абай- қазақ есімі, ел ағасы. абай есімінің мағынасы әр түрлі: абайлағыш, байқағыш, ойшыл деп түсінігі бар. бұл есім қазір халық арасында жиі қойылады.
аббас-араб тілінен алынған — қатал, қатыгез, жәуінгер. түрлері -ғаббас, қаппас, қапбас.
абзал-араб тілінен алынған-ардақты, аса қадырлы, ең құрметты.
әбіз-араб тілінен алынған — күтуші, қорғаушы, сақтаушы. жаңа мағынасы — ғалым, білімпәз. түрлері — хафиз, қапыз. біріккен тұлғалы есім — әбізбәй.
абылай-араб тілінен алынған есім- абыл, әбіл — ата, әке. әбділмамбет деген есімнің қысқарған түрі.
абылғазы-араб тілінен ғазы — жәуінгер, әскер, яғни жәуінгердің, әскердің атасы, әкесі.
ағабек-көне түркі тілінен алынған аға + бек. жас жағынан немесе лауазым жағынан үлкен, жоғары бек.
ағзам-араб тілінен алынған — зор, ең . ұлы
ағын-қазақ есімі- ағыны қатты, лек, екпін.
адай-көне түркі тілінен алынған-балапан. бала, сәби, перзент деген ауыспалы мағына береді.
адам- көне иеврей тілінен-қызыл, жирен түсті ер адам (балшықтан жасалған кісі, пенде). біріккен тұлғалы есімдер — әдәмбек, адамбай.
адырбай-қазақ есімі — адыр — биік, дөң, қыр + бай.
әжәрбек- қазақ есімі- ажар — әдемі, шырайлы, көрікті, келісті + бек. яғни аса көрікті, өте әдемі, келбетті.
азамат-араб тілінен алынған - ұлылық, даңқ, нағыз ер жігіт, саналы адам.
азат- иран тілінен алынған-ерікті, еркін, тәуелсіз адам. біріккен тұлғалы есімдер-азатбай, әзәтбек.
әяділ- қазақ тілінен- ай + араб тілінен-әділ. әділ, адал, шыншыл.
айбар-қазақ есімі — айбат, айбын. бұл есім сәбиге айбатты, айбынды болсын деген мақсатпен қойылады. сыилап, құрметтеп айту түрі — аяға, әйеке, еркелетіп айту түрі — айбаржан, әйке, әйкеш, әйкен.
айбас-қазақ есімі — ай + бас, ай сияқты ашық, жарқын жүзді адам.
айбат-қазақ есімі-айбар, қаһар, айбын. бұл есім сәбиге батыл әрі батыр, айбынды болсын деген мақсатпен қойылады.
әйбек-қазақ есімі-ай + бек — берік, мықты. сәби ғұмырлы, беделді болсын деген тылекпен қойылған есім.
айбол-қазақ есімі -ай + бол — айдай айқын, жарық бол деген мағыналы есім.
айболат-қазақ есімі-ай + болат-болады — менін айым болады.
айбын-қазақ есімі. мағынасы айбар, айбат, батылдық.
айғали-қазақ тілінен алынған-ай + араб тілінен-ғали — биік, жоғары. бала әрдайім жоғары мұратқа ие болсын деген тылекпен қойылған болса керек.
айдан-қазақ тілінен алынған-ай + дан — қосымша. бұл есім бала айдан да жарық, көркем болсын деген тылекпен қойылған.
айдар- қазақ тілінен алынған есім. балалардың төбесіне қойылған шашы. ал айдарлы сөзі «мықты, күшті, зор» деген мағынада қолданылады. біріккен тұлғалы есімдер — айдархан, айдарлы, сондай-ақ синөнимдік есімдер — кекіл, т ұлымхан.
айдарғали-араб тілінен айдар — күшті + ғали — биік, жоғары. бұл есімнің бірінші нұсқасы хайдарғали болу керек. бұл есімнің бірінші сыңарын хайдар «арыстан» деп білсек, екінші сыңары араб тілінен — ғали-әли. сонда хайдарғали арыстан ғали, батыр әли деген мағынаны білдіреді. түрі — айдаралы.
айдархан-қазақ сөзі- айдар, араб сөзі-хайдар + қазақ сөзі-хан, яғни арыстан, жәужүрек хан деген мағынаны береді.
айдос-қазақ есімі-айдын досы.
айдын- қазақ есімі — айбат, айбын, каһар, күш-қуат, айқын, ашық, жарық. біріккен тұлғалы есім-айдынғали.
айжарқын-қазақ есімі. ай және жарқын сөздерінен жасалған біріккен тұлғалы есім.
айжарық- ай және жарық, қазақтың сөздерінен жасалған біріккен тұлғалы есім. бала ай жарығындай болып, шапағаты басқаға тисін деген тылекпен қойылған есім.
айжас-ай және жас, қазақ сөдерінен жасалған біріккен тұлғалы есім. өмірге жана келген сәбиді жаңа туған жас айға теңеп қойылған есім.
айзат-қазақтың сөзі ай + иран тілінен алынған зада — «бала» сөздерінен жасалған есім. ай сияқты аса әдемі, көрікті бала деген мағына береді.
айқын-қазақ есімі. мағынасы әйгілі, белгілі, нақты.
аймағамбет- қазақ сөзі-ай + араб сөзі мохаммад — мақтаулы. айтмақамбет, аймухамбет деп те айтыла береді. қысқарған түрі — аймаған, аймат.
аймақ- қазақ есімі — өлке, қиыр, атырап, айнала, маңай, төңірек.
аймұрат-қазақ сөзі-ай + араб сөзі морад-мақсат, тілек. ай сияқты айқын, жарық тілегім, мақсатым деген ниетпен қойылған есім.
әйнәбек-біріккен қазақ сөздері айна + бек. пәктіктің, тазалықтың, адалдық пен шынайылықтың бейнесі.
айнан- араб тілінен алынған гәйнан — шын, дұрыс, тура.
