Бидайық[2] (лат. Falco pelegrinoides) — сұңқарлар тұқымдасына жататын жыртқыш құс. Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл, Алматы, Шығыс Қазақстан облыстарының таулы аудандарында кездеседі. Таулы-тасты жерлерді, жарлар мен құздарды мекен етеді.
Шәулісінің (қоразының) қанатының ұзындығы 27 — 30 см, салмағы 330 — 350 г, ұябасары шәулісіне қарағанда ірілеу. Арқасы көлденең жолақты сұр, ал бауыры күрең, қызғылт күрең түсті келеді. Төсінде дөңгелек дақтары бар. Бидайықтың лашыннан ерекшелігі: төбесі жирен, көзінің астында ұзынша келген қос қара “мұртшасының” шеті күрең түсті болады. Ұясын биік, тік жартастарға салады, басқа құстардың ұяларын да пайдалана береді. Бидайық оңтүстікте — отырықшы, ал шығыста — жыл құсы. Олар бір рет жұптасып, наурыздың ортасында шәулісі мен ұябасары 1 — 4 жұмыртқаны 30 — 33 күндей кезектесіп басады. Балапандары 1,5 айда ұядан ұшады. Құстарды (бозторғай, кептер, бұлдырық, кекілік, кейде жарқанатты) қорек етеді. Жемтігін ұшып жүріп ұстайды. Тіршілігі әлі толық зерттелмеген.
Бидайық Ақсу-Жабағылы, Алматы қорықтарында қорғалады. Алматы хайуанатттар паркінде бидайықтың 2 жұбы тіршілік етеді. Бидайық сирек кездесетін құс болғандықтан, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген (1996). [3]
http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D2%9B_(%D2%9B%D2%B1%D1%81)
