Дофамин - бұл адамның миы шығаратын белсенді химиялық зат және бүйрек үсті безі шығаратын гормон. Дофамин адам өзіне ұнайтын процестер кезінде табиғи жолмен түзіледі, сол себепті бұл затты ми кейінгі өмір үшін маңызды әрекеттерді бағалау және шоғырландыру үшін пайдаланады.
Табиғи жолмен адам бойында бұл гармон мөлшерін арттыруға болады екен:
Ақуызды көбірек қолданыңыз. Ақуыздар аминқышқылдары деп аталатын кішкене құрылыс блоктарынан тұрады. Барлығы әр түрлі аминқышқылдарының 23 түрі бар, олардың кейбіреулері сіздің денеңіз синтездей алады, ал басқаларын сіз тамақтан аласыз. Дофамин өндірісінде тирозин аминқышқылы шешуші рөл атқарады. Сіздің денеңіздің ферменттері тирозинді допаминге айналдыруға қабілетті, сондықтан тирозиннің жеткілікті деңгейінің болуы допамин өндірісі үшін маңызды. Тирозинді басқа фенилаланин деп аталатын амин қышқылынан да жасауға болады.
Қаныққан майды азырақ қолданыңыз. Зерттеулер көрсеткендей, жануарлар майында, сары майда, пальма майында, кокос майында және майлы сүт өнімдерінде кездесетін қаныққан май допаминдік сигналға кедергі келтіруі мүмкін. Мысалы, қаныққан майдан калориясының 50% -ын тұтынған егеуқұйрықтар, қанықпаған майдан калорияны сол мөлшерде алған басқа егеуқұйрықтармен салыстырғанда, допаминдік сигналдың мидың сыйақы аймақтарында төмендеген.
Пробиотиктер туралы ойланыңыз. Соңғы жылдары ғалымдар біздің ішек пен мидың бір-бірімен тығыз байланысты екендігін көрсетті. Кейде ішекті тіпті «екінші ми» деп те атайды - оның құрамында көптеген жүйке жасушалары бар, олар өз кезегінде допаминді қоса, сигнал беретін нейротрансмиттердің молекулаларын шығарады. Осылайша, біздің ішекте өмір сүретін бактериялардың кейбір түрлері допамин шығаруға қабілетті, бұл біздің көңіл-күйіміз бен мінез-құлқымызға әсер етеді.
Барқыт бұршақтары да жақсы болуы мүмкін. Бұл тағамдар L-ДOФA табиғи көзі болғанымен, оларды диетаға қоспас бұрын дәрігермен кеңескен жөн. Сонымен қатар, көп мөлшерде барқыт бұршақтары пайдалы емес, бірақ зиянды болуы мүмкін. Өнімнің затбелгісінде көрсетілген дозалау бойынша ұсыныстарды орындаңыз.
Үнемі жаттығу жасаңыз. Жаттығу - бұл ми мен дене үшін ең жақсы жаттығулардың бірі. Спорттық жаттығулар кезінде эндорфин деңгейі көтеріледі: көңіл-күйдің жақсаруы 10 минуттық аэробты белсенділіктен кейін байқалады, мысалы, орташа қарқынмен ұзақ қашықтыққа жүгіргенде, ал 20 минуттан кейін ол өзінің шыңына жетеді.
Ұйқыңызды бақылаңыз. Сіздің миыңыз дофаминнің мөлшерін табиғи түрде көбейтуі үшін сізге ұйқының қаншалықты екендігіне көз жеткізу керек. Дофамин миға бөлінген кезде ол сергек сезімін тудырады. Жануарларға жүргізілген зерттеулер көрсеткендей, дофамин таңертең ұйқыдан оянған кезде көп мөлшерде бөлініп шығады, ал кешке ұйықтайтын уақыт келгенде ол азаяды. Алайда ұйқының болмауы бұл табиғи ырғақты бұзады. Мысалы, адам түні бойы сергек болуға мәжбүр болған кезде, келесі күні таңертең мидағы дофаминді рецепторлардың саны күрт төмендейді.
Музыка тыңдаңыз. Миды бейнелеудің бірнеше зерттеулері көрсеткендей, музыка тыңдау мидың ләззат пен сыйақы үшін жауап беретін және дофаминді рецепторларға бай белсенділігін арттырады.
Күн сәулесін жеткілікті мөлшерде алыңыз. Маусымдық аффективті бұзылыс (ҚЖА) - бұл адамдар қысқы маусымда күн сәулесі жеткіліксіз болған кезде мұңайып немесе күйзеліске ұшырайтын жағдай. Жетіспеушілік көңіл-күйді көтеретін нейротрансмиттерлердің, оның ішінде допамин деңгейінің төмендеуіне әкелуі мүмкін.
Қажет болған жағдайда дәрумендер мен минералды заттарды қосыңыз. Допаминді жеткілікті мөлшерде жасау үшін сіздің денеңізге темір, ниацин, фолат және В6 витамині сияқты бірнеше дәрумендер мен минералдар қажет. Егер сіздің денеңізде осы қоректік заттардың біреуі немесе бірнешеуі жетіспесе, сізде денеңіздің барлық қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жеткілікті дофамин өндіруде қиындықтар туындауы мүмкін. Егер сізге нақты не жетіспейтінін білмесеңіз, зертханалық зерттеулер мұны анықтай алады.
