Бүгінгі қазақтың іздеген «Жерұйығы» не? Еуропа ма, Америка ма? Қайда ол көрікті мекен? «Ол жақта бәрі дейді ғой, қысы да жылы жаздайын» деп әндетіп жүрміз бе, әлде...
Гер-ағаң үнемі «менің құтты мекенім – қазақ жері» деуші еді. Германияға, туған атамекеніне кетуіне де болар еді. Бірақ жан-тәнімен қазақ болып кеткен Гер-ағаң неміс болып кете алмас еді. Оның тұла бойы тұнған қазақылық еді. Қазақтықтан безіп, неміс бола алмайтынын ол жүрегімен сезінді. Сол үшін қазақ халқының мұңы ортақ, жыры ортақ болды қаламгерге.
Шерхан Мұртазаның «Ай мен Айша» атты керемет романы бар. Сол романын Шер-ағаң:
– «Парижде болдым – Париж түсіме кірмеді.
Мысырда болдым – Мысыр түсіме кірмеді.
Қытай, Моңғолстан, Үндістан, Пәкстан, Иран бардым.
Мұхиттың арғы бетіндегі Чикагода, Техаста, Нью-Йоркта болдым – олар да түсіме кірмеді.
Баяғыда Мәскеуде бес жыл оқыдым – ол да түсіме кірмеді.
Түсімде ылғи балалық шағымды көремін.
Түсіме күн сайын Мыңбұлақ кіреді. Түсімде үнемі Ақсу-Жабағылыны көремін» деуші еді ғой.
Бір кездері Қазақстаннан жырақ тағдыр айдауымен ауып кеткендердің туған жердің топырағын аңсауының сырын енді түсіне бастағандаймын.
Қазақстаннан алыс шетелдікке тұрмысқа шыққандардың да ішкі жан дүниесін аңғара бастаған секілдімін.
Туған мекеннен алыстаған сайын ол сені өзіне тарта береді екен.
«Арқада қыс жылы болса, арқар ауып несі бар?» деуіңіз де мүмкін.
Алайда әркімнің өз жұмақ мекені болады.
Ол оның туып-өскен жері, атамекені, әдет-ғұрпы, салт-дәстүрі.
Менің де әлем халықтары секілді өркениетті мемлекетте өмір сүргім келеді.
Еуропаны аралап, Американың суын ішкім келеді.
Бірақ ол елдерде мәңгі тұра аламын ба? Жоғарыдағы өзіміз мысалға келтірген қыздардың тағдырын қайталамасымызға кім кепіл бола алады?
Еуропаны көрсек те, Америкада тұрсақ та, түсімізге енбеуі мүмкін.
Өйткені біздің жұмақ мекеніміз – осында.
Біз осыны ғана аңсаймыз...
Гер-ағаң үнемі «менің құтты мекенім – қазақ жері» деуші еді. Германияға, туған атамекеніне кетуіне де болар еді. Бірақ жан-тәнімен қазақ болып кеткен Гер-ағаң неміс болып кете алмас еді. Оның тұла бойы тұнған қазақылық еді. Қазақтықтан безіп, неміс бола алмайтынын ол жүрегімен сезінді. Сол үшін қазақ халқының мұңы ортақ, жыры ортақ болды қаламгерге.
Шерхан Мұртазаның «Ай мен Айша» атты керемет романы бар. Сол романын Шер-ағаң:
– «Парижде болдым – Париж түсіме кірмеді.
Мысырда болдым – Мысыр түсіме кірмеді.
Қытай, Моңғолстан, Үндістан, Пәкстан, Иран бардым.
Мұхиттың арғы бетіндегі Чикагода, Техаста, Нью-Йоркта болдым – олар да түсіме кірмеді.
Баяғыда Мәскеуде бес жыл оқыдым – ол да түсіме кірмеді.
Түсімде ылғи балалық шағымды көремін.
Түсіме күн сайын Мыңбұлақ кіреді. Түсімде үнемі Ақсу-Жабағылыны көремін» деуші еді ғой.
Бір кездері Қазақстаннан жырақ тағдыр айдауымен ауып кеткендердің туған жердің топырағын аңсауының сырын енді түсіне бастағандаймын.
Қазақстаннан алыс шетелдікке тұрмысқа шыққандардың да ішкі жан дүниесін аңғара бастаған секілдімін.
Туған мекеннен алыстаған сайын ол сені өзіне тарта береді екен.
«Арқада қыс жылы болса, арқар ауып несі бар?» деуіңіз де мүмкін.
Алайда әркімнің өз жұмақ мекені болады.
Ол оның туып-өскен жері, атамекені, әдет-ғұрпы, салт-дәстүрі.
Менің де әлем халықтары секілді өркениетті мемлекетте өмір сүргім келеді.
Еуропаны аралап, Американың суын ішкім келеді.
Бірақ ол елдерде мәңгі тұра аламын ба? Жоғарыдағы өзіміз мысалға келтірген қыздардың тағдырын қайталамасымызға кім кепіл бола алады?
Еуропаны көрсек те, Америкада тұрсақ та, түсімізге енбеуі мүмкін.
Өйткені біздің жұмақ мекеніміз – осында.
Біз осыны ғана аңсаймыз...