Осы жеңшелеріміз қайндарынын атын өз атымен айтпай еркелете айтады не себепті?

Question

Өздеріңіз білетіндай жеңгелері қайынінілерін немесе қайынсіңілерін еркелетіп аттарын атамай ерке атпен атайды! мысалы: Төре, Қара бала, Ерке бала, т.б. деп. Неліктен олай атайды?

Answer 1

Мен бұндайды кітаптан оқығаным болмаса, әлі кездестіре қоймаппын, кей жерлерде ұмытылып кеткен ғой. Дегенімен, ол жас келіннің үлкенді де, кішіні де сыйлап, кішіпейілдік танытқаны болар. Не десек те, жарасымын тауып тұратыны рас қой...

Answer 2

Маған "Ақжігіт"  деп еді шалқамнан құладым. О, Тоба қара балаға ақжігіт дегені қалай ол? Әлде мені мазақ қылғаны ма десем. Еркелеткені екен.8)

Answer 3

Бұл да дәстүрдің бірі. Бұл адамға құрмет көрсетудің,сыйлаудың, ізеттіліктің белгісі. Жас түскен келін тек қайнылары мен қайынсіңлілеріне ғана ат қоймайды, қайнапа, қайнаға, абысындарының да атын атамайды. Мәселен,  бәріне бірдей "аға", "апа" дей бермеу үшін, түріне, мінезіне қарап, «мырза қайнаға», «бай атам», «шебер жеңге", "ісмер апа", "тігінші апа", "мұғалім аға" деп атайды.
Мәселен, өзіме жеңгелерім "Әдемі", "Сымбат" деген аттар қойды. Шешеме жеңгесі "күлімкөз" дейтін. Ал, әжемді өз жеңгесі "сұлу қыз" деп атады. Біз көргенде әжем 50-лерден асқан адам еді. Ал, жеңгесі 60-тардан кеткен. Бірақ өле-өлгенше "сұлу қыз" деп атап кетті. Бұл адамдар арасындағы сыйластықты көрсетеді.

Comments

Қызық, осы сіздер қайдан боласыздар?
Мен Астанада жұмыс жасауға барғанымда куә болып ем, әсіресе солтүстік жақтың ауылдарында осындай ғұрыптар ерекше сақталып қалыпты. Айталық, қыздарының бәрі бұрымды, шаштары тізеге таман. Сұрастырсам, Қостанай, Көкшетау, Арқалық сол жақтың ауылдарынан екен. Ол жақ орыс болып кеткен деуші еді, сөйтсем өсек сөз бе деп қалдым.

Көркем 26.12.2011 пікір

---

Көркем, Оңтүстіктеде солай атайды келіндер ешқашан атын атамайды 1-2 арасында бар болар әке-шешесі тәрбие бермеген орыс мінездер

Yasin 26.12.2011 пікір

---

Біз Маңғыстауданбыз. Батыс бетте бұндай дәстүр сақталған. Келіндер сәлем салады, жеңгелер ат қояды, "ата-ене" деп атайды.
Біздің бір жеңгеміз келін болып түскенде ең үлкен қайынсіңлісі (апамыз) күйеуде еді. Сосын қайынсіңлісіне қалай ат қояды? Өз атын атай алмайды,сірә. Сосын "баубектегі қыз" деп кетті. (баубек - апамның келін болып түскен аулының руы).
Жоғарыда "Ақжігіт" деп қойғаны туралы айтып кетіпті. Менің жеңгем ініме "сары балапан" деп ат қойған. Ол келін болып түскенде бір жасар бала еді. Ойлаймын да, ертең үлкен жігіт болады, үйленеді, шал болады. Сонда да "сары балапан" дей ме екен деп? :))

Кәусар_ 27.12.2011 пікір

Answer 4

Маған жеңгем "Сұлу қыз" деп ат қойған болатын келін болып түскенде одан кейін тіптен естігенде жоқпын. Кейін "Жынды қыз" болып кеттім -ау дим осы))
 Бұл ат қоюдың бәрі келіннің сыпайлығын білдіреді.тін. Олар түскен жерінде ешкімді де атын атамауы керек екен.тін. Қазір тек аттарын қысқартып айта салады, Айдана болса Айдөк, Гүлдана болса Гүлдөк болып кете береді.))