Ия, ол тарихи шындық, яғни ол біздің хан. Кеңес заманында тарихты бұрмалап жаздырды. Зиялы қауымды, соның ішінде тарихшыларды да қуғын сүргінге ұшыратты. Кеңестік орыс тарихшыларында шындықты жасыруға мәжбүрледі.
Шыңғысханды сол кезде моңғол ұлтынан деп, ол қазақтарды қырды, жаулап алды деген түсініктер қалыптастырды. Біз де орта мектепте соны оқыдық. Шыңғысхан моңғол бола алмайды, себебі моңғол деген ұлт атауы 17-18 ғасырларда пайда болған(қазақ рулары мен халхалар будандасуынан пайда болған, сенбесеңіз монғолша білетін адамнан сұраңыз қазақшаға көп сөздері ұқсас келеді).
Шындыққа тура қарасақ, ол қазақ тайпаларының басын біріктіріп үлкен мемлекет құрды. Жарты дүниені жаулады. Қазақ халқы ертеден келе жатқан ел. Қазақ деген сөз кейбір деректерде 7-8 ғасырларда кездеседі. Бұл қашанда қазіргі қазақ рулары, наймандар, керейлер, үйсіндер, арғындар, жалайырлар, меркіттер, қоңыраттар, қияттар т.б жалпы қазақтар(бірлестігі) деп аталып келеді, меніңше жалпы ол ерте кезден солай аталып келген. Шыңғысханнан бұрын да солай аталып келгеніне тарихта дәлелдер бар. Тек ол кезде Шыңғысхан кезінде "мәңгіел" құрамыз немесе соғыс жағдайында тез әскер біріктіру мақсатында 70 әскери аймақ құрып, әрқайсы "мыңқол" дан шығару керек деген сөздер көп қолданғандығынан, монғол аталған болуы мүмкін. Бірақ қазіргі монгол мен сол кездегі монғол сөзі екі түрлі нәрсе. Бір айта кетерлік жайт, 15-16 ғасырда құрылған қазақ халқы емес, ол тағы бір қазақ хандығы. Осыны жете түсіну керек.
Шыңғысхан қазақ дегеніміз, оның әкесі қият руынан(жалайыр деген болжам да бар) және шешесі қоңыраттан екені нақты дәлел. Себебі бұл екі ру қазақ халқының құрамындағы ертеден келе жатқан ру-тайпалар. Кейін Шыңғысханнан туған ұрпақты төре деп атадық, төре деген сөзді де не мағна білдіретінін әр қазақ жақсы біледі. Оны құрылтайда халық пен билер киізге орап хан көтеруі, қазақ халқының ғана салты. Құрылтай сөзі, хан деген сөз, Темірші де қазақ сөзі. Шыңқұз хан ұлы хан дегені.
Тағы бір айта кететін жайт, Шыңғысханның сенімді уәзірлерінің бірі найман руынан болған. Әскерлерінің бәрі де қазақ тайпаларынан құралған.Еуропа патшаларына жіберілген елшілер жеткізген хаттар да қазақша жазылып отырған. Ол хаттар қазір еуропа елдеріндегі мұражайларда сақтаулы. Мөрі де қазақша. Мөрде "қазақ" деген сөз барын зертеушілер айтып жүр. Егер моңғол болса, моңғолша жаздырар еді ғой
Қазақтарды қырғынға ұшыратты дегендер, Отырарды дәлелге келтіретіндер бар. Негізі шындығы ол кезде Отырар қаласын Парсы елі мен Хорезм билеушілері билеген. Шыңғысхан елшілерін өлтірткен Қайыр хан сол парсылардың адамы болған. Шыңғысхан тек оның жазасын беріп, Отырар қаласын өзімізге қайтарған. Тарихи шындық осы. Басқа еш жерде қазақтарды қырды деген ақпарат жоқ, себебі ол өз елі, өз ұлтын жақсы көрді. Кейбір бағынбаған басшылар болған шығар, оларды орнына қою қай мемлекетте де кездеседі.
Ұрпақтарының бәрі өзге ұлттың болашағы үшін күрескен жоқ, тек қазақ халқының болашағы үшін күресті, Абылай, Кенесарылар жалпы хандарымыздың бәрі дерлік Шыңғысхан ұрпақтары, өз еліміз үшін, қазақ үшін күресті, оның бірлігі үшін моңғол үшін не басқа ұлт үшін күрескен жоқ.
Алты алаш деген сөз, сол Шыңғысханның алты ұлы деген шындыққа жақын. Мақал бар "алтау ала болса ауыздағы кетеді". Бұл алты алаштың, хандарымыздың, еліміздің бірлігі керек деген сөз.
Кей зерттеушілер Орхон-Енисей ескерткіштері Шыңғысхан кезінде пайда болған дейді, онда Шыңғысхан мен оның ұлдары жайлы ақпарат келтірілген деген тұжырым бар. Ол да шындыққа жақын.
Мұхтар Мағауйннің 4 томдық(3 томы сатылымда бар) Шыңғысхан кітабын оқуға кеңес берем.
Анатолия Оловинцовтың "Түріктер ме әлде моңғолдар ма"(орысша) кітабын оқуға болады
