Алаяқтардың психологиясы адамдарда кездесетін ұрлық пен алдау сияқты табиғи қасиеттерге негізделген. Алаяқ әлбетте ұры немесе өтірікші адам.Алаяқ емес адамдармен салыстырғанда олардың адами қасиеттері алаяқтық іске бармауға көмек көрсетпейді.
Алаяқ өз- өзіне тұйықталады және өзін көптеген адами құндылықтардан, әсіресе достықтан, өзара көмектен, жақсылыққа ашықтық пен әділеттіліктен айырады. Мүмкіндігінше адамдармен адал, ашық және қызығушылықсыз қарым-қатынас орнату және оны сақтау, сенімді достар, туыстар және шынайы жақын адамдар болу оған қиынға соғады. Алаяқ адам өзінің айналасында қалыптастыратын психологиялық атмосферасы, әдетте, теріс және кемшіліктерге ие, құпиядан, сенімсіздікпен және тіпті бас тартудан тұрады.
Алаяқ, кез-келген қылмыскер сияқты, өзімшіл болып келеді. Бұл эгоизм үнемі жалғыздық пен құпиялылықта өзін-өзі ұстаудың арқасында жүзеге асады. Мұндағы ең күрделісі - алаяқтың эгоизмі кез-келген қылмыскер сияқты алаяқтықтың қылмыстық сипатына байланысты мәжбүрлі түрде жүзеге асады.
