«…математиканың шынайы өмірде қолданылмай қалған бірде-бір саласы жоқ…»
Н.И. Лобачевский
«Табиғаттағы денелер туралы мағлұматтар олардың саны, салмағы, көлемі, мөлшері т.б. нақты сандар арқалы ғана берілуі тиіс…. міне, осы кезде физика мен математиканың тұтасып кетуі байқалады » Ф.Бекон Туындының математикалық механикалық, электромагниттік, оптикалық, жылулық және басқа табиғи құбылыстардың есептерін шығаруға қолдануды үйрену.
“Кей қасиет туа бітеді, кейбірі еңбек арқылы қалыптасады”
Абай Құнанбаев.
Теориялық білімді практикалық дағдыларға қолдана отырып, дамыту сабағын ың жоспары:
Шығармашылық жұмыс қорытындысы;
Тарихи деректер;
Практикалық шығармашылық ізденіс (физикалық есептер шығару).
Рефлексия.
Үйге тапсырма.
.
Дене қозғалысын қарастырғанда туындының физикалық мағынасы не? S=S(t), то S’(t)-?
Дене қозғалыс теңдеуінің екінші реттік туындысының физикалық мағнасы нені білдіреді?
υ(t) = х (t) – жылдамдық
a (t)=υ (t) - үдеу
I (t) = q (t) - ток күші
c(t0) = Q (t0) - жылусыйымдылық
ω (t)= φ (t) - бұрыштық жылдамдық
е (t)= ω (t) - бұрыштық үдеу
N(t) = A (t) - қуат
F (x)= A (x) - қозғалыс кезіндегі жұмыс
Е(t)=Ф ,(t)- индукцияның ЭҚК
F (t) = р ,(t) – Ньютонның 2-заңы
f(x) функциясының берілген нүктедегі туындысының мәнін есептеңдер:
а) f(x) =3x-4x3, x=5;
б) f(x)=(1+2x)(2x-1), x=0.5
t=1 с болған уақыттағы дене қозғалысының лездік жылдамдығын және үдеуін табыңдар. Қозғалыс теңдеуі берілген: Х (t) = t3 – 2t2 + 5 Туынды ұғымы-дифференциалдық есептеудің
негізгі ұғымы-физика,механика және математика есептерін,атап айтсақ,түзусызықты бірқалыпсыз қозғалыстың жылдамдығы мен кез келген қисыққа жанама жүргізуге байланысты есептерді шешу кезінде XVII ғасырда пайда болған.Туынды термині – derivee деген сөзді француз тілінен тікелей аударғанда шығады.
1797г – Ж.Лагранж мына белгілеулерді енгізген
И.Ньютон туындысын флюксия деп , ал функцияның өзін – флюента деп атаған .
