Тұмаудың негізгі клиникалық белгілері: жедел басталуы және интоксикация синдромының 1 тәул білінуі, температураның жоғарлауы; бас ауырсынуы сәйкес локализациясымен; бұлшықет, сүйек пен буындардағы сыздаған ауырсыну; 2-3 тәул орташа білінетін катаральді синдромының көріністеріның болуы. ЖҚА: лейкопения, тромбоцитопения. Вирусологиялық зерттеулерге: мұрын, жұтқыншық бөліністері мен қан алынады. Серологиялық зерттеулерде: РТГА, РСК және нейтрализация реакциясы сирек қолданылады. Антиденелердің 4 және одан көп болуы диагностикалық маңыздылыққа ие. Экспресс-әдістер: ИФА, молекулярлы гибридизация әдістері.
Емі.Режим – төсектік, диета – обильное, теплое питье.Этиотропты:ремантадин, амантадин (алғашқы 3 күн), 1 күні – 300 мг (100 мг 3 рет); 2,3 күн-і – 200 мг (100 мг 2 рет). Антивирусты: занамивир, озельтамивир. Занамивир 5 мг 2 рет ингаляция № 5, озельтамивир 75 мг капсула 2 рет № 5.Патогенетикалық:антигистаминді препараттар, рутин, аскорбиновую кислоту, препараты кальция. Антибактериальные препараты не назначают. Исключение составляют лица с сопутствующими хроническими заболеваниями органов дыхания, сахарным диабетом, которым рекомендуются антибиотики широкого спектра действия в средних терапевтических дозах в течение 5-7 дней.Симптоматилық ем: Мұрынмен тыныс алуды жеңілдету үшін нафтизин, санорин, галазолин. Қызбаны түсіретін парацетамол тәуліктік дозасы 500 мг, муколитиктер терпингидрат, амброксол, бромгексин, айфенезин, ацетилцистеин 200 мг 2-3 раза/сут тағайындалады. Витаминотерапия.
Профилактика. Спецификалық профилактика.Тұмауға қарсы иммунизацияда инактиверленген және тірі вакциналарды қолданады. Қазір «Гриппол» вакцинасықолданылады.Иммунитет вакцинациядан кейін 14 күнге пайда болады, 6- 12 айға дейін. Спецификалық емес вакцинация.Иммунобиологиялық, вирустарға қарсы химиопрепарттарды қолдану жатады. Осыдан басқа үй аптечкаларында маскалар мен қол гигиенасына қатысты заттарды ұстаған дұрыс.
Парагрипп– әлсіз интоксикациямен, жоғарғы тыныс алу жолдарының (әсіресе көмейдің) зақымдалуымен сипатталатын желед вирусты ауру.
Қоздырғыш түрлері–АПГВ-1, АПГВ -2, АПГВ-3, АПГВ-4 (адамның парагрипп вирусы)
Клиникалық ағым ерекшелігі- инкубациялық кезеңі 2-7 күн, орташа 3-4 күн. Ауру жедел дене қызуының жоғарылауымен, интоксикацияның және катаральды симптомдардың әлсіз жүруімен сиппатталады. Мазасыздану, тәбеттің төмендеуі, бас ауруы, құсу байқалады.
Катаральды синдромдар жеке жүруі мүмкін. Көбіне – бұл қатаң, кейде «үрлемелі» жөтел, тамақтың ауырсынуы, сұйықтық бөліну, мұрынның бітелуі, дауыс қарлықуымен жүреді.
Мұрыннан бөлінетін сұйықтық бастапқыда шырышты, кейін шырышты-іріңдіге алмасады.
