Паротит (шошқа мойын) — жұқпалы ауру, онымен балалар, кейде ересек адамдар, тіпті мал да ауырады. Ауруды таратушы сырқат адам. Оның қоздырғыш вирусы ауа арқылы тарайды. Паротитпен көбіне 5 жастан 15 жасқа дейінгі, соның ішінде ер балалар жиі ауырады. Бала бір ауырған соң оның бойында тұрақты иммунитет пайда болады.
Ауру қоздырғыш вирус жоғарғы тыныс мүшелері арқылы қанға өтіп сілекей, ас қорыту, жыныс бездерін, нерв жүйесін, бүйректі, бауырды зақымдай бастайды. Сау балаға ауру қоздырғыш жұққаннан кейін паротиттің алғашқы белгілері білінгенше 11—23 күндей, кейде 18—25 күндей уақыт өтеді. Алғашқы күндері баланың аздап мазасы кетіп, ұйқысы бұзылады, температурасы көтеріліп 38—39 градусқа жетеді.
Құлақ сыртының безі қатты ісініп, ісік мойынға дейін жайылады. Науқас баланың мойны торайдың мойнындай болып кетеді. Сондықтан халық оны шошқа мойын (свинка) деп атап кеткен. Мұндай бала аузын ашқанда, тамақ ішкенде ауыратын болғандықтан ас іше алмай қиналады. Арада 4—5 күн өткеннен кейін бездің ісігі аздап қайта бастайды.
Шошқа мойынның асқынуы да мүмкін. Ондайда ұрық безі, ас қорыту, ұйқы бездері ісініп, бала лоқсып құсады, іші ауырып өтеді.
Науқас бала сау балалардан бөлек, алғашқы күндері төсекте жатуы тиіс. Аузын, тісін таза ұстап, сілекей бездерін, яғни құлақ сырты, мойын бездерінің тұсын жылы грелкамен немесе лампымен қыздыру керек. Алғашқы күндері сұйық тамақ берген жөн. Жеміс-жидек шырындарың, көкөністердің қайнатындыларын, компотты, қайнаған суды аз-аздан жиі-жиі ішкізіп отыру қажет. Сырқат баланың он күн бойы сау балалармен араласуына болмайды.
Егер ауру асқынбаса, онда балаға антибиотиктерді берудің қажеті жоқ. Онымен бірге болған сау балалар мектеп жасына дейінгі балалар мекемелеріне 11 күннен 21 күнге дейін жіберілмейді.
Балаға бұл ауруға қарсы 15—18 айлығында бір рет қана егеді.
Толығырақ: https://erketai.kz/aurular/parotit-shoshkha-moyyin/
