Question

Орбұлақ шайқасы – қазақ халқының Жоңғар шапқыншылығына қарсы азаттық соғысындағы алғашқы бетбұрысты оқиға. Бұл соғыс 1643 жылдың жазында қазақ қолын басқарған Жәңгір сұлтан мен жоңғар қолын басқарған Батыр қонтайшы арасында өтеді. Жәңгір жоңғарлардың жолын кесу үшін білтелі мылтықпен қаруланған 600 сарбазбен қарсы аттанады. Әлемдік соғыс өнерінің жылнамасына енуге лайық Орбұлақ шайқасында осы 600 қазақ сарбазы 50 мың жоңғар қолын тас-талқан етіп жеңеді. 600 адамның 50 мың адамды жеңуі бізге аңыз секілді көрінгенмен, шындық солай. Отандық тарихнаманың осы айтулы оқиғасы қалай болды? Жеңіске жету үшін Жәңгір хан қандай қосымша тактика қолданды?

Answer 1

Себе Қазақ елінің үш Жүзі бір айыздан сөйлеуді қиынсынды. Жалпы бұл 100 соғыста Абылай Хан, Қазақ қолын Кіші Жүздің Ханы Әбілхәйыр басқарады дегенде, қалған Үлы Жүзбен Орта Жүз, біз өзімізден кішіге бағынбаймыз деп, шайқас болатын жерден тайып тұрады деседі. Бұл туралы ескі фильм де бар. Амал жоқ Кіші Жүздің қол-жасағы, Жоңғарлармен өздері соғысып жеңіледі. Осыдан кейін, Әбілқайыр Хан қайта қол жинап, соғысқа қайта аттанып, жеңіске жетеді. Содан Хунтайчуны Алтайдың әрі жағынан бір шығарып қуады. Бірақ, шындыққы келетін болсақ, Қазақ жауынгерлері талай таяқ жейді. 100 жыл бойы ой мен ұлы ой мен пәлен мін деген иттердің кесірі, қара халық, талай-талай табан жалтыратып - ақтабан шұбырындыға ұшырады.

Answer 2

Былшылдапсыңдар, Орбұлақтағы 600 адамның 50000 жоңғарды жеңді дегені де, Шыңғысханды Үйсін деген де ешқандай тарихи негізі жоқ көп өтіріктің бірі, ұялмайсыңдарма осындай сорақы сауатсыздықтарыңа, бейшара сарттар

Answer 3

Бүтін отырған қазақты қырыққа бөлу ақымақтық... Найманда, Жалайырда, Дулатта қазақтың рулары ертеде Түркі т.б. қағанаттарға бірігіп отырған... Ұйғыр қағанаты да қазақтікі көшпенді түркілердікі....олар сібірдегі бауырларымыз, қырғыздар т.б. көшпенді түркілердікі.... Өзбектердің тоқсан пайызы біздің түркі бауырлар... Біз қазақ өзіміз бір бірімізді кемсітіп бір бірімізден артықпын дейтін болсақ таласатын болсақ онда жоқ болғанымыз... Жанымызда көрші Аюмен айдаһардың отырғанын ұмытпағанымыз жөн болар... біздің кез келгеніміздің ата бабамыз батыр болған солардың арқасында осыншама жерді сақтап қалдық... жеріміздің үштен екісі жат қолында ол жжерлерде біздің бауырларымыз өмір сүріп жатыр.... қытайда үрімшіге дейінгі, ібір сібір, омск томск, орынбор, сарайшық яғни астрахан біздің жер емес деп кім айта алады, өзбек жері ше, жер біздің ата бабамыздың жері емес пе? Бірақ ол жерлерде азда болса біздің бауырларымыз өмір сүріп жатыр.... Мына кең байтақ жерді игере де алмай таласып жүрміз ғой.... Бар қазаққа Қыз Жібек фильмін қайта көруге кеңес беремін сол кездегі игі  жақсыларымыз режисер Сұлтан Қожықов ағамыз арқылы Төлегенді сөйлетіп керемет ұлағатты сөзді бізге қалдырған.... кең байтақ жерге бәріміздің сыйатынымызды өзіміздің жамандығымыздан сыйыса алмай жүргенімізді нығарлап тұрып айтып кеткен ... әлі де болса сол бір бірімізбен таласып жүрміз сүйекке таласқан ит сияқты...