Диплом алған мамандардың бәріне бірдей университетті аяқтағаннан кейін бірден жұмысқа орналасудың сәті түсе бермейді. Жұмыс берушілер ең алдымен жұмыс тәжірибесі бар қызметкерді жұмысқа жалдауға мүдделі. Бұл жағдайда, күні кеше университет бітірген түлектерге «Дипломмен – ауылға», «Жастар тәжірибесі» және «Жастардың кадрлық резерві» бағдарламаларын жүзеге асыра отырып, мемлекет көмекке келеді.
ЖОО-лар түлектері үшін «Жастар тәжірибесі» бағдарламасы
Оқу орнын аяқтағаннан кейін жұмыс тәжірибесін алу үшін мемлекет түлектерге алты айлық жастар тәжірибесін ұсынады.
Бұл үшін диплом алған түлек (29 жасқа дейін) өз қаласының (ауданының) әкімдігі жанындағы жұмыспен қамту орталығына өтініш білдіреді. Содан кейін жұмыспен қамту орталығы түлек туралы деректі мамандар деректерінің бірыңғай қорына енгізеді және жұмыс беруші компаниялар арасында диплом бағыттары бойынша бөледі.
Жұмыспен қамту орталығы түлектермен алты айға еңбек шартын жасайды. Жұмыс күні ҚР Заңнамасы бойынша еңбек шартына сәйкес анықталады.
Жастар тәжірибесіне (практикасына) бағытталған бағдарламаға қатысушылардың айлық еңбекақысы – 18 айлық есептік көрсеткіші (салықтарды, міндетті әлеуметтік аударымдарды, пайдаланылмаған еңбек демалысының өтемақыларын және банктік қызмет көрсетулерді шегерусіз) құрайды.
Егер жұмыс беруші тәжірибе (практика) уақытында сізді өзінің компаниясына жұмыс жасауға қабілетті және сай келеді деп есептейтін болса – ол сізді тұрақты жұмыс жасауға қабылдауға құқы бар. Жас маман үшін бұл нұсқа жұмыс тәжірибесінсіз неғұрлым қолайлы болып саналады, бұл орайда сіз, тәжірибеден өту кезінде өзіңіздің және өзіңіздің кәсіби дағдыларыңызды көрсету мүмкіндіктерін назардан шығарып алмаңыз.
Бағдарлама түлектердің алған кәсібі (мамандығы) бойынша бастапқы жұмыс тәжірибесін алуға арналған.
Түлектің бағдарламаға қатысуы үшін мыналар қажет:
1. Өз қаласының немесе ауданының әкімдігі жанындағы Жұмыспен қамту орталығына өтініш білдіру.
2. Жұмыссыз ретінде тіркелу (жас мөлшері 29-дан аспауы тиіс).
3. Төмендегідей құжаттар тапсыру:
• жеке бас куәлігі;
• диплом;
• үй кітабы немесе мекенжай анықтамасы;
• зейнетақы қорымен жасалған шарт;
• Халық банкінен ағымдағы есепшот;
• 086-У үлгідегі денсаулық жағдайы туралы анықтама.
Бұдан өзге «Жұмыспен қамту жол картасы 2020» бағдарламасын жүзеге асыру шеңберлерінде кәсіби білім беру оқу орны базасы құрылады және бірыңғай ақпараттық «Жастардың еңбек биржасы» порталы, «Жұмыс» ақпараттық порталы ашылады.
«Дипломмен – ауылға»
Төмендегі мамандықтар:
• білім беру;
• денсаулық сақтау;
• әлеуметтік қамтамасыз ету;
• мәдениет және спорт;
• ветеринария бойынша ЖОО-ны аяқтаған студенттер үшін.
Мемлекет тиісті әлеуметтік қолдаумен ауылдық жерлерде жұмыстар ұсынады. Жас мамандарды әлеуметтік қолдауға мыналар кіреді:
• 70 АЕК мөлшерінде біржолғы көтерме жәрдемақы беру;
• 1500 АЕК мөлшерінде 0,01% мөлшеріндегі сыйақы мөлшерлемесімен, 15 жылға арналған мерзімге тұрғынүй сатып алу және салу үшін бюджеттік несие беру;
• ауылдық елді мекендерде орналасқан әлеуметтік салалар мекемелерінің мамандарына (қалалық елді мекендерде) тарифтік мөлшерлемелерден 25%-ға кем емес мөлшерде лауазымдық еңбекақыны көтеру.
Бағдарламаға қатысу үшін мыналар қажет:
• сіз таңдаған елді мекенде (ауыл мектебі, аурухана, Мәдениет үйі, спорт кешені және т.б.) өз бетімен жұмыс табу;
• жұмысқа қабылдау кезінде үміткер бағдарламаға қатысуға аудандық комиссияға өтініш береді;
• өз бетіңізбен жұмыс іздеу мүмкіндігі болмаған кезде, сіз ҚР Ауылшаруашылық министрлігіне немесе өңірлердегі жауапты қызметкерлерге өтініш білдіре аласыз;
• өңірлердегі кадрларға деген қажеттілік туралы деректер облыстық әкімдіктер басқармаларының сайттарында орналастырылған.
