Қазақстан тарихында да, Қазақ хандығында да, тіпті Кеңес дәуірінде де билік үшін күрес кезінде қастандықтар, өлтіру оқиғалары кездескен.
Қазақ хандығы дәуірі
Қазақ хандығында тақ мұрагерлігі нақты бір ережемен бекітілмеген, билік көбіне күшті, беделді сұлтандардың қолына өтті. Бұл кейде туған бауырлардың немесе туысқандардың арасында қақтығыстарға әкелді.
Тақ үшін тартыс: Қазақ хандарының мұрагерлері арасында күрес жиі болып тұрды. Кейбіреулер ағаларын, інілерін немесе немере бауырларын билік жолында жойып жіберген.
Ең белгілі мысал – Тәуекел хан өз билігін күшейту үшін немере інісі Ораз-Мұхаммедті Мәскеуге жіберген.
Қазақ ССР дәуірі
Кеңес заманында тікелей физикалық жою азайғанымен, билік үшін тартыс басқа сипат алды:
Саяси қудалау: Кімде-кім билікке қауіпті саналды, оны қызметтен аластату, айыптау, соттау секілді әдістер қолданылды.
Сталиндік репрессиялар кезінде көптеген қазақ интеллигенциясы жойылды (мысалы, Сәкен Сейфуллин, Ахмет Байтұрсынов, т.б.).
Қысқаша айтқанда, тақ үшін күресте туысқандар арасындағы қастандық пен билікке талас тек Қазақстанда ғана емес, бүкіл әлемде орын алған тарихи құбылыс.
