Ел қорғауға кімдер жарамды?
Негізі, әскери қызметке шақыру үшін арнайы тіркеуге алу бірінші кезекте ел қорғауға жарайтын азаматтардың жай-күйін анықтау үшін қажет процедура. Бір сөзбен айтқанда, мемлекет азаматтардың қаншасы әскери қызмет атқаруға, қаншасы қысылтаяң күн туса қару ұстауға жарайтынын анықтау үшін керек. Әдетте, халықаралық зерттеу орталықтары әскерге жарайтындардың есебін елдің қорғаныс қабілетін бағалауға қажетті мәліметтер қорына қосып қояды. Айталық Global Fıre Power зерттеу орталығы сондай деректерді басшылыққа алады. Осы ұйым Қазақстанның қорғаныс қабілетін 137 елдің ішінде 54 орында деп бағалапты. Олар ұсынған деректерге қарасақ, бізде 259 мың 954 адам әскери қызмет атқаруға жарамды жаста деп көрсеткен. Демек қаңтарда басталған тіркеуге алу ісі ел қауіпсіздігі үшін маңызды шара болса керек. Мұны әскери тіркеуге алудың бірінші қыры деп қойыңыз.
Сонымен қатар бұл процестің тағы бір қыры кешенді медициналық тексеру қызметін атқаратындығында. 17 жасқа толған бозбалаларды арнайы тіркеуге алған соң медкомиссия тексеруге міндетті. Дәл осы кезде олардың әскерге жарайтын-жарамайтыны анықталады. Бір сөзбен айтқанда, мұны бозбалаларды кешенді медициналық тексеруден өткізу деп те бағалауға болатын сияқты. Мұндай тіркеусіз бозбалалардың дәрігерлерге өз еркімен барып, қарала қоюы екіталай екенін мойындауға мәжбүрміз. Мәселен, былтыр әскерге шақырылғандар арасында көздері нашарлаған жастардың мол кездескені байқалған. Нұр-Сұлтан қаласы қорғаныс істері жөніндегі департаментінің медициналық комиссиясы төрағасы Гүлнар Бүтінбаева ең көп кездесетін кемшілік көздің нашарлауы екенін айтқанымен, бас қаладан көктемде шақырылған 5 154 азаматтың 5,6 пайызы ғана әскери қызметке жарамсыз деп танылғанын тілге тиек еткені бар. Бұл дегеніңіз – жастардың денсаулығы түзеліп келе жатқанын байқатады. 2018 жылы «жарамсыз жастар» үлесі 11,8 болыпты. Әрине, бір қаланың үлесін тұтас елдегі жағдай деуге келмейді. Алайда медкомиссия мамандары жастардың денсаулығы түзеліп келе жатқанын айтады. Дегенмен майтабандардың орнын көзілдірік тағатындар алмастырып кету қаупі де жоқ емес.
Толығырақ: https://aikyn.kz/2798/aeskeri-bilet-kuezetshilerding-koeziri/
