Толығырақ
Жеке шаруашылықта қоянды күтудің көптеген тәсілдері бар. Мәселен, оны кең сарайдың ішінде өсіруге болады. Бірақ, мұның бір кемшілігі қоян еркін қыдырыстап жүргендіктен, оның әртүрлі жастағы аталығы мен аналығы бір-бірімен шағылысқа түседі де, тұқымдық қасиеті мен сапасын бақылауда ұстау мәселесі қиындай түседі. Оның үстіне қоян әдетте өз інін жер астынан тереңдеп қазатындықтан, оның қалай көжектегендігін аңғармай да қаласыз. Сондықтан, қоянды бұлайша күту түрі тиімсіз деп есептеледі.
Мамандар көп жағдайда қояндарды жекелеп немесе шағын топпен клеткаға қамап ұстауды ұсынады. Клетканы кез келген құрылыс материалынан жасап алуға болады. Оның құрылысы барынша қарапайым, қоянды күтуге, соның ішінде азықтандыру мен тазалық жұмыстарын жүргізуге қолайлы болғаны жөн. Мәселен, оны 0,8-ден 1,0 метр биіктікте орналастырсаңыз, бұл сіздің қозғалысыңыз үшін тиімді. Қоянды азықтандырғанда немесе клетканы тазалағанда жерге көп еңкейіп, қиналып жатпайсыз.
Тағы бір ескеретін мәселе, клеткаларды құрғақ және жасыл ағаштармен көмкерілген жерде орналастырған дұрыс. Бұл туралы нақты ақпараттыhttp://agrariy.net/view2_3.html және http://krolix.org/soderzhanie_krolikov.htmlсайттарынан ала аласыз.
Қоянды көбейту. Қоян 3-3,5 айында жыныстық тұрғыдан жақсы жетіліп үлгереді. Бірақ, оны бұл кезде шағылысқа қосу тым ерте деп есептеледі. Өйткені, бұл уақыттан оның өсу үдерісі аяқталмайды. Сондықтан, ірі тұқымды қояндарды салмағы кемінде 3,5 келі тартатын 5 айға жеткен мезгілінде, ал орта салмақты қояндарды 4 айдан асқаннан кейін барып шағылысқа қосуға болады.
Қоян жиі және көптеп көжектейді. Бір көжектегенде орта есеппен 6-7-сін туады. Кейбір жағдайда көжектердің саны 17-ге дейін жетуі мүмкін. Аналық қоянның бір жылдың ішінде 4-5 рет көжектей алатындығын ескерсек, қоянның қаншалықты тез көбею қасиетіне ие екендігін түсінеміз.
Қысты күндері қоян көжектемес бұрын оның орналасқан жерін жақсылап қымтап жылыту қажет. Клетканың ішіне көлемі 55х30х20 сантиметр болатын арнаулы жәшік орналастырып, оның ішіне сабан салған дұрыс. Аналық қоян осында орналастырылады. Сондықтан бұл жәшіктің құрғақ, жұмсақ және таза болғандығын ескерген жөн.
Көжектер соқыр және саңырау, терісі жүнсіз тықыр болып туады. Аналық қоян толық көжектеп болысымен, бірден жәшік ішінен сыртқа шығады. Міне, осы кезде көжектердің тірі немесе өлі туғандығын тексеріп алған жөн. Өлісі мен өмір сүре алмайтын әлсізін бірден алып тастаңыз. Сонда аман туғандарының өсіп-жетілуіне қолайлы мүмкіндік қалыптастырасыз.
Көжектер туғаннан кейін клетканың ішін күніне екі рет тазалап отыру керек. Себебі, гигиеналық тазалық жаңа туған көжектердің өмірі үшін маңызды қызмет атқарады.
Көжектер өмірге келген алғашқы аптаның ішінде оларды тамақтандырамын деп әуре болудың қажеті жоқ. Олар бұл кезде ана сүтімен қоректенеді. Бір ескеретін мәселе, мұндай кезде клеткаға жиі барып, дауыс шығарып, аналық қоянның мазасын алуға болмайды.
Егер аналық қоян өз сүтімен көжектерді тойындыра алмаса, оларды қолдан қосымша азықтандырып отыруға тура келеді. Ол үшін майынан ажыратылған құрғақ сүтке ақуызды және өсімдік майын қосып, араластырып беру қажет. Қоспаның 53 пайызын құрғақ сүт, 32 пайызын ақуыз, 12 пайызын күнбағыс майы құрағаны жөн. Қоспаны бермес бұрын оны 37-38 градустық температура шамасында қыздырып алуды ұмытпаңыз. Дайын болған қоспаны бөтелкеге құйыңызда, аузына емізік орнатыңыз. Көжектерді осылайша азықтандыруға болады.
