Қазақта "Көзден таса-көңілден болады ұмыт" деген нақыл сөз бар. Әрине, бұл досқа арналмаған, айналадағы алыс-жақын таныстарға арналған мәтел. Күнделікті қарым-қатынас жасап жүрген адамдардың басқа қызметке ауысып, не басқа жаққа кетіп қалса, біраздан кейін сен оны ұмытып кетесің. Алғашқы кезде оны ауызға алып жүрсең де, бара-бара біржола естен шығарасың. Тек қана ата мен ана алыстағы баласын естен шығармайды, адал дос досын ғана ойында сақтайды. Досты дос қарама-қарсы отырғанда, жақында жүргенде ғана емес, қиыр шет, алыста жүргенде де көкейінде ұстайды. Кейбір адамдар, тіпті, өлген достарын да ұмытпайды...
Көп жұрт дос болғаннан кейін достың үйіне қайта-қайта барып, ішіп-жеу керек, достың дастарқаны әрқашан да қайысып тұруы тиіс деп ойлайды. Дос келгенде дос қарызданып-қауғаланып болса да, ағыл-тегіл етуі парыз, құстың сүтін, құланның етін табуға міндетті деп есептейді. Осыдан кейін "досыңның асын дұшпаныңдай же" деген бар емес пе дегенді және желеу етеді... Бұл дұрыс емес. Өйткені жан қияр дос досынан ешқашан да ас аямайды. Сондықтан сен оның табағына емес, қабағына қара. Дастарқанында барын місе тұт, жоғына өзің көмектес. Досыңның көңілінде кірбің болса, соны кетіруге асық. Ол бақытсыздыққа ұшыраса- барыңмен бөліс. Ауруға шалдықса-көңіліңмен демеу бол. Ауырып жатқан достың маңдайын алақаныңмен бір сипағаның өзінде қанша қуат бар екенін ескер. Ол ашулы отырса, ақылыңды айтып, алдын теже. Адал достың бір-бірімен қарым-қатынасы тек қана осылай болуы абзал. Ал қарын тойдыру қиын емес. Ол үшін асхана бар, мейрамхана бар... Досты қинағаның - өзіңді қинағаның, оны сыйлағаның - өзіңді сыйлағаның!..
Ә.Нұршайықов "Автопортрет"
