Бұл жерде араб парсы екен. Көмегі тиіп қалар
араб ـ парсы тілдерінен қабылданған сөздер.
қазақ сахарасына ислам діні мен мәдениетінің кіруіне байланысты араб ـ парсы мәдениеті, тіл ـ жазуы қазақтардың салт ـ санасы мен тіл ـ жазуына ықпал жасады. сол барыста араб ـ парсы тілдерінен қазақ тіліне біртәләй атау сөздер қабылданды. бұл сөздердің басым көбі ислам дінінің діни атау ـ сөздері, құран тілі, онан қалса оқу ـ ағарту, ел басқару, күнделік тұтыну бұйымдарына қатысты сөздер болды.
мәселен: Алла, аллатағала, құдай, раббы, пайғамбар, құран, құдырет, құтпан, қырағат, парыз, мұсылман, құбыла, алмисақ, ораза, намаз, махпұз, машайық, мүкірік, парыз, таспиық, тәбәрік, тәйем, құжыра, періште, аруақ, аят, тәпсір, зекет, обал, күнә, бейкүнә, жарапазан, бейнәмәз, бірәдәр, кебін, лақат, бейіш, дозақ, сират (қямет ـ қайымның қыл көпірі) , бейт, күпір, мәйт, бәйт, әзірейіл (жан алатын періште) , әзезіл, дұға, дуа, азан, әптиек, иманшарт, тарауық, азап, шаһит, шәкірт, айт, ақирет, дін, діндәр, халфе, пида, підя, ысқат, шүкір, хатым, дамолла, албасты, алдяр, апат, мектеп, мереке, емтихан, лұғат, әріп, ахбар, ақыл, әлжиссә, ән, тәлім, тәмсіл, дастан, дәнішпән, ғұлама, ақырап (қазан айы) , ғалым, ғылым, шайыр, дәріс, пән, ғазал, ләгиіл, медресе, мұғалым, қағаз, әлгебрә, әдеби, әдебиет, ғақыля (ақыля) , әзіл (зылсыз қалжың) , қалам, айна, таға, атырап, атырау, торап, шырақ, байрақ, базар, таба, орамал, батпан, перде, абадан, әбдесте, абыз, аброй, аждаһа, аюан, алау, алуа, алша (жеміс ағашы) , амбар (қамба) , аптап (күннің ыстығы) , апиын, арақ, шарап, ара (ағаш кесу құралы) , арамза (мезгілінен бұрын туған қозы, лақ) , ас (тағам) , аспан, астана, астар (киім, көрпенің ішкі беті) , атлас, ашына (тамыр ـ таныс, дос) , аяқ (ыдыс) , аяр (қу, көлгір, залым, айлакер) , әбілет (оңбаған) , әжет (қажет) , әйел, әйнек, әкім, әлек (әуре, абыгер) , әлем, әлеумет, әрекет, әтек, әтір, әуейі (селтеңдеген желікпе) , әулет, әулие, әнбие, баба, дада, бағыстан, бажыхана, байғыз, бақыл (сараң, тойымсыз) , балауыз, патшаһар, баябан (құлазыған шөл дала, жаһан түз) , пәс (томен, кем, нашар) , пәһрә (лаззат, ғанибет) , бейбақ, бейғам, бейжәй, бейқадыр, беймағлұм, беймағына, беймәзә, беймәлім, бейтәрәп, бейхабар, беюәз, бейхош, бейшәрә, бенде, берекет, берен, бетпақ, гүл, күрзі, ғажап, ғайбат, ғайып, ғалам, ғаламат, ғапыл (қапыл) , ғарып, ғарыш, ғасырет (қасырет) , ғаурат (әурет) , ғапыл (қапыл) , ғибадатхана, ғибрат, ғимарат, ғұмыр, далбаса, дарақ (терек) , дарбаза, датқа, дәруіш, дуал (дауал) , дуана, дұшпан, дүкен, дүлдүл, дүм, дүние, дүрбі, дүре, дырау, діңгек, жағдан, жаза, жалдап, жаран, жәбір, жебе, залал, залым, шапыран, шардап, зауал (тұс кезі, түс мезгілі) , зауық, заһар, зәбір, зәнталақ (арамза, қара ниет, оңбаған) , шерік, зялы (ізетті, әдепті, сыпайы деген ұғындағы сөз) , зян, зяпат (си ـ сипат, құрмет؛ қонағасы) зярат (зират؛ табынып ـ сиынушылық, құлшылық) , зұлмат, зымыстан (адам төзгісіз, қатты) , зілзәле (апат, қырғын, жойқын) , ирада, кәмелет, кәнизәк, кәуәп, кезеп, кушәлә (күшәлә) , кілт, кіре, кісе, қаза, қазан (10 ـ ай) , қалайы, қалып, қамқор, қапа, қарам, қаракет, қасам, қаяр (қу, сұм, сұмырай, алдамшы) , қаяу, құбыланама (көмпәс) , құбыр, лағыл, лағынет (қарғыс) , лашкер, мазар, мәрт, мәсылихат, машһұр, меймән, мердігер, мұмя, мұнара, мүкәммәл, мүрит, мүскін, мүттәйім, мінәсіп, надан, наза, нақақ, нақұрыс, нала, нам, нама, нарау, нарық, науат, нәжіс, нәпақа, нәпсі, нәубет, низам, опа (қыз ـ келіншектер жағатын майда ақ ұнтақ) , опа (ізкілік, қайыр ـ шапағат, құт) , опат, опық, парақ, парақор, паранжы, парық, патша, патшағар, пәк, пәкене, пәле (шатақ, дау ـ жаңжал) , пелеқор, пәни, пәнгі (құмарпаз, нәшәші) , пармен, пәруәнә, пәтуә, перғауын, перзент, пері, пешене, пиғыл, пяла, пұл, пырақ, пұрсат, пыстан, пір, рауа, садаха, сам (ымырт) , саратан (маусым айы) , сарбаз, сардар, сахар (таң алды мезгілі) , серт, серуен, сес, сиқыр, сүннәт, сүрме, табыт, тағам, тағдыр, тағзым, тажал, тақя, тақсыр, тақсырет, тахуа, талай (тәлей) , талақ, талан ـ тараж, тән, тәрбие, тәржіме, тәуіп, тұмар, ұждан, фани, хикая, хикаят, хикымет, шах, шахзада, шаһар, шахмат, шауһат, ыза тағы басқа да сөздер.
араб ـ парсы тілдерінен қабылданған сөздер.
қазақ сахарасына ислам діні мен мәдениетінің кіруіне байланысты араб ـ парсы мәдениеті, тіл ـ жазуы қазақтардың салт ـ санасы мен тіл ـ жазуына ықпал жасады. сол барыста араб ـ парсы тілдерінен қазақ тіліне біртәләй атау сөздер қабылданды. бұл сөздердің басым көбі ислам дінінің діни атау ـ сөздері, құран тілі, онан қалса оқу ـ ағарту, ел басқару, күнделік тұтыну бұйымдарына қатысты сөздер болды.
мәселен: Алла, аллатағала, құдай, раббы, пайғамбар, құран, құдырет, құтпан, қырағат, парыз, мұсылман, құбыла, алмисақ, ораза, намаз, махпұз, машайық, мүкірік, парыз, таспиық, тәбәрік, тәйем, құжыра, періште, аруақ, аят, тәпсір, зекет, обал, күнә, бейкүнә, жарапазан, бейнәмәз, бірәдәр, кебін, лақат, бейіш, дозақ, сират (қямет ـ қайымның қыл көпірі) , бейт, күпір, мәйт, бәйт, әзірейіл (жан алатын періште) , әзезіл, дұға, дуа, азан, әптиек, иманшарт, тарауық, азап, шаһит, шәкірт, айт, ақирет, дін, діндәр, халфе, пида, підя, ысқат, шүкір, хатым, дамолла, албасты, алдяр, апат, мектеп, мереке, емтихан, лұғат, әріп, ахбар, ақыл, әлжиссә, ән, тәлім, тәмсіл, дастан, дәнішпән, ғұлама, ақырап (қазан айы) , ғалым, ғылым, шайыр, дәріс, пән, ғазал, ләгиіл, медресе, мұғалым, қағаз, әлгебрә, әдеби, әдебиет, ғақыля (ақыля) , әзіл (зылсыз