Жобаға қатысу үшін құжаттар тізбесі:
• үлгі бойынша өтініш;
• жеке басты куәландыратын құжаттың көшірмесі;
• тиісті елді мекенде тұратындығын растайтын, азаматтарды тіркеу кітабының (үй кітабының) көшірмесі немесе мекенжай анықтамасы;
• білімі туралы дипломның көшірмесі;
• Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес тұрғын үй сатып алу-сату туралы алдын ала шарт;
• жылжымайтын мүлікті бағалау актісі (бюджеттік несие алу үшін);
• тұрғын үй салу үшін берілген жер телімдерін пайдалану құқығына акті.
«Дипломмен ауылға» бағдарламасының шеңберлерінде үш жылдың ішінде республиканың ауылдық елді мекендеріне 24 577 мамандар барғандығын атап көрсетеміз.
«Жастар кадрлық резерві»
ҚР Білім және ғылым министрлігінің және «Нұр Отан» ХДП-ның қолдауы жағдайында, жас талантты, белсенді қазақстандықтардың арасынан елдің басқару кадрларын анықтауға, іріктеуге, даярлауға және тәрбиелеуге бағытталған «Жастар кадрлық резерві» жобасы жүзеге асырылды.
2009-2016 жылдары «Жастар кадрлық резерві» жобасына қатысуға 13 000-нан аса жастар өтініш берді, солардың 404 адамы әртүрлі ұйымдарда ашық конкурстық іріктеуден, тестілеуден, оқытушы модульдерден, кәсіби біліктілікті бағалаудан, тағылымдамалардан өтті. Конкурстық іріктеуден өткен қатысушылар мемлекеттік басқару, бизнес, ғылым, білім беру, қоғамдық бұйымдар, БАҚ өкілдерімен кездесті.
2016 жылы жобаны жүзеге асыру, сондай-ақ жас мамандар арасынан елдің басқару кадрларын анықтауды, іріктеуді, даярлауды және тәрбиелеуді және төмендегі үш бағыт:
1. Мемлекеттік қызмет
2. Бизнес-қоғамдастық
3. Қоғамдық саяси қызмет бойынша әлеуметтік маңызы бар қызметке енгізуді болжайды.
Іріктеу туры бірнеше кезеңдерден өтеді:
• Жобаның ресми сайтында сауалнама толтыру, формалды өлшемдер (жас мөлшері, білімі, жұмыс орны, кәсіби дағдылары, интеллектуалдық әлеуетті, эмоционалдық интеллекті бағалау, эссе жазу және т.б.) бойынша сауалнамаларды бағалау. Бастапқы іріктеу нәтижелері бойынша 300 конкурсқа қатысушылар келесі кезеңге жіберілетін болады.
• Логика бойынша тестілеу, мемлекеттік тілді білу және жобаға қатысушының психологиялық картасын анықтау (тестілеудің кестесі мен өтетін орыны, іріктеудің 2-ші кезеңіне өткен 300 конкурсқа қатысушылардың нәтижелері жарияланғаннан кейін анықталатын болады).
• Құзыреттерін бағалауға әңгімелесуден өту, жобаның 32 үздік қатысушыларын (әрбір өңірден 2 конкурсқа қатысушы бойынша) анықтайды. Сұхбаттасуды республика өңірлерінде «Болашақ» Қауымдастығының сарапшылары, өңірлік үйлестірушілері, Дирекцияларының мүшелері мен «Нұр Отан» ХДП өкілдері жүргізеді.
Одан ары конкурсқа қатысушылар жетекші отандық және шетелдік мамандарды шақыртумен лекциялар, семинарлар, шеберлік сыныптары, асессмент (кәсіби құзыреттілікті бағалау) кіретін, оқытушы модульдерден, сондай-ақ мемлекеттік және мемлекеттік емес құрылымдарда тағылымдамадан өтеді.
Жобаның қорытындылары бойынша ең жоғары рейтинг алған 32 конкурсқа қатысушылар сертификат алады және кадрлық резервке қабылданатын болады, сондай-ақ бұл мемлекеттік қызметке, бизнес аясына және қоғамдық қызметке тұруға неғұрлым жоғары лауазымды иелену үшін резервте тұрғандарды ұсыну үшін қарауға кепілдеме болып саналады.
Толығырақ: https://www.keu.kz/kz/zh-mys-a-t-r-yzu/28-current-users/4515-s-diplomom-v-selo-molodezhnaya-praktika-i-molodezhnyj-kadrovyj-rezerv-2.html
