Құлагердің «Атамекен» поэмасында туған жердің жанды болмысын бейнелейтін теңеу мен эпитеттер көптеп кездеседі.
Метафораның ең бір жарқын мысалы – туған жерді анамен салыстыру:
Атамекен, атамекен,
Анадай болдың сен маған.
Бұл салыстыруда отанға ананың сүю, қамқорлық, қорғау сияқты қасиеттері берілген. Туған жер адам өзін қауіпсіз және қауіпсіз сезінетін үй ретінде ұсынылған.
Метафораның тағы бір мысалы: Отанды сұлу қызбен салыстыру:
Атамекен, атамекен,
Сұлу қыздай болдың сен маған.
Бұл салыстыруда сұлу қыздың бойындағы сұлулық, жастық, жайдарлылық сияқты қасиеттер туған жерге тән. Туған жер адам ұмтылатын, сүйетін сүйікті сүйіктісі ретінде ұсынылады.
Поэмадағы эпитеттер де туған жердің тірі жан ретіндегі бейнесін жасау үшін қолданылады. Мысалы, Отан деп аталады:
"Алтын бесігім" – адам үшін туған жердің қадірін білдіретін эпитет.
"Жасыл жерім" - бұл эпитет туған жердің сұлулығы мен құнарлылығын көрсетеді.
"Еркін дала" - бұл эпитет туған жердің тәуелсіздігі мен бостандығын атап көрсетеді.
Осы теңеулер мен эпитеттердің барлығы туған жердің перзенттерін сүйетін, қамқорлық жасайтын тірі жан ретіндегі бейнесін жасайды. Отан сүйіспеншіліктің, қорғаудың, үміттің қайнар көзі ретінде ұсынылған.
