Жылқының барлық жасын айтып өтесіздер ме?

Question

Дөнен деген секілді жылқының жасы ше? Осыларды рет-ретімен жазып өтесіздер ме?

Answer 1

Түріне, күтімі және өсу айналасына байланысты қазіргі үй жылқысы орташада 25-30 жыл жасайды. Кей кезде, кейбір жануарлар жасы 40-тан асады. Жазу деректеріне сай ең көп 19 ғ. Ескі Билли деген ат 62 жыл өмір сүрген. Қазіргі заманда, Шуга Пафф деген пони 2007 ж. 56 жаста өліп Гинесс кітабына енген. Жылқы төлдерін былай бөледі: Құлын (биенің жас төлі), Жабағы (6 айдан асқан құлын), Тай (1 жастан асқаны) деп атайды. Ал бұдан әрі ұрғашы жылқыны яғни байталды: Құнажын байтал (2 жастан асқаны), Дөнежін шығар (3 жастағы байтал), Дөнежін байтал (3 жастан асқаны), Бесті бие (4 жастан асқаны), Қасабалы бие (7 – 8 жастағы бие) Кәртамыс бие (11 – 14 жастағы бие) Жасаған бие (20 жастан асқан бие), т.б. атайды. Піштірілмеген еркек жылқының яғни айғырдың атаулары: Құнан айғыр (2 жастан асқаны) Дөнен айғыр (3 жастағысы) Сәурік айғыр (3 – 4 жастағы үйірге салынбағаны) Бесті айғыр (5 жастағысы) Сақа айғыр (11 – 12 жастағысы), т.б.

Comments

Халқымыз еркек жылқыларды айғыр және саяқ деп екіге бөледі. Үйірге түсетін еркек жылқы айғыр, бес жасқа дейін үйірге салмаған еркек жылқы сәурік деп аталады. Бес жастан асқан, ақталған жылқыны азбан, екі жастан асып, үш жасқа қараған еркек жылқыны құнан, төрт жасқа шыққан еркек жылқыны дөнен дейді.

Белгісіз 17.02.2014 пікір

---

Құлын, Жабағы, Тай, Құнан, Дөнен, Бесті. Әрі қарай жылғының жасын цифрмен айтады. Дөнен 4 жастағы жылқы.

ZhomART2014 17.02.2014 пікір

---

Кастрация жасалған (ақталған, піштірілген) еркек жылқыны Сыр бойында "ақта" деп атайды.

ZhomART2014 17.02.2014 пікір

---

Жылқы төлдері: 
құлын (биенің жас төлі), 
жабағы (6 айдан асқан құлын), 
тай (1 жастан асқаны) деп атайды. 

Ұрғашы жылқы, яғни байтал: 
құнажын байтал (2 жастан асқаны), 
дөнежін шығар (3 жастағы байтал), 
дөнежін байтал (3 жастан асқаны), 
бесті бие (4 жастан асқаны), 
қасабалы бие (7 – 8 жастағы бие), 
кәртамыс бие (11 – 14 жастағы бие), 
жасаған бие (20 жастан асқан бие), т.б. атайды. 

Піштірілмеген еркек жылқының яғни айғырдың атаулары: 
құнан айғыр (2 жастан асқаны), 
дөнен айғыр (3 жастағысы), 
сәурік айғыр (3 – 4 жастағы үйірге салынбағаны), 
бесті айғыр (5 жастағысы), 
сақа айғыр (11 – 12 жастағысы), т.б. 

Қазақ халқы салт мінуге немесе союға арналған еркек жылқыларды жас кезінен піштіріп (тарттырып деп атайды) жібереді. Қазақ тіліндегі ат ұғымы, көбінесе, осындай жас кезінен піштірілген, салт мінуге арналған жылқыға қатысты айтылады. Піштірілген жылқылар үйірге қосылмай, бөлек жайылады. Сондықтан оларды саяқ жылқылар деп атайды. Саяқ жылқылар атаулары: 
ат (піштірілген еркек жылқы), 
сақа ат (11 – 12 жастағысы), 
шобыр (жүк артуға, ұзақ жолға төзімді ат), 
тұғыр (салт мінуге қолайлысы), 
мәстек (аш-тоқтығын білдірмейтін жуас ат), 
азбан (кеш піштіріліп, айғырлық мінезін қоймайтыны), т.б.

Ерасыл1995 17.02.2014 пікір

Answer 2

Құлын, Тай,  Құнан, Дөнен, 5 -ті 6жас 7жас деп ары қарай айтады

Comments

жабағы қайда?

Nurkhan.. 17.02.2014 пікір

Answer 3

Құлын,Жабағы,Тай,Құнан,Дөнен,Бесті,Айғыр

Answer 4

Құлын,жабағы, тай,құнан,дөнен,сәурік айғыр ,бесті айғыр,сақа айғыр.

Answer 5

Құлын,жабағы,ьай,құнан,байтал,сойтал,дөнен,қулық,бесті,бие,ат,сәурік,айғыр деп атайды

Answer 6

Кұлын

Жабағы

Тай

Құнан

Дөнен

Сәурік

Бесті

Answer 7

Түріне, күтімі және өсу айналасына байланысты қазіргі үй жылқысы орташада 25-30 жыл жасайды. Кей кезде, кейбір жануарлар жасы 40-тан асады. Жазу деректеріне сай ең көп 19 ғ. Ескі Билли деген ат 62 жыл өмір сүрген. Қазіргі заманда, Шуга Пафф деген пони 2007 ж. 56 жаста өліп Гинесс кітабына енген. Жылқы төлдерін былай бөледі: Құлын (биенің жас төлі), Жабағы (6 айдан асқан құлын), Тай (1 жастан асқаны) деп атайды. Ал бұдан әрі ұрғашы жылқыны яғни байталды: Құнажын байтал (2 жастан асқаны), Дөнежін шығар (3 жастағы байтал), Дөнежін байтал (3 жастан асқаны), Бесті бие (4 жастан асқаны), Қасабалы бие (7 – 8 жастағы бие) Кәртамыс бие (11 – 14 жастағы бие) Жасаған бие (20 жастан асқан бие), т.б. атайды. Піштірілмеген еркек жылқының яғни айғырдың атаулары: Құнан айғыр (2 жастан асқаны) Дөнен айғыр (3 жастағысы) Сәурік айғыр (3 – 4 жастағы үйірге салынбағаны) Бесті айғыр (5 жастағысы) Сақа айғыр (11 – 12 жастағысы), т.б.

п п