қалжың) , қалам, айна, таға, атырап, атырау, торап, шырақ, байрақ, базар, таба, орамал, батпан, перде, абадан, әбдесте, абыз, аброй, аждаһа, аюан, алау, алуа, алша (жеміс ағашы) , амбар (қамба) , аптап (күннің ыстығы) , апиын, арақ, шарап, ара (ағаш кесу құралы) , арамза (мезгілінен бұрын туған қозы, лақ) , ас (тағам) , аспан, астана, астар (киім, көрпенің ішкі беті) , атлас, ашына (тамыр ـ таныс, дос) , аяқ (ыдыс) , аяр (қу, көлгір, залым, айлакер) , әбілет (оңбаған) , әжет (қажет) , әйел, әйнек, әкім, әлек (әуре, абыгер) , әлем, әлеумет, әрекет, әтек, әтір, әуейі (селтеңдеген желікпе) , әулет, әулие, әнбие, баба, дада, бағыстан, бажыхана, байғыз, бақыл (сараң, тойымсыз) , балауыз, патшаһар, баябан (құлазыған шөл дала, жаһан түз) , пәс (томен, кем, нашар) , пәһрә (лаззат, ғанибет) , бейбақ, бейғам, бейжәй, бейқадыр, беймағлұм, беймағына, беймәзә, беймәлім, бейтәрәп, бейхабар, беюәз, бейхош, бейшәрә, бенде, берекет, берен, бетпақ, гүл, күрзі, ғажап, ғайбат, ғайып, ғалам, ғаламат, ғапыл (қапыл) , ғарып, ғарыш, ғасырет (қасырет) , ғаурат (әурет) , ғапыл (қапыл) , ғибадатхана, ғибрат, ғимарат, ғұмыр, далбаса, дарақ (терек) , дарбаза, датқа, дәруіш, дуал (дауал) , дуана, дұшпан, дүкен, дүлдүл, дүм, дүние, дүрбі, дүре, дырау, діңгек, жағдан, жаза, жалдап, жаран, жәбір, жебе, залал, залым, шапыран, шардап, зауал (тұс кезі, түс мезгілі) , зауық, заһар, зәбір, зәнталақ (арамза, қара ниет, оңбаған) , шерік, зялы (ізетті, әдепті, сыпайы деген ұғындағы сөз) , зян, зяпат (си ـ сипат, құрмет؛ қонағасы) зярат (зират؛ табынып ـ сиынушылық, құлшылық) , зұлмат, зымыстан (адам төзгісіз, қатты) , зілзәле (апат, қырғын, жойқын) , ирада, кәмелет, кәнизәк, кәуәп, кезеп, кушәлә (күшәлә) , кілт, кіре, кісе, қаза, қазан (10 ـ ай) , қалайы, қалып, қамқор, қапа, қарам, қаракет, қасам, қаяр (қу, сұм, сұмырай, алдамшы) , қаяу, құбыланама (көмпәс) , құбыр, лағыл, лағынет (қарғыс) , лашкер, мазар, мәрт, мәсылихат, машһұр, меймән, мердігер, мұмя, мұнара, мүкәммәл, мүрит, мүскін, мүттәйім, мінәсіп, надан, наза, нақақ, нақұрыс, нала, нам, нама, нарау, нарық, науат, нәжіс, нәпақа, нәпсі, нәубет, низам, опа (қыз ـ келіншектер жағатын майда ақ ұнтақ) , опа (ізкілік, қайыр ـ шапағат, құт) , опат, опық, парақ, парақор, паранжы, парық, патша, патшағар, пәк, пәкене, пәле (шатақ, дау ـ жаңжал) , пелеқор, пәни, пәнгі (құмарпаз, нәшәші) , пармен, пәруәнә, пәтуә, перғауын, перзент, пері, пешене, пиғыл, пяла, пұл, пырақ, пұрсат, пыстан, пір, рауа, садаха, сам (ымырт) , саратан (маусым айы) , сарбаз, сардар, сахар (таң алды мезгілі) , серт, серуен, сес, сиқыр, сүннәт, сүрме, табыт, тағам, тағдыр, тағзым, тажал, тақя, тақсыр, тақсырет, тахуа, талай (тәлей) , талақ, талан ـ тараж, тән, тәрбие, тәржіме, тәуіп, тұмар, ұждан, фани, хикая, хикаят, хикымет, шах, шахзада, шаһар, шахмат, шауһат, ыза тағы басқа да сөздер.