Болады,бұрынғы кезде біздің ата-бабаларымыздың бәрі бірдей сағат ұстау бақытына ие бола бермеген.Компас,телескоп,сотка дегендерді мүлдем білмеген,сонда да адасып америка асып кетпеген.Түнде аспан денелеріне қарап бағыт-бағдарды да,уақыттыда минуттық,секундтық дәлдікте болмасада шамалай білген.
Мысыалы:Түнде "Есекқырған" жұлдызының туу уақыты,түнгі сағат 1-2 шамасын береді,сол сияқты"Шолпан" жұлдызының тууы таңның жақын екенін,демек таңғы сағат 4-5 тің шамасын білдіреді.Одан басқа "Сүмліле" мен "Жетіқарақшы" шоқжұлдыздарының ара қашықтық тарының жақындауымен түннің барлық мезгілін болжап отырған. Бұның бәрін қазір де зер сала қарасақ бәріміз де игере аламыз.Осы айтқандарды біздің ата-бабаларымыз мұғалім,астрономия пәні жоқ кезде дала мектебінен ақ үйренген, сонымен ақ бабаларымызбен мақтануға болады деп ойлаймын.