Анықтау принциптері: клиникалық диагностика аурудың жоғарғы тыныс алу жолдарының зақымдалуына, әсіресе көмейдің зақымдалуына негізделеді. Катаральді көріністер аурудың бірінші күнінен басталады және біртіндеп өршиді, «үрлемелі» жөтел, әлсіз интоксикация немесе мүлдем болмайды. Мұрынның шырышты қабатының қызаруы, ісінуі. Жұмсақ таңдай және аңқаның әлсіз қызаруы. Кейбір науқастарда жұмсақ таңдайдың ұсақ түйіршіктелуі байқалады. Жұтқыншақтың кішкене ісінуі. ЖҚА: нормоцитоз немесе әлсіз лейкопения, реконвалисценция кезінде моноцитоз болуы мүмкін. Экспресс диагностика мақсатымен ИФА (АГ-ге АД анықтау) қолданады. Серологиялық әдіс– РТГА, РСК, АД анықтау. Вирусологиялық әдіс қиынға түседі.
Емдеу принциптері:
- Базис-терапия.Режим: төсектік. Диета: Сүт-өсемдіктік диета, витаминдерге бай тамақ. Ыстық шай, шырын, минеральды су түрінде көп мөлшерде сұйықтық ішу.
- Этиотропты. Аурудың ерте кездерінде ремантадин, жоғары титрлі секреторлы иммуноглобулин А беріледі (интраназальді н/е ингаляционды). Ауру ауыр түрде өтсе, донор иммуноглобулині қолданылады.
- Симптоматикалық:
- дене темп. 38°С жоғары болса СҚҚЗ (НПВС)- ибупрофен, нурофен, эреспал
- Жөтелге қарсы- ларингит кезінде синекод, стоптусин, тусупрекс; егер процесс төменгі тыныс алу жолдарында болса- муколитиктер-АЦЦ, амброксол.
- ·Ринитке қарсы- АкваМарис, пиносол, ксилен
Риновирусты инфекция мұрынның шырышты қабықшасын айқын зақымдайтын ж/е әлсіз интоксикация симптомдарымен көрінетін ЖРВИ. Қоздырғыштары Риновирус тұқымдастығына жатады. Олардың негізін РНҚ құрайды. Риновирустардың 2 тобы бар: Н ж/н М. Риновирустардың топтық антигені болмайды. Олар төм.темп/да өлмейді, бірақ жоғ.темп/да, дезинфектанттарға төзімсіз. Инфекция көзі-ауру адам, таралу жолы-ауа-тамшылы. Инкубациялық кезеңі орташа 2– 4 күн. Ауру бірден басталады. Науқастар бас ауруға, әлсіздікке, ринореяға, мұрын бітелуіне, түшкіруге, құрғақ жөтелге шағымданады. Объективті қарағанда мұрынның шырышты қабықшасы ісінген, қызарған, айқын ринорея болады. Кейде көздің склерасы қызарып, көзден ағу байқалады. Кейінірек мұрын мен ерінде герпестік жара пайда болады. Асқынуы екіншілік бактериалды инфекцияның болуымен байланысты(отит, синусит, фронтит ж/е т.б.). Дигностикасы: эпиданамнез: инфицирленген адаммен контактта болу; лаб.зерт: ЖҚА: лейкоцитоз. Вирусологиялық әдіс – адамның біріншілік және ауыспалы ұлпа дақылдарына жұқтырып, вирустың индикациясын цитопатогендік әсері бойынша жасайды. Вирустың типін БР, КБР, ГАТР-да анықтайды. Иммуноиндикация – вирусты бейтарап реакциясы (БР), КБР, ГАТР, ИФА, ИФР – вирустардың АГ мұрын шайындысында және тыныс алу трактысының шырышты эпителииінің қырындысынан анықтайды. серологиялық – науқастың жұпты сарысуларынан ГАТР, КБР, ИФА әдісімен АД анықтау;
Емі:Дене қызуы қалыпты болғанша төсек режимі. Сүт - өсімдікті диета, витаминмен байтылған. Ыстық шай, шырын, минералды суды көп ішу. Симтоматикалық терапия: дене қызуын төмендететін препараттар: панадол, парацетамол, антигриппин, НПВС.
