
4. Жылдамдатып, қарқынды түрде көзді жұмып-ашу.
5. Көзді диагоналды қозғау: көзді сол жақ төменгі бұрышына, сосын түзу жанарды жоғары аудару. Ұқсастырып қарама-қарсы бағытта.
6. Көзді мұрынмен сәйкестендіру. Бұл үшін екі көзіңіздің ортасына саусағың- ызды қойыңыз да соған қараңыз, көздеріңіз тез арада "бірігіп" кеткендей болды.
7. Көзді жиі жыпылықтату арқылы.
8. Көздің "қашықтықтағы" жұмысы. Терезе алдына келіңіз, жақсы көрінетін, жақын тұрған затқа мұқият қараңыз: терезе сыртындағы ағаштың бұтағына немесе терезедегі сызатқа. Әйнекке қағаздан ойылған кішкентай дөңгелекше жабыстырыңыз. Сосын назарыңызды алысқа бұрыңыз, барынша алыстан бір затты көруге тырысыңыз.
Әрбір жаттығудың бағыттарын кемінде 6 реттен қайталаңыз.
Алыстан көрмеушілікті алдын-ала емдеуге келесі жаттығулар пайдалы (отырып, бастапқы қалыпта, әрқайсысы 5-6 реттен қайталанады):
1. Артқа қарай шалқайып, терең тыныс алып, сосын алға еңкейіп, дем шығару.
2. Орындықтың арқалығына шалқайып, қабағыңыздың үстін жабыңыз, көзіңізді қатты жұмыңыз, қабағыңызды ашыңыз.
3. Қолдарыңызды бүйіріңізге қойыңыз, басыңызды оңға бұрыңыз, оң қолың- ыздың шынтағына қараңыз; басыңызды солға бұрыңыз, сол қолыңыздың шынтағына қараңыз, бастапқы қалыпқа келіңіз.
4. Көзіңізді жоғары көтеріңіз, сағат тілімен айналдыра қозғаңыз, сосын сағат тіліне қарсы қозғаңыз.
5. Қолдарыңызды алға созыңыз, саусақтарыңыздың ұшына қараңыз, қолдар- ыңызды жоғары көтеріңіз (дем алыңыз), көзіңізбен қолдарыңыздың қозғалысын бақылаңыз, басыңызды көтермей, қолдарыңызды түсіріңіз (дем шығару).
Көрсетілген жаттығуды компьютермен жұмыс кезінде мүмкіндігінше әрбір 40-50 минут сайын қайталаңыз. Бір рет дағдыландыру 3-5 минутқа жалғас- сын.
Көздің шаршағанын басуға келесі жаттығулар көмектеседі:
1. 2-3 секунд алысқа алдыңызға тура қараңыз. 25-30 см. көзден қашығырақ саусақтарыңызды қойып, соған 3-5 секунд қараңыз. Қолыңызды түсіріп, тағы да алысқа қараңыз. 10-12 рет қайталау.
2. Созып тұрған қолыңыздағы қарындашты мұрныңыздың ұшына, сосын артқа жылжытыңыз, қозғалысын байқап тұрыңыз. 10-12 рет қайталау.
3. Терезе әйнегіне көз деңгейіне сай диаметрі 3-5мм. дөңгелек белгі жапсыр- ыңыз. Назарыңызды терезе сыртындағы заттардан аударыңыз және қайтадан. 10-12 рет қайталау.
4. Көзіңізді ашып, жәймен тыныстап, ырғақты қалыпта көзбен кеңістікте "сегіздің" суретін салыңыз: көкжиектегі, тік, диагонал бойынша. Әр бағытта 5-7 рет қайталау.
5. Үлкен саусағыңызды көзіңізден 20-30см.қашықтықта қойыңыз, екі көзіңіз- бен 3-5секунд саусағыңыздың ұшына қараңыз, бір көзіңізді 3-5 секундқа жабыңыз, сосын қайтадан екі көзіңізбен де қараңыз, екінші көзіңізді жабыңыз. 10-12 рет қайталау.
6. Көзіңіздің деңгейіне қойған оң қолыңыздың саусақтарына 5-6секунд қараңыз. Жәймен қолыңызды оң жаққа тартыңыз, басыңызды қозғалтпай назарыңызбен саусағыңызды бақылаңыз. Сол қолыңызбен осылай жасаңыз. Әр бағытта 5-7 рет қайталау.
7. Басыңызды бұрмай, назарыңызды төменгі бұрышқа, сосын – оң жақтағы жоғарыға бұрыңыз. Сосын оң жақ төменгі, одан кейін – сол жақ жоғарғы. 5-7 рет қайталау, сосын ретімен кейін қарай.
Шаршаған көз үшін гимнастика
1. Терең тыныстаңыз, көзіңізді мүмкіндігінше қатты жұмыңыз, бет, басты, мойын еттерін қыса түсіңіз. Тынысыңызды 2-3 секунд ұстап тұрып, сосын тез деміңізді сыртқа шығарыңыз, дем шығарғанда көзіңізді қатты ашыңыз. 5 рет қайталау.
2. Көзіңізді жұмыңыз, қабағыңызды және көзіңіздің астын айналдыра қозғап, мұрныңыздан самайға қарай массаж істеңіз.
3. Көзіңізді жұмыңыз, қасыңызды бос ұстаңыз. Көзіңіздің қарашығын солдан оңға және оңнан солға бұрыңыз. 10 рет қайталау.
4. Үлкен саусағыңызды көзіңізден 25-30см.қашықтықта қойыңыз, екі көзіңізбен 3-5 секунд саусағыңыздың ұшына қараңыз, бір көзіңізді 3-5секунд жабыңыз, сосын қайтадан екі көзіңізбен қараңыз, екінші көзіңізді жабыңыз. 10 рет қайталау.
5. Саусағыңыздың ұштарын аздап қысыңқырап самайыңызға қойыңыз. 10 рет тез әрі жеңіл көзіңізді қыпылықтатыңыз. 2-3рет терең тыныстап көзіңізді жұмыңыз әрі демалыңыз. 3 рет қайталау.
Көз массажы
Жүйке мен қан айналысына жұмып тұрған көзіңізді сипау, дірілдету, қысым, алақанмен жеңіл массаж жақсы әсер береді. Ең көп тарағаны екі сұқ және орта саусақпен сегіздік бейнесінде қозғап массаж жасау. Көздің төменгі жағымен мұрынға қарай, көздің жоғарғы жағымен – қастың астымен. Мұндай қимыл 8-16 рет қайталанады.
