Бұл меніңше бірінші кезекте адамның өзінен деп ойлаймын! Оқу оқып жүріп, мәселен бірінші курстан бастап адам өзін өз мамандығына даярлау керек! Ең қарапайым дайындық, мәселен программситке оқып жатырсыз ба, түрлі хабарлама тарататын сайттар, газеттер арқылы программисттерді жұмысқа алатын жерлердің қандай талабы бар, соларды жазып алып, оқу бітіргенше сонымен жұмыс істеу керек, дайындалу керек адам өзін! Программисттің өзі көптеген тараптарға бөлінеді. Мысалы, системник, инженер, програм разработчик, сайт разработчик, программа дизайнері, сайт дизайнері немесе қарапайым оператор ЭВМ, разработчик базы данных, системный администратор.
Системный администраторді алайық: алдымен ютипи кабельді прогон жасаудан бастап, түрлі Линукс, Виндовс сервер ОЖ администрациялап, қолданушыларды түрлі топқа бөліп, тиімді политикані іске қосып, әрі қажет болған жағдайда қолданушы үшін арнайы конфигурацияны программалап шығып, кез-келген авариялық жағдайда неғұрлым тиімді әрі жылдам жөндей жұмыстарын ойлап табы, ең қарапайымы мысалы радмин арқылы қашықтықтан басқару жасау. Т.б. кете береді.
Оқу орындары студентке тек бағыт береді, және барлығына бірдей! Ал, лайықты жұмыс орнына орналасу үшін, адамның ьалпынысы басты рөлде.
