Біреуге хабарласу мақсатында, қалтаңызға қолыңызды салып, ұялы телефоныңызды іздей бастасаңыз, ол орнында болмай шықты. Ұялы телефоныңызды қай жерге қойғаныңызды еске түсіріп, басқа жерлерді қарап шығасыз. Алайда ол іс-түссіз жоқ болып кетті. Жоғалған телефонды табудың мүмкіндігі бар.
Көпшілігіміз осындай бір сәтті өмірімізде бастан өткерген шығармыз. Алайда осындай жағдайда ұялы телефонды қайтару үшін не істеу керек екендігін бәрі бірдей білмейді. Дабыра етпесеңіз (паника), оны қайтару мүмкін екен.
Біріншісі. Ұялы телефоныңыз ұрланса, алдымен жылдам өзіңіздің ұялы байланыс операторымен хабарласу керек. Ол сіздің ұрланған телефоныңыздағы SIM-картаны істен шығару үшін, яғни қаскүнемге сіздің есепшотыңыздағы ақшаңызды жұмсауға жол бермеу үшін керек.
Егер сіз сыртқы қоңырауларға шектеу жасасаңыз, онда өзіңіздің есепшотыңыздың сол күйінде қалатынына сенімді боласыз. Сосын өз нөміріңізге хабарласуыңыз керек.
Алайда әр үш минут сайын хабарласу ыңғайсыздық тудырады, сондықтан, осындай шаралар қолдану керек.
1) ұялы телефоны бар танысыңызды тауып алыңыз;
2) оның телефонында SMS-хабарландыруларды жеткізу жөнінде есеп беру қызметінің бар-жоғын анықтаңыз;
3) танысыңыздан нөміріңізге хабарландыру жіберуін және хабарландыру жеткізу туралы есеп беру қызметін қолдануды сұраңыз.
4) Сіздің телефоныңыз қосылған кезде танысыңыздың телефонында хабарламаның жеткізілуі туралы мәлімет шығады. Одан кейін ол сізге хабарласып, телефоныңыздың жұмыс істеп тұрғанын хабарлайды;
5) одан кейін хабарласып телефоннан жауап беруін күтіңіз.
Екіншісі. Оқиға болған жерде жазбаша өтінішпен ішкі істер органына (ІІБ) шағымдануыңызға болады. Неғұрлым жылдамдатсаңыз, соғұрлым полицейлердің жұмысы жемісті болады. ІІБ-ге шағымданған кезде, болған оқиғаның мән-жайын (орнын, уақытын, себеп-салдарын) ашып айтыңыз, қылмыскердің белгілерін айтып беріңіз.
Үшіншісі. Өтінішке сай телефон құжаттарының көшірмесі болу керек (ұялы телефонның IMEI-коды, сериялық нөмірі, телефон құжаты көрсетілген кепілдік талоны беріледі).
Анықтама: телефонның IMEI-коды – ол сериялық нөмір, 15 саннан тұрады және телефон, кепілдік талоны, телефон қорабында көрсетіледі.
Төртіншісі. Егер, ішкі істер органына өтініш беріліп, бір ай көлемінде телефоныңыз табылмаса, онда сізден ұрланған телефонның IMEI-коды туралы мәліметтің www.mvd.kz сайтында бар-жоқтығын қарап, телефоныңыз іздестіріліп жатқанын тексеріңіз.
Адамдар телефонды жоғалтып алу менің басыма келмейді деп ойлауы мүмкін, ал ондай жағдай бола қалса, адырап қалатынымыз шындық. Сондықтан сіздің назарыңызға келесі ұсыныстарды ұсынамыз.
Пайдалы кеңестер:
Күдік тудыратын жерлерден және құжатсыз (криминалды болуы мүмкін) телефондарды алмаңыз. Осылайша сіз қылмыстық жолмен табылған заттың өтуіне жәрдемдесесіз. Ондай зат сізден бәрібір тәркіленеді, сонымен қатар, сізге оны алу фактісі бойынша түсініктеме беруге тура келеді. Ақшалай өтемақының да болмайтыны түсінікті.
Ұялы телефон алғанда, қорабы мен құжаттарын сақтап қойыңыз. Ал қорапта бірегей IMEI-кодтың болуын ескеріңіз.
Құжаттағы IMEI-кодты шын мәніндегісімен салыстырыңыз. Ол үшін телефоныңызда *#06# теріңіз, дисплейіңізде IMEI-код шығып тұрады. Бұл код кепілдік талоны мен телефон қорабындағы кодпен сәйкестігін тексеріңіз.
Егер телефоныңызда сәлемдемені редакторлау мүмкіндігі (телефонның қосқанда шығатын бетті өзгертудің мүмкіндігі) болса, онда «Егер сіз осы телефонды тауып алсаңыз, онда мына телефонға хабарласыңыз (Сіздің байланыс телефоныңыз), сыйақы беріледі» немесе – «Менің телефоным - XXX-XX-XX"деген жазуды жазып қойыңыз. Ондай жазуды телефон ішіндегі батарея астына орналастыруға болады.
Далада тауып алған телефонды қайтару-қайтармау сіздің моральдік-этикалық қасиеттеріңізге байланысты. Алайда ұрланған телефонды сатып алғандағыдай, мұнда да мәселелер туындау мүмкін.
Егер сіздің телефоныңызда керекті ақпарат сақталса, онда компьютер не ноутбукта оның резервтік көшірмесін жасаңыз. Телефонда құпия ақпаратты сақтамаңыз немесе барынша қауіпсіздік сақтау шараларын қолданыңыз.
Ең бастысы - ұрлау қаупі бар жерлерде, әсіресе адам көп жүретін көлікте, кезекте абай болыңыз.
