Шар — бір нүктеден (орталығы-центрі) басқа нүктелердің кеңістік бойынша бір қашықтықта (радиус) орналасқанда пайда болатын пішін (фигура) шар. Шар негізінен іші бос кеңістік және бүтін болады. Шар пішіндес заттар табиғатта өте көп кездеседі: жер шары, жұлдыздар, атом және оның құраушылары, су тамшысы, ыдыстардың дөңгелектеніп келуі негізінен бүкіл әлемдік тартылыс заңына магнит өрісіне тәуелділігі яғни бір нүктеге басқа нүктелердің тартылуы шардың пайда болуына әсер етеді
Шардың көлемін V=3πR³
Шардың бетінің ауданын S=4πR²
http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%80_%28%D0%B3%D0%B5%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B5%29
Сфера (гр. sphaіra – шар)[1], математикада – барлық нүктелері бір нүктеден (сфера центрінен) бірдей қашықтықта болатын тұйық бет. Сфера центрін оның кез келген бір нүктесімен қосатын кесінді (сондай-ақ оның ұзындығы) сфераның радиусы деп аталады. Сфера бетінің ауданы:
S = 4pR2, мұндағы R – сфера радиусы.
Сферамен шектелген әрі центрі бар кеңістіктің бөлігі шар деп аталады. Шардың көлемі:
V = 3/4pR3
Аналитикалық геометрия тұрғысынан сфера 2-ретті центрлік бетке жатады. Оның тік бұрышты координаттар жүйесіндегі теңдеуі
(x–a)2+(y–b)2+(z–c)2 = R2 түрінде жазылады, мұндағы a, b, c – сфера центрінің координаттары (қараңыз Сфералық геометрия, Сфералық тригонометрия).[2]
http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0
