Біраз уақыт бойы ҚР мәдениет саясатының концепциясы жайлы көп талқылаулар болған. Оны талқылауға мәлениеттанушылар мен қоғам қайраткерлері қатысты. Бүгін біз Қазақ ғылыми зерттеу мәдениет институтының бастығы және осы концепцияны іске асырумен айналысатын Андрей Хазбулатовпен әңгімелеспекпіз:
Андрей Равильевич, Сіз Қазақ ғылыми зерттеу мәдениет институтының бастығы болып келесіз. Жоспарларыңыз қандай? Сіздің қызметіңіз мемлекеттегі мәдениеттің дамуына қандай әсер көрсетеді деп ойлайсыз?
- Менің осында келуім мен коллективтің осы концепция бойынша жұмысының басталуына сейкес келді. Дәл осы документ мемлекеттің 2050 жылға дейнгі осы сферадағы дамуының статегиясының негізін қалауы керек. Оның ерекшелігі: мемлекеттің 20 жылдық тәуелсіздігінің тәжрибесі қосылған. Дәлірек айтқанда, бұл концепцияда гуманитариялық дисциплиналардың, көркемөнер біліміне қатысты сұрақтардың, ғылыми-зерттеулердің сапасын көтерудің рөлі жайлы толың жазылған. Біздің ойымызша, осы концепциядағы қадамдардың орындалуы барысында, осы бағыттың маңыздылығы анық байлқалуы тиіс. Және де біздің институт осы бағыттағы процесстердің көш басшысы болады деп сенеміз. Мемлекеттің халқымыздағы мәдениеттің деңгейінің көтерілуін қалайды, осы бағыттағы жұмыстың біздің қоғамдық-экономикалық, саяси, халықаралық сфералдағы амбициямызға сәйкес болуын қалайды.
- Баспазөзде елдеміздің заманауи мәдениетке деген түсінігі қалыптаспағандықтан, оған деген дұрыс критиканың мәдениеті де қалыптаспағаны жайлы жазуда.
- Критика — әр шығармашылық процесстегі маңызды шарт. Олсыз қалай? Ал көркемөнер критикасы тіпті бөлек бағыт, оған бөлек даму керек. Айта кетерлік жайт, концепцияда осы жайлы біраз жазылған. Қолөнер критикасының дамуы, біздің халықтық қолөнердің дамуына тікелей байланысты.
- Қазіргі уақытта, біздің шығармашылық тұлғаларымыздың бірі дұрыс бағаланып бірі бағаланбай қалуы мүмкіндігі қандай?
- Өкінішке орай, мадениет тарихында ондайн болып тұрады. Қайткенмен, оның бәрі қалықтың біздің интелегенцияға, ақындарымыз бен қолөнер тұлғаларына деген қарым-қатынасына байланысты. Егер қоғамда таланттарымыз бен шығармашылық тұлғаларымызды сыйлап, дұрыс деңгейде бағалай білсе, өзіне тиісті баға мен мойындауға ие болады. Концепцияда айтылып кеткендей, біздің мәдениеттің қолдауына жеке меншік қаржыландыруды іске қосатын болсақ, шығармышал халықтың ары қарай дамып жұмысын жалғастыруға мүмкіндік береді. Егер қазақстандық кәсіпкерлер мәдениетті қаржаландыруға байланысты барлық тиесілі жеңілдіктерді алса, спонсорлық проекттер қаржыға қол жеткізіп, қоғам мен мәдениет өз қолдауын табады.
- Қазір бизенс пен мәдениет сфересында көп талқыланып жүрген спонсорлық және меценаторлық зацдарға байлынсты заңдар ма?
- Иә. Концепцияда белгілеп кеткендей, жоспарда осы бағытта көптеген заңдар қабылдану және іске асыру
- Сіздің ойыңызша, киноға байланысты заңдардың біздік киноматографиядағы деңгейдің көтерілуіне алып келе алады ма?
- Әрине. Бізде “Қазақфильм” киностудиясы бар. Бұдан басқа, қазір кино мен телехикаялардың түсіруімен телеканалдар мен жеке кәсіпкерлер айналысуда. Қазір өнер академиясы кино-режиссерлер, аниматорлар мен операторлады дайындауда. Қазақстанда халықаралық кинофестивальдер өтуде. Қазірде, біздің фильмдер беделді кинофестивальдарда көрсетілуде.Әрине, бұл заңдардық киноматогрфияның деңгейін Голливуд пен Болливуд деңгейіне апаруына қол жеткізе алмас. Бірақ заңдардық қабылдануы, мемлекеттің киноматогрфияны дамытуын көздеп отырғанын көрсетеді. Ал оның өзі де оптимизм тудырады.
Демек оптимисті күйдесіз?
Солай айтуға да болады. Біздің институтта көптеген қызық жоспарлар бар, бізде профессионалды ұжым қалыптасты. Халықаралық қызмет істесуде көптеген проэктілер бар. Бүгін институт мәдениет және спорт Министрләгәмен жақын қарым-қатынаста. Осының бәрі маған көздеген мақсаттармыз қолжетімді болып көрінеді.
