Берілген есептерді шығару үшін кездейсоқ шаманың математикалық үмітін, дисперсиясын және орташа квадраттық ауытқуын табу формулаларын қолданамыз.
155.
Үлестірім функциясы:
f(x) = \begin{cases} 0, & \text{егер } x \leq 0, \ 2x, & \text{егер } 0 < x \leq 1, \ 0, & \text{егер } x > 1 \end{cases}
Математикалық үміт:
M(X) = ∫<sup>∞</sup><sub>-∞</sub> x ⋅ f(x) dx = ∫<sup>1</sup><sub>0</sub> x ⋅ 2x dx = 2∫<sup>1</sup><sub>0</sub> x<sup>2</sup> dx = 2 ⋅ [x<sup>3</sup>/3]<sup>1</sup><sub>0</sub> = 2/3
Дисперсия:
D(X) = M(X<sup>2</sup>) - [M(X)]<sup>2</sup>
Алдымен M(X<sup>2</sup>)-ны табайық:
M(X<sup>2</sup>) = ∫<sup>∞</sup><sub>-∞</sub> x<sup>2</sup> ⋅ f(x) dx = ∫<sup>1</sup><sub>0</sub> x<sup>2</sup> ⋅ 2x dx = 2∫<sup>1</sup><sub>0</sub> x<sup>3</sup> dx = 2 ⋅ [x<sup>4</sup>/4]<sup>1</sup><sub>0</sub> = 1/2
Енді дисперсияны есептейміз:
D(X) = 1/2 - (2/3)<sup>2</sup> = 1/2 - 4/9 = 1/18
Орташа квадраттық ауытқу:
σ(X) = √D(X) = √(1/18) = 1/(3√2) = √2 / 6
156.
Үлестірім функциясы:
f(x) = \begin{cases} 0, & \text{егер } x \leq -1, \ \frac{1}{8}(x+3), & \text{егер } -1 < x \leq 1, \ 0, & \text{егер } x > 1 \end{cases}
Математикалық үміт:
M(X) = ∫<sup>∞</sup><sub>-∞</sub> x ⋅ f(x) dx = ∫<sup>1</sup><sub>-1</sub> x ⋅ (1/8)(x+3) dx = (1/8) ∫<sup>1</sup><sub>-1</sub> (x<sup>2</sup> + 3x) dx = (1/8) ⋅ [x<sup>3</sup>/3 + 3x<sup>2</sup>/2]<sup>1</sup><sub>-1</sub> = 1/3
Дисперсия:
D(X) = M(X<sup>2</sup>) - [M(X)]<sup>2</sup>
Алдымен M(X<sup>2</sup>)-ны табайық:
M(X<sup>2</sup>) = ∫<sup>∞</sup><sub>-∞</sub> x<sup>2</sup> ⋅ f(x) dx = ∫<sup>1</sup><sub>-1</sub> x<sup>2</sup> ⋅ (1/8)(x+3) dx = (1/8) ∫<sup>1</sup><sub>-1</sub> (x<sup>3</sup> + 3x<sup>2</sup>) dx = (1/8) ⋅ [x<sup>4</sup>/4 + x<sup>3</sup>]<sup>1</sup><sub>-1</sub> = 1/2
Енді дисперсияны есептейміз:
D(X) = 1/2 - (1/3)<sup>2</sup> = 1/2 - 1/9 = 7/18
Орташа квадраттық ауытқу:
σ(X) = √D(X) = √(7/18)
157.
Үлестірім функциясы:
f(x) = \begin{cases} 0, & \text{егер } x \leq 0, \ 0.5 \sin x, & \text{егер } 0 < x \leq \pi, \ 0, & \text{егер } x > \pi \end{cases}
Математикалық үміт:
M(X) = ∫<sup>∞</sup><sub>-∞</sub> x ⋅ f(x) dx = ∫<sup>π</sup><sub>0</sub> x ⋅ 0.5sin(x) dx = 0.5 ⋅ [-xcos(x) + sin(x)]<sup>π</sup><sub>0</sub> = π/2
Дисперсия:
D(X) = M(X<sup>2</sup>) - [M(X)]<sup>2</sup>
Алдымен M(X<sup>2</sup>)-ны табайық:
M(X<sup>2</sup>) = ∫<sup>∞</sup><sub>-∞</sub> x<sup>2</sup> ⋅ f(x) dx = ∫<sup>π</sup><sub>0</sub> x<sup>2</sup> ⋅ 0.5sin(x) dx = 0.5 ⋅ [2xsin(x) + (2-x<sup>2</sup>)cos(x)]<sup>π</sup><sub>0</sub> = (π<sup>2</sup> - 4)/2
Енді дисперсияны есептейміз:
D(X) = (π<sup>2</sup> - 4)/2 - (π/2)<sup>2</sup> = π<sup>2</sup>/2 - 2 - π<sup>2</sup>/4 = π<sup>2</sup>/4 - 2
Орташа квадраттық ауытқу:
σ(X) = √D(X) = √(π<sup>2</sup>/4 - 2)
158.
Үлестірім функциясы:
f(x) = \begin{cases} 0, & \text{егер } x < 0, \ x - x<sup>4</sup>, & \text{егер } 0 \leq x \leq 2, \ 0, & \text{егер } x > 2 \end{cases}
Математикалық үміт:
M(X) = ∫<sup>∞</sup><sub>-∞</sub> x ⋅ f(x) dx = ∫<sup>2</sup><sub>0</sub> x ⋅ (x - x<sup>4</sup>) dx = ∫<sup>2</sup><sub>0</sub> (x<sup>2</sup> - x<sup>5</sup>) dx = [x<sup>3</sup>/3 - x<sup>6</sup>/6]<sup>2</sup><sub>0</sub> = 8/3 - 64/6 = -8/3
Дисперсия:
D(X) = M(X<sup>2</sup>) - [M(X)]<sup>2</sup>
Алдымен M(X<sup>2</sup>)-ны табайық:
M(X<sup>2</sup>) = ∫<sup>∞</sup><sub>-∞</sub> x<sup>2</sup> ⋅ f(x) dx = ∫<sup>2</sup><sub>0</sub> x<sup>2</sup> ⋅ (x - x<sup>4</sup>) dx = ∫<sup>2</sup><sub>0</sub> (x<sup>3</sup> - x<sup>6</sup>) dx = [x<sup>4</sup>/4 - x<sup>7</sup>/7]<sup>2</sup><sub>0</sub> = 4 - 128/7 = -100/7
Енді дисперсияны есептейміз:
D(X) = -100/7 - (-8/3)<sup>2</sup> = -100/7 - 64/9 = -1544/63
Орташа квадраттық ауытқу:
σ(X) = √D(X) = √(-1544/63) (Бұл жағдайда дисперсия теріс мәнге ие, бұл мүмкін емес. Үлестірім функциясын тексеріп шығу қажет.)
Ескерту: Кейбір есептерде интегралдарды есептеу қиын болуы мүмкін. Бұл жағдайда интегралдар кестесін немесе онлайн интеграл калькуляторын қолдануға болады.